چرا ناخن‌ها به رنگ آبی در می‌آیند؟
- عصر ایران نوشت: در برخی موارد، ناخن انگشتان دست به دلیل سیانوز که می‌تواند بر لب‌ها و پوست نیز تاثیر بگذارد به رنگ آبی یا بنفش در می‌ایند.
زمانی که اکسیژن کافی توسط خون به انگشتان دست حمل نمی‌شود یا فرد دارای گردش خون ضعیف است، سیانوز می‌تواند رخ دهد. همچنین، این شرایط می‌تواند در نتیجه مشکلاتی در هموگلوبین، پروتئینی در گلبول‌های قرمز خون که مسئول حمل اکسیژن است، رخ دهد.
شرایط سلامت مختلف که بر دستگاه‌های تنفسی و قلبی‌عروقی انسان تاثیر می‌گذارند نیز ممکن است موجب سیانوز شوند.
در صورت مواجهه با ناخن‌های آبی رنگ باید برای بررسی دلیل بروز این شرایط با یک پزشک صحبت کنید.
چرا ناخن‌ها به رنگ آبی در می‌آیند؟
اگر فقط یک ناخن آبی رنگ شده است، احتمالا یک آسیب دیدگی و جمع شدن خون زیر ناخن دلیل بروز آن است.
اما زمانی که همه ناخن‌ها به رنگ آبی در می‌آیند، این به سیانوز اشاره دارد که خود یک بیماری نبوده و یکی از علائم بروز شرایط دیگر است. رنگ آبی ناخن‌ها به واسطه کمبود اکسیژن در خون شکل می‌گیرد.
همچنین، ناخن‌های آبی رنگ ممکن است به دلیل انتقال خون ناکافی توسط دستگاه گردش خون در بدن رخ دهد که به گردش خون ضعیف و رنگی آبی ناخن‌ها منجر می‌شود.
آب و هوای سرد می‌تواند موجب گردش خون ضعیف موقتی شود، زیرا رگ‌های خونی به واسطه دمای پایین تنگ می‌شوند. این اقدام در راستای کاهش جریان خون به اندام‌های انتهایی مانند انگشتان دست و پا و حفظ دمای مطلوب اندام‌های کلیدی مانند مغز و قلب صورت می‌گیرد.
اگر دمای پایین دلیل آبی شدن رنگ ناخن‌ها باشد، رنگ ناخن‌ها پس از گرم شدن بدن باید به حالت عادی بازگردد.
شرایطی که موجب ناخن‌های آبی رنگ می‌شوند
ناخن‌های آبی در انگشتان دست، پا، یا هر دو نشانه‌ای از دریافت اکسیژن ناکافی است.
شرایط زیر می‌توانند دلیل بروز سیانوز باشند:
بیماری ریوی
برخی بیماری‌های ریوی می‌توانند موجب آبی شدن رنگ ناخن‌ها شوند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD): این اصطلاحی کلی است که گروهی از بیماری‌های پیشرونده ریه از جمله آمفیزم و برونشیت مزمن را شامل می‌شود. آمفیزم کیسه‌های هوا در ریه‌ها را از بین می‌برد، در شرایطی که برونشیت موجب التهاب و تنگ شدن لوله‌های برونش شده و به انباشت مخاط منجر می‌شود.
آسم: آسم موجب تنگ شدن و تورم مسیر‌های هوایی شده و همچنین ممکن است تولید مخاط را افزایش دهد و به طور بالقوه به انباشت آن منجر شود. افراد مبتلا به آسم ممکن است با دشواری در تنفس، سینه درد، سرفه، و خس خس سینه مواجه شوند که می‌تواند در زندگی روزانه آن‌ها تداخل ایجاد کند. گاهی اوقات، آسم می‌تواند به حملات آسم که زندگی فرد را در معرض خطر قرار می‌دهند، منجر شود.
سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS): افراد مبتلا به این شرایط با دشواری در تنفس مواجه هستند و سرعت تنفس و ضربان قلب آن‌ها سریع‌تر از حالت عادی است که به افت اکسیژن خون منجر می‌شود. پزشکان سندرم دیسترس تنفسی حاد را با اکسیژن درمانی برای افزایش سطوح اکسیژن خون درمان می‌کنند.
سینه پهلو: باکتری ها، ویروس ها، و قارچ‌ها می‌توانند موجب سینه پهلو شوند که نوعی عفونت ریه است. به عنوان مثال، پیرو یک عفونت آنفلوآنزا جدی، سینه پهلو ممکن است شکل بگیرد. علائم این بیماری می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد، اما بیشتر افراد طی یک تا سه هفته بهبود سینه پهلوی خود را تجربه می‌کنند.
آمبولی ریوی: اگر یکی از سرخرگ‌های ریه توسط یک لخته خون مسدود شود، این شرایط می‌تواند موجب آمبولی ریوی شود. به طور معمول، لخته خون از پا یا قسمت دیگر بدن به ریه سفر می‌کند و موجب انسداد تهدیدکننده زندگی جریان خون به ریه‌ها می‌شود.
