بهار با چه نشانه‌هایی می‌آید؟

_ آنا نوشت: دانشمندان روز اول بهار را اعتدال بهاری (vernal equinox) می‌نامند. اصطلاح vernal در لاتین به معنی «بهار» و equinox در لاتین به معنای «برابری شب» است. بهار در تقویم خورشیدی اولین فصل سال و در تقویم میلادی دومین فصل است. در این فصل، طول روز به سرعت افزایش پیدا می‌کند، دمای زمین زیاد می‌شود، گل‌ها و گیاهان شکوفه می‌دهند و رشد می‌کنند. یخ‌ها و برف‌ها آب می‌شود و رود‌ها جریان می‌یابد. در این گزارش مروری بر برخی حقایق در مورد فصل بهار خواهیم داشت.

 

۱) یک فروردین یا آغاز بهار تقریباً همیشه در تقویم میلادی در روز‌های ۲۰ یا ۲۱ مارس قرار می‌گیرد، اما به ندرت نوزدهم هم اتفاق می‌افتد. دلیل اینکه اعتدال‌ها و انقلاب‌ها همیشه در یک روز خاص از سال رقم نمی‌خورند این است که زمین دقیقاً طی ۳۶۵ روز دور خورشید نمی‌چرخد.

 

۲) اگرچه اعتدال بهاری به طور معمول از منظر تقویم میلادی در ۲۰ یا ۲۱ مارس رخ می‌دهد، اما از جنبه اقلمیی و هواشناسی، بهار از ۱ مارس آغاز می‌شود ماهی که میانگین درجه حرارت ۱۰ درجه افزایش می‌یابد.

 

۳) طبق یک مطالعه آماری، زوجین بیش از هر زمان دیگری در بهار از هم جدا می‌شوند (کمترین زمان جدایی از اواخر تابستان تا اواسط پاییز بود.

 

۴) اصطلاح «تب بهاری» به علائم روانی و فیزیولوژیکی مرتبط با فرا رسیدن فصل بهار اشاره دارد که از جمله آن می‌توان به بی قراری، رویاپردازی و افزایش تمایلات عاطفی اشاره کرد. اگرچه علت دقیق این مسئله مشخص نیست، دانشمندان معتقدند که افزایش نور، ورزش بیشتر و لباس کمتر بر سطح هورمون‌های انسان تأثیر می‌گذارد.

 

۵) در حالی که بهار با خود گل‌وگیاه و هوای گرم‌تری را به همراه دارد، اما بدترین زمان برای تولد نوزادان انسان تلقی می‌شود! یک مطالعه در مقیاس بزرگ نشان داد که نوزادانی که در بهار متولد می‌شوند بیشتر در معرض اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی، افسردگی اساسی و بی اشتهایی هستند. همچنین به طوری کلی نوزادان در فصل بهار بیشتر به بیماری‌های معمولی مبتلا می‌شوند.

 

۶) در طول فصل بهار، درختان و برخی گیاهان گرده‌افشانی می‌کنند. این گرده گاهی توسط حشرات و گاهی از طریق باد در فضا پراکنده می‌شود. امروزه این گرده‌ها را عامل اصلی حساسیت فصلی می‌دانند. به آلرژی فصلی، تب یونجه یا رینیت آلرژیک می‌گویند که فرد را به طور موقتی بیمار می‌کند.

 

۷) برخی از افراد حساسیت‌های شدید دارند. اگر نسبت به محیط خود دقت به خرج دهید و در این فصل خیلی اطراف گل‌وگیاه پرسه نزنید، قادر خواهید بود بهتر حساسیت فصلی را کنترل کنید.

 

۸) به طور کلی حساسیت یا آلرژی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن در برابر چیز‌های مختلف (از جمله گرده‌های مزبور) واکنشی بیش از حد نشان دهد. هنگامی که فردی حساسیت دارد بدن آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که وارد سلول می‌شود و در نتیجه هیستامین و سایر مواد شیمیایی را آزاد می‌کند. کار هیستامین این است که با ایجاد ورم بینی و چشم، از ورود ماده حساسیت‌زا به بدن جلوگیری کند!

 

۹) شخصی که در قطب شمال ساکن باشد در اولین روز بهار خورشید را در حال طلوع روی خط افق می‌بیند. با آغاز بهار شش ماه روشناییِ بی‌وقفه روز در قطب شمال آغاز می‌شود. به طور برعکسی، شخصی که در قطب جنوب است در اولین روز بهار خورشید را در حال غروب می‌بیند و این نشانه شش ماه تاریکی است.

 

۱۰) اولین روز بهار در نیمکره جنوبی برابر با اولین روز پاییز در نیمکره شمالی است؛ بنابراین در نیمکره جنوبی زمین، بهار از اواخر تابستان تا اواخر پاییز قرار می‌گیرد.  

 

۱۱) در فصل بهار حیواناتی که در خواب زمستانی هستند از خواب بیدار می‌شوند و زندگی را از نو آغاز می‌کنند. تا پیش از بهار، فعالیت‌های متابولیکی این جانوران بسیار پایین می‌آید (آهسته‌تر تنفس دارند و سوخت‌وساز بدن‌شان کند می‌شود). علت خواب زمستانی، جان سالم به در بردن در زمستان، بقاء در هنگام کمبود مواد خوراکی و استفاده از بافت چربی بدن خودشان است.

 

۱۲) اولین گل‌های بهاری در سراسر جهان به طور معمول یاس بنفش، زنبق، لاله، گل نرگس و قاصدک برشمرده می‌شوند.

 

۱۳) اولین روز بهار در ایران مقارن با آغاز نوروز است، جشن سال ایرانی که ۱۳ روز به طول می‌انجامد و ریشه در سنت چند هزارساله ایران پیش از اسلام دارد. ایرانی‌ها در این ایام در منزل خود سفره هفت سین پهن می‌کنند. نوروز به جز ایران در قفقاز شمالی، بخش‌های کردنشین ترکیه و شمال عراق، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و سایر جمعیت‌های پراکنده در آسیای میانه برگزار می‌شود. سفره نوروزی شهر‌های شمالی افغانستان و کابل، سفره هفت میوه است. آن‌ها اغلب در این سفره، هفت میوه از جمله کشمش، چارمغز، بادام، پسته، زردآلو و سنجد قرار می‌دهند.

 

۱۴) در کشور‌های دیگر، مشهورترین  تعطیلاتی که در بهار اتفاق می‌افتد شامل عید پاک، عید پِسَح، اول آوریل، روز زمین، روز درختکاری، روز جهانی مادر و پدر، جشن سینکودی‌مایو مکزیک و جشنواره رنگ در هند است.   عید پاک همیشه در اولین یکشنبه پس از اولین ماه کامل بعد از اعتدال بهاری جشن گرفته می‌شود.

 

۱۵) براساس اسطوره‌های یونان باستان، شروع بهار همزمان با بازگشت پرسفون (Persephone)، دختر دمتر (Demeter) است که در اساطیر باستان به عنوان الهه گیاهان و حاصلخیزی شناخته می‌شود.

 

۱۶) برای ژاپنی‌ها، باز شدن شکوفه‌های گیلاس (که گیاه ملی ژاپن شناخته می‌شود) در ماه مارس یا آوریل، نشانه شروع بهار است.