ضعف حکمرانی آب‏؛ زمینه‌ساز اتلاف منابع آبی/ بخش کشاورزی نیازمند اصلاح الگوی کشت

سید حسین هاشمی در گفت‌وگو با میزان، با اشاره به میزان بارش آب در کشور اظهار کرد: میزان بارش در سال آبی جاری به نسبت سال آبی گذشته و همچنین آمار بلند مدت بارش کاهش محسوسی داشته است.

استاد دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه میزان بارش کشور در دهه‌های گذشته همواره با نوسانات فراوانی همراه بوده است، تصریح کرد: بخش عمده مشکلات کشور مربوط به میزان بارش‌ها نیست بلکه به نحوه استفاده از منابع آبی مربوط می‌شود.

وی افزود: ضعف مدیریت و حکمرانی آب زمانی خود را نشان می‌دهد که بارش‌های فراوان نیز مانند خشکسالی مشکلات فراوانی را به کشور تحمیل می‌کند.

به گفته وی؛ میزان اتلاف آب در بخش فضای سبز و آب بدون درآمد معادل میزان حجم آب در طرح انتقال آب خزر به سمنان است.

 

 

هاشمی بیان کرد: با وجود مصرف ۹۰ درصدی بخش کشاورزی از منابع، باز هم شاهد مشکلات در خصوص تامین نهاده‌های دامی و بالا رفتن مقطعی قیمت پیاز و گوجه فرنگی هستیم این مشکلات هم تاییدی بر مدیریت ضعیف منابع آبی در کشور دارد.

استاد دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: وزارت کشاورزی با وجود اقداماتی که انجام داده هنوز خودکفایی در خصوص نهاده‌های دامی صورت نگرفته و اقتصاد کشاورزان نیز بسیار شکننده است.

وی ادامه داد: شکنندگی اقتصاد کشاورزان دست مدیران را برای تغییر در نحوه و میزان کشت محصولات را نیز بسته است و بسیاری از مصوبات به دلییل مشکلات معیشیتی این بخش به صورت کامل اجرایی نمی‌شود.

به گفته وی، در بسیاری از کشور‌های پیشرفته میزان برداشت محصول چندین برابر نمونه‌های مشابه داخلی است این اضافه برداشت باید الگویی برای کشت محصولات کشاورزی باشد.

هاشمی بیان کرد: بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین بخش مصرف کننده آب نیازمند اصلاح الگوی کشت است و نباید در این حوزه تنها به فشار را بر مصرف کنندگان آب در بخش خانگی قرار داد.

این استاد دانشگاه در پاسخ به میزان در خصوص استفاده از اهرم قیمت برای مدیریت مصرف بیان کرد: استفاده از روش‌های قیمت گذاری و واقعی سازی می‌تواند تاثیرات مثبتی را برای جریان مصرف داشته باشد، اما به دلیل ماهیت مصرفی آن نیاز است از اقدامات دیگر برای مدیریت مصرف استفاده کرد.

وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت جهاد کشاورزی به عنوان دو سازمان که در بحث آب باید میدان داری کند، به دلیل عملکرد منفعلانه عقیم هستند و در طی ۴۰ سال اخیر روش جدیدی و خروجی قابل ملاحظه‌ای نداشته اند و اقدام صحیح این سازمان‌ها در چرخه آب می‌تواند علاوه بر تامین معیشت مردم نقش مهمی در حفاظت از منابع آبی داشته باشد.

هاشمی بیان کرد: مدیریت چرخه آب تنها به تامین نیاز در بخش تقاضا دلالت ندارد و به معنی هدایت تمام منابع آبی اعم از تجدیدپزیر، تجدیدناپذیر، نمک زدایی و جریانات سطحی آبی و تامین نیاز کشور نیز مربوط خواهد شد.

این استاد دانشگاه بهشتی بیان کرد: تجربه مدیریت مصرف برق در گذشته که در آن مردم لامپ‌های کم مصرف را جایگزین لامپ‌های رشته‌ای و پرمصرف کردند، می‌تواند در بخش آب نیز به کار گرفته شود، اما در بخش تجهیزات کاهنده مصرف اقدامات مناسبی صورت نگرفته است.

وی افزود: با وجود هشدار‌های فراوانی در خصوص کم آبی، میزان مصرف آب متناسب با این اخطار‌ها کاهش نیافته است که نشان از عدم آگاهی عمیق مردم از بحران آب دارد.

هاشمی با بیان اینکه افزایش بهره وری آب در شرایط ترسالی هم باید در اولویت قرار گیرد، عنوان کرد: حجم بالایی از منابع آبی در کشور به استفاده غیر بهینه در بخش‌های کشاورزی، خانگی و صنعت اتلاف می‌شود در حالی که می‌توان با حفظ سطح رفاه میزان مصرف آب را نیز کنترل کرد.

این استاد دانشگاه شهید بهشتی در پایان گفت: نقش صنعت برای تولید تجهیزات کاهنده مصرف و ساخت وسایلی که مصرف آب کمتری نسبت به مدل‌های پیشین خود دارد می‌تواند زمینه را برای مدیریت مصرف فراهم کند.