چرخش ریالی بازار دارو به نفع تولید داخل / رشد ۲۱۳ درصدی تولید تجهیزات و ملزومات پزشکی

-  محمدرضا شانه‌ساز در نشست خبری که در سازمان غذا و دارو برگزار شد، گفت: سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت به عنوان یکی از حوزه‌هایی که در طول سال‌های قبل از شیوع بیماری کرونا با پدیده شوم و ظالمانه تحریم‌های تحمیلی از سوی اجانب و دشمنان این مردم مواجه بوده، هم در خط مقدم در حال خدمت‌رسانی به مردم بود و هم در حین و ایام شیوع کرونا وظیفه تامین و تدارک و پشتیبانی از مردم و کادر بهداشت و درمان را برعهده داشت، همواره تلاش داشته که در تبدیل تهدید‌ها به فرصت با مدیریتی جدی اقدام کند. وزیر بهداشت خودشان مستقیما به این حوزه نظارت داشتند و با تشکیل قرارگاه حوزه دارو و تجهیزات پزشکی در زمینه تامین و تدارک و در عین حال تحقق شعار‌های سال حضور و نظارت مستقیم داشتند.

صرفه جویی ارزی در واردات دارو در سال گذشته

وی با بیان اینکه ما روال معمول‌مان در کاهش ارزبری و حمایت از تولید در سال ۱۳۹۹ نسبت به ۱۳۹۸ دستخوش تغییراتی شد، افزود:، زیرا به هر حال کرونا بسیاری از معادلات ما را بهم زد و در تهیه و تدارک اقلام و تجهیزات پزشکی، دارو و مکمل‌ها و ... مجبور بودیم برنامه‌ریزی خاص خودمان را داشته باشیم. با این حال در اداره دارو در حوزه مواد اولیه در سال ۱۳۹۹ نسبت به ۱۳۹۸ در مجموع ارز نیمایی، بانکی و اشخاص شاهد دو درصد رشد ارزبری بودیم و در محصولات وارداتی ۳۱ درصد کاهش واردات را داشتیم.

شانه ساز افزود: در حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی ۴۵ درصد تغییر مثبت داشتیم. در زمینه ماسک، ونتیلاتور، کیت‌ها و... ۴۵ درصد افزایش ارزبری مواد اولیه و متقابلا ۲۲ درصد کاهش واردات را داشتیم. در حوزه مکمل و اقلام طبیعی و سنتی و شیرخشک در حوزه مواد اولیه ۴۸ درصد شاهد تغییرات مثبت بوده و ۷۴ درصد کاهش واردات را انجام دادیم. در مجموع در بحث غذا و آرایشی و بهداشتی با اینکه ارزبری و تامین ارز و نیاز‌های ارزی مستقیما برعهده سازمان غذا و دارو نبوده، در آن محدوده‌ای که قانون به ما اجازه می‌داد همین رویکرد را ادامه دادیم. با تلاش‌ها و پیگیری‌هایی که کردیم مدت صدور IRC‌هایی که مجوز واردات بود را توانستیم از بالای ۴۵ روز تا دو ماه به ۲۴ ساعت کاهش دهیم که به نوعی پشتیبانی و حذف موانع تولید است.

شانه‌ساز گفت: در بازار ریالی ما به نفع تولید داخل قدم‌های بلندی را برداشتیم. در حوزه ریالی دارو و مواد تحت کنترل ۸۲ درصد بازارمان به نفع تولید داخل چرخش مثبت داشته است و محصولات وارداتی‌مان ۲۶ درصد کاهش یافته است. تجهیزات و ملزومات پزشکی ۲۱۳ درصد تولید داخلی رشد داشته و واردات‌مان در این حوزه تنها ۱۰ درصد رشد داشته است که البته از نظر بحث شرایط خاص کرونا این افزایش‌ها قابل توجیه است.

وی ادامه داد: در حوزه مکمل‌ها نیز ۵۱ درصد شاهد رشد شرکت‌ها و بازار تولیدات داخلی بودیم و محصولات وارداتی‌مان۹۲ درصد کاهش یافت. در مجموع تولید داخلی ما ۹۲ درصد رشد نشان داده و وارداتمان نیز کاهش ۲۱ درصدی را نشان می‌دهد.

شانه ساز افزود: در حوزه مجوز‌های صادراتی هم شاهد تغییرات به نفع تولید داخلی بودیم و به هر حال همه این اعداد و ارقام مبین تحقق شعار‌های سالی بود که از سوی مقام معظم رهبری اعلام شد و نشان از برنامه‌ریزی‌هایی بود که در وزارت بهداشت انجام شد. در حوزه آرایشی و بهداشتی تعداد پروانه‌های تولید داخلی ما ۹.۳ رصد رشد داشت؛ در حالی که واردات ۴۷.۵ درصد کاهش را نشان داد یا در حوزه غذا در تولید ۹۶.۴ درصد رشد و واردات تنها ۳.۷ درصد رشد را نشان می‌دهد.

