تاثیر طرح ریجستری بر واردات قانونی تلفن همراه

- دانشجو نوشت: میزان واردات رسمی تلفن همراه در سال ۹۵، یعنی یک سال قبل از آغاز طرح رجیستری، تنها نزدیک به ۲۵۰ میلیون دلار بوده، اما بر اساس آمار ارائه شده از سوی گمرک ایران در سال ۹۹، میزان واردات این کالا با افزایش بیش از ۹۰۰ درصدی نسبت به سال ۹۵، به بیش از ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار رسیده است. با این حساب می‌توان ادعا کرد که در حال حاضر با اجرای طرح رجیستری، قاچاق تلفن همراه تقریباً به صفر رسیده است.

هر چند طرح رجیستری دستاورد‌های مهمی همچون کاهش چشمگیر قاچاق موبایل به کشور و ضابطه‌مند شدن ارائه خدمات پس از فروش به این کالا را به دنبال داشته است، اما در عین حال، سایر تجهیزات سیم‌کارت‌خور و اصطلاحاً موبایل‌واره‌هایی مانند «تبلت»، «دستگاه‌های بارکد اسکنر»، «ساعت هوشمند» و «مبدل تلفن ثابت به سیار» هنوز مشمول این طرح نشده‌اند. برخی اخبار حاکی از آن است که ارزش بازار این تجهیزات که عمدتاً از طریق قاچاق وارد کشور می‌شوند، بیش از ۳۰۰ میلیون دلار است. رونق قاچاق این محصولات موجب آن شده است که تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران، انگیزه‌ای برای ورود به این عرصه از خود نشان ندهند.

فرآیند رجیستری تبلت و سایر دستگاه‌های سیم‌کارت‌خور قرار بود در اردیبهشت‌ماه ۹۷ آغاز شود که این اتفاق بنا به دلایل مختلفی تا امروز رخ نداده است، اما بر اساس تصمیم نمایندگان مجلس شورای اسلامی در قانون بودجه ۱۴۰۰، دولت موظف است اطلاعات مربوط به این تجهیزات را طی سال جاری در سامانه همتا ثبت کند و بدین‌ترتیب این تجهیزات نیز مشمول طرح رجیستری می‌شوند.

البته به گفته مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، توسعه طرح رجیستری به موبایل‌واره‌ها به هیچ وجه موجب متضرر شدن مصرف‌کنندگان نخواهد شد و کالا‌هایی که پیش از اجرای طرح رجیستری در کشور فعال شده است، دچارمشکل نمی‌شوند؛ به عبارت دیگر، طرح رجیستری موبایل‌واره‌ها تنها شامل تجهیزات جدیدالورود خواهد بود.

وزارت ارتباطات و گمرک مسئول اجرای رجیستری تبلت

حمیدرضا دهقانی‌نیا، مدیرکل نظارت بر سامانه‌های الکترونیک ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در گفتگو با برنامه روی خط بازار رادیو اقتصاد، با بیان اینکه همزمان با اجرای طرح رجیستری ۶ میلیارد دلار از حجم ورود موبایل قاچاق به کشور کاسته شد، خاطرنشان کرد: قبل از اجرای این طرح حدود ۹۰ درصد موبایل‌ها قاچاق بود و تنها ۱۰ درصد واردات رسمی بود، اما خوشبختانه در حال حاضر قاچاق موبایل به صفر نزدیک شده است.

وی با اشاره به اینکه بر اساس مفاد قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و همچنین برنامه بودجه ۱۴۰۰، توسعه طرح رجیستری در دستورکار وزارت ارتباطات قرار گرفته است، عنوان کرد: تعمیم این طرح به تبلت، دستگاه‌های بارکد اسکنر، ساعت هوشمند و مبدل تلفن ثابت به سیار، به بهانه‌های کمبود بودجه و مطرح کردن برخی مسائل با مشکل مواجه شده بود، اما طبق قانون بودجه ۱۴۰۰، دیگر هیچ توجیه و بهانه‌ای از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط برای عدم اجرای این طرح پذیرفتنی نیست.

دهقانی‌نیا با بیان اینکه به وزارت ارتباطات به عنوان متولی توسعه طرح رجیستری ابلاغ شده است تا اقلام مذکور هر چه سریعتر در دستور کار برای ثبت رجیستری قرار بگیرند، عنوان کرد: به سایر نهاد‌های دخیل در این طرح، همچون گمرک هم دستور داده شده است تا همکاری لازم را برای ثبت و رهگیری اقلام مذکور در سامانه همتا را به عمل بیاورند.

پایان امسال تمامی تجهیزات سیمکارت‌خور رجیستری خواهند شد

مدیرکل نظارت بر سامانه‌های الکترونیک ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: صرفه‌جویی ارزی ناشی از کنترل قاچاق تبلت و دیگر تجهیزات دارای سیمکارت، قطعا همانند رقم ۶ میلیارد دلاری گوشی‌های تلفن همراه نیست، اما ارقام مربوط به قاچاق این اقلام نیز قابل توجه خواهد بود. از سوی دیگر با اجرا شدن این طرح در موبایل‌واره‌ها، شاهد افزایش کیفیت و شفافیت در ارائه خدمات پس از فروش این دسته از کالا‌ها به مصرف‌کننده خواهیم بود.

دهقانی‌نیا با اشاره به اینکه بر اساس یک زمان‌بندی مشخص معین خواهد شد تا IMEI اقلام مذکور به مرور و گام به گام ثبت رجیستری شوند، خاطرنشان کرد: این طرح باید امسال به طور کامل محقق شود و وزارت ارتباطات نیز برای این موضوع کارگروه تشکیل داده است.

وی با بیان اینکه زیرساخت رجیستری سابقاً پیاده شده است و اضافه کردن تعدادی اقلام به آن قاعدتاً کاری سخت و هزینه‌بر نخواهد بود، عنوان کرد: این طرح به طور شگفت انگیزی توانسته است در کاهش قاچاق موبایل اثرگذار باشد و قطع به یقین در کنترل قاچاق اجناسی مانند تبلت نیز موثر واقع می‌شود.