وضعیت واکسن‌های ایرانی و خارجی درخصوص اثربخشی در مقابل جهش‌های جدید

میزان اثربخشی واکسن‌های ایرانی در مقابل جهش‌ها 

علی کرمی، متخصص بیوتکنولوژی در خصوص میزان اثربخشی واکسن‌های ایرانی در مقابل ویروس‌های جهش یافته گفت: واکسن‌های ایرانی از جمله واکسن برکت، شهید فخری زاده، رازی و پاستور بر اساس ویروس کشته شده و یا پروتئین نوترکیب هستند و این در حالی است واکسن‌های انگلیسی و آمریکایی ازاین نوع نیستند و بیشتر آن‌ها واکسن‌های ژنی اند و به همین جهت این موضوع نگرانی‌هایی را در خصوص بی اثر بودن آن‌ها در مقابل ویروس‌های جهش یافته به وجود آورده است.

‌این متخصص بیوتکنولوژی ضمن اشاره به اینکه‌ می‌توان به اثربخشی واکسن‌های ایرانی در مقابل ویروس‌های آفریقایی و هندی امیدوار بود،  ادامه داد: واکسن‌های ایرانی برخلاف واکسن‌های آمریکایی و انگلیسی یا از نوع کشته و یا نوترکیب هستند و من امیدوارم همانطور که واکسن برکت در مقابل ویروس انگلیسی ایمنی ایجاد می‌کند، در مقابل سویه آفریقایی و جهش هندی هم اثربخش باشد و منتظر هستم دانشمندان ایرانی سریعا این موضوع را اعلام کنند و همچنین امید دارم سایر واکسن‌های ایرانی از جمله واکسن رازی، پاستور و شهید فخری زاده هم چنین ویژگی را داشته باشند و  سازمان غذا و دارو از تولید هرچه سریع‌تر آن‌ها حمایت کند.

وی عنوان کرد: واکسن‌های برکت و شهید فخری زاده از نوع ویروس کشته و واکسن‌های رازی و پاستور از نوع پروتئین نوع ترکیب هستند که خوشبختانه برای ساخت آن‌ها تکنولوژی به کار برده شده است که کل پروتئین شاخک ویروس در واکسن موجود است و از این رو امیدواریم این واکسن‌ها بتوانند در مقابل ویروس‌های جهش یافته ایمنی ایجاد کنند.

میزان اثربخشی واکسن‌های خارجی که وارد ایران شده اند، بر ویروس‌های جهش یافته

‌این متخصص بیوتکنولوژی در خصوص میزان اثربخشی واکسن‌های خارجی که وارد ایران شده اند، بر ویروس‌های جهش یافته توضیح داد: واکسن‌های خارجی که وارد ایران شده اند شامل واکسن‌های اسپوتنیک روسی، سینوفارم چینی، بهارات هندی و آستروزنکا هستند، که واکسن اسپوتنیک رسوسی آدونو ویروسی و شبیه واکسن آکسفورد است، اما روس‌‎ها اقدامی روی آن  انجام دادند که واکسن اسپونیک را از آکسفورد متمایز می‌کند و نسبت به آن مزیت داده است و واکسن بعدی که وارد ایران شد، واکسن سینوفارم چینی است که از نوع ویروس کشته است و واکسن بعدی هم واکسن بهارات هند است که آن هم از نوع ویروس کشته است و بعد از آن‌ها هم واکسن آستروزنکا وارد کشور شد که آدنو ویروسی است.

این متخصص بیوتکنولوژی افزود: واکسن ایرانی برکت شبیه واکسن بهارات و سینوفارم است و از آنجایی واکسن واکسن بهارات در هند ساخته شده است و مقدار زیادی از آن به مردم تزریق شده، باید ببینم که آیا افرادی که دو دز این واکسن را در هند تزریق کرده اند، به سویه جهش یافته این ویروس مبتلا شده اند، یا نه؟ و متاسفانه اگر چنین اتفاقی رخ داده باشد نشان دهنده این است که ویروس جهش یافته از این واکسن عبور کرده است، که خدا را شکر تا کنون چنین خبری را نشنیده ایم.

میزان اثربخشی انواع واکسن‌ها بر روی ویروس هندی 

سید علیرضا ناجی، رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی بیمارستان مسیح دانشوری، در خصوص میزان اثربخشی واکسن‌ها بر روی ویروس جهش‌یافته هندی گفت: در خصوص ویروس جهش یافته هندی از شرکت سازنده واکسن بهارات که محصول کشور هند است، گزارشی داشتیم که در آن عنوان شده این واکسن بر علیه این ویروس جهش یافته کارایی لازم دارد و در مورد سایر واکسن‌ها گزارشی را ندیدم البته مطالعاتی که به تازگی روی واکسن فایزر انجام شده، بیانگر این است که این واکسن در مقابل ویروس هندی با مقداری کاهش یافتگی اثر بخشی مواجه است، اما اینگونه نیست که بی اثر باشد.

میزان اثربخشی انواع واکسن‌ها بر روی ویروس  آفریقایی

وی درباره مقدار ایمنی بخشی واکسن‌های موجود بر روی ویروس آفریقایی و برزیلی توضیح داد: بر طبق بررسی‌های انجام شده واکسن آستروزنکا بر روی ویروس آفریقای جنوبی عملکرد بسیار ضعیفی داشته، اما کارایی اش بر روی ویروس برزیلی بهتر بوده است و واکسن‌های دیگر هم تقریبا همین گونه هستند و به طور کلی اکثر واکسن‌هایی که ما در دسترس داریم بر روی واریانت آفریقای جنوبی اثربخشی مناسبی را ندارند، ولی اینگونه هم نیست که کاملا بی اثر باشند و به همین دلیل آنگونه که قبلا در خصوص کارایی واکسن‌ها نگران بودیم، چندان جای نگرانی نیست.

رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی بیمارستان مسیح دانشوری ضمن اشاره به اینکه به طور کلی به علت ضعفی که واکسن‌های غیر فعال در کارایی دارند، به نظر می‌رسد واکسن‌های با تکنونولوژی بالا عملکرد بهتری در مقابل واریانت ها‌ی مختلف داشته باشند، در خصوص میزان کارایی واکسن‌های ایرانی اظهار کرد: در این مورد که واکسن‌های ایرانی چه مقدار در مقابل جهش‌های اتفاق افتاده کارایی دارند، باید بررسی‌های لازم صورت گیرد و همانند اقداماتی که در مطالعات مختلف انجام می‌شود، باید سرم افرادی که با واکسن‌های ایرانی ایمن شده‌اند را بگیریم و تست‌های لازم را با ویروس‌های جهش یافته مختلف از جمله هندی، آفریقایی، برزیلی و انگلیسی انجام دهیم و میزان کارایی واکسن را بررسی کنیم.