بیماری‌های قلبی
در برخی موارد، ناخن‌های آبی رنگ به واسطه یک بیماری قلبی مانند موارد زیر رخ می‌دهد:
بیماری مادرزادی قلب: نوزادان می‌توانند با قلب و رگ‌های خونی غیرطبیعی متولد شوند. اگرچه برخی موارد بدون علامت خواهند بود، اما موارد دیگر موجب علائم تهدیدکننده زندگی می‌شوند.
سندرم آیزن‌منگر: این اختلال نادر بر قلب و ریه‌ها تاثیر می‌گذارد و اغلب یک عارضه دیررس از بیماری مادرزادی قلب است. سندرم آیزن‌منگر موجب فشار خون بالا و جریان خون غیرعادی خون در قلب می‌شود.
نارسایی احتقانی قلب: نارسایی احتقانی قلب موجب مشکلاتی در قلب می‌شود و این اندام را در پمپاژ درست خون ناتوان می‌سازد. علائم آن شامل تنگی نفس، خستگی شدید و تورم در اندام‌های انتهایی می‌شوند.
ناهنجاری‌های سلول‌ها و رگ‌های خونی
برخی مسائل مرتبط با سلول‌ها و رگ‌های خونی نیز می‌توانند موجب آبی شدن رنگ ناخن‌ها شوند. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
متهموگلوبینمی: این شرایط موجب افزایش سطوح متهموگلوبین، نوعی هموگلوبین که نمی‌تواند اکسیژن آزاد کند، می‌شود. افراد می‌توانند از زمان تولد به این شرایط مبتلا باشند یا به واسطه تماس با برخی مواد شیمیایی یا داروها، مانند آنتی بیوتیک‌ها و بی حسی‌های موضعی به آن مبتلا شوند.
مسمومیت با مونوکسید کربن: مونوکسید کربن در توانایی هموگلوبین برای پیوند با اکسیژن اختلال ایجاد می‌کند.
پلی‌سیتمی ورا: این شکل از سرطان خون موجب می‌شود مغز استخوان میزان بیش از حد از سلول‌های خونی را تولید کند.
پدیده رینود: افراد مبتلا به این شرایط به واسطه اسپاسم‌های رگ خونی با کاهش جریان خون در دست‌ها و پا‌های خود مواجه می‌شوند.
تشخیص و درمان ناخن‌های آبی
پزشک با یک معاینه بدنی می‌تواند سیانوز را با مشاهده ناخن‌های آبی رنگ و بررسی چماقی شدن ناخن‌ها تشخیص دهد. چماقی شدن ناخن‌ها می‌تواند نشان دهنده بیماری مادرزادی قلب و مشکلات ریوی باشد.
پزشک ممکن است علائم قلبی یا تنفسی فرد را نیز ارزیابی کند.
آزمایش‌های اکسیژن خون یک ابزار کمکی مهم در تشخیص سیانوز هستند. پزشک برای اندازه گیری گاز خون سرخرگی (ABG) از فرد مقداری خون می‌گیرد که سطوح اکسیژن و هموگلوبین خون را نشان می‌دهد.
پزشک ممکن است از دستگاهی به نام پالس اکسیمتر روی برای اندازه گیری سطوح اکسیژن خون استفاده کند. این آزمایش‌ها به تشخیص دلیل آبی شدن رنگ ناخن‌ها کمک می‌کنند.
از آنجایی که سیانوز نشانه‌ای از یک شرایط زمینه‌ای است، هدف اصلی درمان دلیل بروز آن است.
با توجه به دلیل آبی شدن رنگ ناخن ها، درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عمل جراحی برای اصلاح بیماری مادرزادی قلب
- اکسیژن درمانی حمایتی
- متیلن بلو برای متهموگلوبینمی
- دارو‌هایی برای کمک به شل شدن رگ‌های خونی، از جمله دارو‌های ضد پرفشاری خون و دارو‌های اختلال نعوظ
پزشک ممکن است به افراد مبتلا به پدیده رینود توصیه‌هایی برای اصلاح عادات روزانه ارائه کند پرهیز از کافئین و نیکوتین از آن جمله اند.
درمان سیانوز چالش برانگیز است و ممکن است لازم باشد پزشکان متخصص مختلف برای مدیریت این شرایط با یکدیگر همکاری کنند.
چه زمانی در پی دریافت کمک باشیم
آبی شدن رنگ ناخن‌ها در آب و هوای سرد شرایطی غیرمعمول نیست، اما پس از گرم شدن بدن رنگ آن‌ها باید به حالت عادی بازگردد.
اگر ناخن‌های آبی به واسطه دمای پایین هوا شکل نگرفته اند و این رنگ پایدار است، مراجعه به پزشک اهمیت دارد.
پزشک دلیل زمینه‌ای بروز سیانوز را شناسایی و اصلاح می‌کند و درمان برای بازگشت جریان خون مطلوب در سراسر بدن ارائه می‌شود.
درمان زودهنگام می‌تواند احتمال هر گونه عوراض جانبی را کاهش داده و نتایج درمان برای بیمار را بهبود ببخشد.
اگر فردی دارای ناخن‌های آبی همراه با علائمی مانند سینه درد، تنگی نفس، تعریق شدید و سرگیجه است باید بلافاصله با مرکز اورژانس تماس بگیرد. این علائم می‌توانند نشانه‌ای از یک فوریت پزشکی باشند.