امکان اهدای اعضای بدن فرد مبتلا به کرونا وجود دارد؟

- باشگاه خبرنگاران نوشت: سیدمحمد مهدوی رئیس بخش پیوند قلب کودکان بیمارستان شهید رجایی در برنامه طبیب با تأکید بر اینکه سالانه ۳۰ تا ۴۰ مورد از پیوند قلب کودکان در ایران انجام می‌شود، گفت: طی یک ماه گذشته هشت مورد پیوند در بیمارستان قلب کودکان که تنها مرکز پیوند قلب کودکان در کشور است داشتیم که بی‌سابقه و خیره‌کننده است.

مهدوی با اشاره به اینکه کل پیوند قلب کودکان در دنیا سالانه بین ۴۵۰ تا ۴۷۰ مورد است، یادآور شد: از این میان بین ۳۰ تا ۴۰ مورد آن در کشور یعنی ۱۰ درصد کل دنیا در کشور ما انجام می‌شود. طی ماه گذشته هشت مورد پیوند در این بیمارستان که تنها مرکز پیوند قلب کودکان در کشور است داشتیم که بی‌سابقه بوده و این امر به دلیل فرهنگسازی است که خوشبختانه در خصوص رضایت به اهداء عضو انجام شده است.

او در ادامه اظهار کرد: اگر این قضیه جا بیفتد که بیمار مرگ مغزی برگشت‌پذیر نیست آن زمان متوجه می‌شویم که بهترین کار این است که به جای اینکه بیمار را با اعضایی که قرار است حداقل جان هفت نفر را نجات دهد زیر خاک بفرستیم به اهداء رضایت دهیم، البته خانواده‌ها باید مطمئن باشند که در حین برداشت اعضای بدن، طبق باوری که ممکن است وجود داشته باشد قرار نیست بدن فرد تکه پاره شود بلکه این عمل با حفظ حرمت متوفی انجام شده و پس از برداشتن اعضا بدن به شکل طبیعی و در قالب یک پیکر برای خاکسپاری تحویل خانواده می‌شود.

این پزشک متخصص قلب کودکان همچنین تصریح کرد: به این وسیله جان چندین نفر نجات پیدا کرده و به چندین خانواده زندگی دوباره داده می‌شود. در واقع برای اهدای قلب بیماری که مرگ مغزی می‌شود تا ۱۴ روز فرصت وجود دارد. پس از آن دیگر ارگان قابل اهدا نیست و آن فرشته هم قطعا به زیر خاک خواهد رفت. در حین انتقال نیز ما یک زمان طلایی داریم که زمان برداشت تا زمان گذاشتن آن در بدن گیرنده است که البته لازم نیست که بیماران در کنار هم باشند، چون ما یک سری اورژانس هوایی داریم که از طریق آن این انتقال انجام می‌شود و بهترین زمان ۱۸۰ دقیقه است.

مهدوی با اشاره به اینکه ظرف ۱۸۰ دقیقه قلب باید در مرکز پیوند باز شده و شروع به دریافت خون کند، گفت:، چون قلب فلج شده و مثل یک تکه گوشت داخل یخ و محلول ویژه قرار گرفته و بعد از اینکه در بدن قرار می‌گیرد عضلات شروع به تپش می‌کند و این یکی از شیرین‌ترین لحظات است، البته در این پیوند یکی از مسائل مهم تطابق سایز قلب است که باید به گیرنده بخورد و در قفسه سینه جای بگیرد.

او با تأکید بر اینکه هم اکنون در بخش مراقبت‌های ویژه پیوند قلب کودکان بیمارستان شهید رجایی از ۱۲ تخت ۱۱ تخت‌مان پر است، توضیح داد: تخت‌ها به سرعت پر می‌شود، چون بیمارانی به خانه می‌روند که ریسک پائین‌تری دارند و اغلب آن‌ها در شرایطی هستند که به دلیل ناکارآمدی قلب هر لحظه امکان سکته و آریتمی در آن‌ها وجود دارد، البته تقریبا نسبت به تعدادی که پیوند می‌شوند چیزی بین ۵/۱ تا دو برابر آن‌ها را در لیست انتظار از دست می‌دهیم و اینطور نیست که همه بیمارانی که در لیست انتظار قرار دارند شانس پیوند را پیدا کنند.

این پزشک متخصص یادآور شد: در حقیقت ما گاهی زمان را از دست می‌دهیم، چون وقتی نارسایی ادامه پیدا می‌کند، باقی ارگان‌ها را هم درگیر می‌کند و دیگر در آن شرایط قلب بیمار قابل پیوند نیست، ممکن است مادر ناچار شود چند ماه در بیمارستان کنار کودک بماند که بسیار سخت و طاقت فرساست و اگر ما رنج و سختی این خانواده‌های در انتظار را ببینیم قطعا بیشتر تأمل خواهیم کرد و دیدن این صحنه‌ها قطعا روی خانواده‌های اهداکننده تأثیر خواهد گذاشت که چه کار خداگونه‌ای را می‌توانند انجام دهند، چراکه یک بچه در اوج جنب‌وجوش به این وضعیت درآمده که ماه‌ها روی تخت خوابیده و به سقف نگاه می‌کند.

او همچنین در خصوص پیشگیری از بیماری‌های قلبی کودکان نیز عنوان کرد: ۵۰ درصد بیمارانی که به ما مراجعه می‌کنند تقریبا هیچ مشکل زمینه‌ای نداشتند، چون سونوگرافی‌ها و رادیوگرافی‌های بعد از تولد اغلب برای تشخیص بیماری‌های مادرزادی است و این نارسایی‌ها را نشان نمی‌دهد.

مهدوی همچنین در خصوص مراحل اهدای عضو نیز توضیح داد: در ابتدا باید مرگ مغزی توسط تیم پزشکی تأیید شده و بعد از آن تمامی اطلاعات به واحد فراهم‌آوری اعضا منتقل شده و پس از تأیید آن به اشتراک گذاشته می‌شود، البته بیمار حتما باید کووید منفی داشته باشد، چون بیمار پیوندی دارو‌های سرکوب‌کننده ایمنی دریافت می‌کند ممکن است پس از پیوند آن ویروس مجددا به رشد ادامه دهد، لذا تمام کشت‌های اهداکننده باید منفی باشد، یک چرخه پیچیده است، یکی از فاکتور‌ها سن است یعنی بیماران اهداکننده‌ای که بالای ۴۰ سال دارند.

رئیس بخش پیوند قلب کودکان بیمارستان شهید رجایی در پایان در خصوص مراکز پیوند قلب در کشور نیز گفت: مرکز پیوند قلب کودکان در بیمارستان شهید رجایی و شاخص‌ترین مرکز پیوند قلب بزرگسالان نیز در بیمارستان‌های مسیح دانشوری و امام خمینی (ره) فعال هستند، البته پیوند قلب بزرگسالان در برخی از مراکز استان‌ها هم انجام می‌شود، بیماران بعد از بررسی کامل در لیست انتظار قرار می‌گیرند، چون خوشبختانه بعد از ورود دستگاه اکمو ماشین قلبی، ریوی مصنوعی که هم کار قلب و هم کار ریه را انجام می‌دهد، ممکن است که کارایی عضله قلب دوباره برگردد و خوشبختانه با این اقدام ۵۰ درصد بیماران نیازی به یپوند پیدا نمی‌کنند.