امتحانات مجازی و وسوسه تقلب
-در طی گذشت یک سال و نیم از پاندمی کرونا، امتحانات مجازی وجه رایج نظام سنجش آموزشی کشور شده است.
اگر چه به نظر می‌رسد این شیوه تنها راه سنجش دانش آموزان در شرایط فعلی است، اما با توجه به حواشی اخیر، اگر راهکار‌های خلاقانه در اجرای آن اندیشیده نشود همچنان موجبات بوجود آمدن شیوه مساعد جهت تقلب خواهد شد.
شرایط تدریس و امتحان دانش آموزان را به سمت تقلب پیش می‌برد
محمد متین دانش آموز پایه یازدهم یکی از مدارس شهر تهران به میزان می‌گوید: «تلاش می‌کنم که تا جای ممکن تقلب نکنم سال بعد ما کنکور داریم، اگر برای همه درس‌ها بخواهم تقلب کنم سال آینده فشار زیادی را برای مطالعه دروس باید تحمل کنم، اما گاهی برای برخی از امتحانات مجبور به تقلب می‌شوم هرچند حس خوبی ندارم.»
این دانش آموز در ادامه می‌افزاید: «دبیران می‌توانند به اشکال دیگر هم دانش آموزان را مورد سنجش قرار دهند، کنفرانس‌های کلاسی یا اجازه تدریس برخی از قسمت‌ها شیوه‌های دیگری برای محک زدن توانایی‌های دانش آموزان است، برخی دبیران کل زمان کلاس را تدریس می‌کنند فضا خسته کننده و کسالت بار است و در انتها یک آزمون کتبی از ما می‌گیرند که به نظر با توجه به سوالات طرح شده چاره‌ای جز تقلب نیست»
شیوه ناصحیح سنجش علت اثر بخشی تقلب از نگاه دانش آموزان و دانشجویان است
فاطمه دانشجوی سال دوم کارشناسی یکی از دانشگاه‌های شهر تهران نیز به میزان می‌گوید «هرچند برای امتحانات همه منابع را مطالعه کرده بودم، اما برای گرفتن نمره بالا تقلب کردم، اساتید در طول ترم صرفا منابع معرفی کردند، اما در طی جلسات موضوعات دیگری رو بحث کردند.»
این دانشجو مقطع کارشناسی در ادامه می‌افزاید: «در طی امتحانات آنلاین ما رصد نشدیم فقط عامل محدود کننده زمان کم بود که با ترفند‌هایی که وجود دارد می‌شود بران فائق امد، تنها راه جلوگیری از تقلب وجود وب کم است و اینکه سوال ویژه‌ای برای هر دانشجو طرح شود. موضوع مهم دیگر بحث اختصاص ۲۰ نمره برای پایان ترم است که استرس حاصل از آن دانشجو را به سمت تقلب پیش می‌برد. اگر این سنجش در طول ترم از راه‌های دیگری اتفاق بیفتد و نمره کمی به امتحان پایان ترم آنلاین اختصاص داده شود بحث تقلب بی اثر می‌شود.»
آزمون‌های عملکردی راه برون رفت از معضل تقلب
مصیبی معلم پایه‌ی سوم ابتدایی هرچند تقلب گسترده در امتحانات مجازی را تایید می‌کند، اما می‌گوید هستند دانش آموزانی که وارد این ماجرا‌ها نشوند.
این معلم در ادامه به میزان می‌گوید: «دانش آموزان فعال در کلاس با وجود همراهی والدین و استرسی که از جانب آن‌ها منتقل می‌شود در آزمون‌های آنلاین به خوبی عمل می‌کنند، اما برخی مواقع مشاهده می‌شود که دانش آموزان ضعیف در امتحانات آنلاین و تصویری شفاهی در امتحانات کتبی نمره بالایی می‌آورند که این نشانه خوبی نیست. در این میان آزمون‌های عملکردی راهگشا خواهد بود، در این آزمون‌ها حتی با حضور و کمک اولیا نیز می‌تواند اثر بخشی مثبتی گرفت، این شیوه باید مورد توجه نظام آموزشی کشور باشد چرا که جلوگیری از تقلب در فضای مجازی غیر ممکن است از این رو با کاهش حجم مطالب درسی بار روانی معلم را نیز کاهش و زمینه برای پرورش صحیح و خلاقانه گشوده می‌شود.»
با توجه به موارد بالا می‌توان گفت موارد زیادی سبب می‌شود وسوسه تقلب با دانش آموزان و دانشجویان همراه باشد که به طور کلی می‌توان آن را در دو عامل ساختاری (شیوه آموزش و سنجش) و روانی (اضطراب و نتیجه گرایی) دانست.
تقلب با صداقت منافات دارد از این رو این شیوه غیر اخلاقی می‌تواند در آینده افرادی بی‌کفایت را به جامعه عرضه کند و این افراد غیر مسئول که این شیوه را از سنین پایین آموخته‌اند در بزرگسالی نیز در برابر هر سد و مانعی به این شیوه توسل خواهند جست.