همه چیز درباره گورخر آفریقایی

- ایسنا نوشت: گورخر‌ها عموما ۲.۳ متر طول، ۱.۲۵ تا ۱.۵ متر از شانه ایستاده و حدود ۳۰۰ کیلوگرم وزن دارند، اگرچه برخی از آن‌ها می‌توانند به بیش از ۴۱۰ کیلوگرم برسند. گورخر‌ها علاوه بر راه راه بودن، دارای یال‌هایی قائم هستند.

نوار‌های راه‌راه هیچ دو گورخری شبیه به هم نیست. هر گله گورخر صحرایی از خانواده‌های زیادی تشکیل شده است و هر گورخر اعضای خانواده خود و اطرافیانش را از روی خط‌های بدنشان تشخیص می‌دهد. هر خانواده گورخر در موقع حرکت نظم خاصی دارد. اگر گورخر ضعیف یا آسیب‌دیده‌ای در خانواده وجود داشته باشد، همه اعضای خانواده از او مراقبت می‌کنند و آهسته حرکت می‌کنند تا عقب نماند.

اگر چه در فارسی امروز اغلب به این حیوان گورخر می‌گویند، اما گوری که در ایران و برخی نقاط دیگر آسیا یافت می‌شود از این نوع گورخر‌های آفریقایی نیست و پوستی ساده و به رنگ زرد اخرایی دارد و به گورخر ایرانی مشهور است.

پژوهش‌ها در سال ۲۰۱۲ نشان می‌دهد که نوع بازتاب نور از بدن مخطط گورخر جذابیت کمتری برای مگس تسه‌تسه از مگس‌های دوباله بومی آفریقای جنوبی و ناقل بیماری خواب و بیماری ناگانا دارد و این نوع مگس‌ها بدن چارپایان سیاه را برای نیش زدن به بدن راه‌راه گوراسب ترجیح می‌دهند. این پژوهش نشان می‌دهد احتمال اینکه راه‌راه شدن بدن گورخر‌ها در مسیر تکامل ژنتیکی به خاطر دفع مگس تسه‌تسه باشد زیاد است. یکی دیگراز دلیل‌هایی که برای راه‌راه بودن گورخر ذکر شده این است که این امر به تنظیم دمای بدن آن‌ها و به بازشناختن گورخر‌ها توسط یکدیگر کمک می‌کند و درندگانی را که می‌خواهند به گله گورخر‌ها حمله کنند، گیج می‌کند.

گورخر‌ها برخلاف نزدیکترین بستگانشان یعنی اسب‌ها و خر‌ها هیچگاه تاکنون به‌طور کامل اهلی نشده‌اند. تلاش‌هایی برای اهلی کردن گورخر انجام گرفته است که از آن میان می‌توان به ایجاد نوعی قاطر از نسل گورخر اشاره کرد.

مانند بسیاری از اعضای خانواده اسب، گورخر‌ها بسیار اجتماعی هستند، اما ساختار اجتماعی آن‌ها به گونه‌ها بستگی دارد. گورخر‌های کوهستانی و گورخر‌های دشتی به صورت گروهی زندگی می‌کنند که به "حرمسرا" معروف هستند و شامل یک اسب نر تا شش مادیان و کره آن‌ها می‌شود. با این حال برخلاف سایر گونه‌های گورخر، گورخر‌های گروی (Grevy's zebras) پیوند‌های اجتماعی دائمی ندارند. گروهی از این گورخر‌ها به‌ندرت بیش از چند ماه در کنار یکدیگر می‌مانند.

مانند بسیاری از گونه‌های جانوری، گورخر‌های ماده زودتر از نر‌ها بالغ می‌شوند و مادیان ممکن است اولین کره اسب خود را در سه سالگی داشته باشد. نر‌ها تا پنج یا شش سالگی قادر به تولید مثل نیستند. مادیان‌ها ممکن است هر ۱۲ ماه یک کره به دنیا آورند. او تا یک سال از کره پرستار می‌کند. گورخر‌ها مانند اسب‌ها اندکی پس از تولد قادر به ایستادن، راه رفتن و مکیدن هستند.

از مهم‌ترین شکارچیان این گونه در طبیعت می‌توان به شیر، یوز‍‍پلنگ، کفتار، سگ‌های شکاری، ‍‍پلنگ و انسان‌ها اشاره کرد.