رییس سازمان غذا و دارو گفت: در مجموع در حوزه دارو و تجهیزات و دارو‌های طبیعی و مکمل و آرایشی و بهداشتی و... ۷۶ درصد شاهد رشد تعدادی پروانه‌های تولید داخل و ۴۱ درصد کاهش پروانه‌های وارداتی هستیم.

جهش تولید در اقلام حفاظتی کرونا

وی تاکید کرد: در زمینه مبارزه با کرونا هم همین جهش‌ها را داشتیم. همه شاهد بودند که ظرف ۴۵ روز موفق شدیم از حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار تولید عددی ماسک سه لایه به حدود ۴۵ میلیون عدد ماسک برسانیم. در زمینه ونتیلاتور نیز همین اتفاق افتاد و پیش از این حدود ۱۰۰ دستگاه ونتیلاتور تولید می‌شد که امسال به ۱۵۰۰ رسیده است. در زمینه کیت تولیدمان صفر بود، اما اکنون خودکفا هستیم. در زمینه دارو‌های مقابله با کرونا توانستیم همه این دارو‌ها را در کمتر از سه ماه در داخل تولید کنیم و حتی مواد اولیه آن را هم تولید کردیم. زیرا می‌دانستیم که دنیا با ما بازی خواهد کرد و تلاش می‌کند که مردم ما در سایه تحریم‌ها صدمه ببینند که خوشبختانه به برنامه ریزی  و تلاش تولیدکنندگان اجازه ندادیم این اتفاق رخ دهد و امروز هم در زمینه واکسن می‌بینید که جمهوری اسلامی توانسته همه پلتفرم‌های واکسن در دنیا را دنبال و راه‌اندازی کند. این اتفاقات مجموعه‌ای از تصمیمات و برنامه‌ریزی‌هایی است که از فروردین ۱۳۹۹ آغاز شد.

وی افزود: ما از ابتدا چشمداشتی به واردات نداشتیم؛ گرچه که در زمینه واردات واکسن سریع‌تر هم از هیچ تلاشی فروگذار نکردیم. از بحث کوواکس علی رغم همه مشکلاتی که زاییده تحریم است و در زمینه انتقال ارز انجام شد با کمک بانک مرکزی زمینه را فراهم کردیم و امروز امیدواریم که در خرداد ماه بتوانیم اولین مجموعه میلیونی واکسن تولید داخل را داشته باشیم و به تبع آن در ماه‌های بعدی اعداد به رقمی بالای ۱۰ میلیون افزایش خواهد داشت و این بیانگر این است که می‌توانیم تا پایان سال نگرانی تامین واکسن را علاوه بر جمعیت اولویت‌دار خودمان، برای سایر گروه‌های جمعیتی‌مان برطرف کنیم.

شانه ساز ادامه داد: سازمان غذا و دارو از حدود ۱۰ سال قبل موفق شده بود که گواهی نظارت بر تولید و عرضه واکسن را از سازمان بهداشت جهانی دریافت کند و توانست رجیستر شود. به این معنی است که هر واکسنی را که سازمان غذا و داروی ایران تایید می‌کند، از نظر سازمان جهانی بهداشت می‌تواند در لیست تامین واکسن قرار گیرد. با تلاشی که در سال گذشته شد و با تغییر ضوابط و آیین نامه‌های معمول، علاوه بر اینکه در کوران تامین تجهیزات پزشکی بودیم، دارو‌های مختلفی را هم داشتیم که همه آن‌ها را تولید کردیم و در عین حال از بحث کیفیت هم غافل نبودیم.

برچسب اصالت بر اقلام دارویی و تجهیزاتی

وی با بیان اینکه یکی از وظایف ما بحث برچسب‌گذاری است، گفت: در زمینه تی‌تک و برچسب اصالت که همه اقلام وارداتی در حوزه ما را شامل می‌شود و اقدام بی نظیری بود که در این سال‌ها انجام شد و در حوزه محصولات سلامت محور همه اقلام وارداتی را برچسب‌گذاری کردیم و از مردم می‌خواهم که ما را یاری کنند و مطمئن باشند که اقلام وارداتی که تهیه می‌کنند، برچسب داشته باشند.

شانه ساز افزود: کمتر کشوری در دنیا این امکان را فراهم کرده است. این تلاش حدود ۱۰ سال است. از سال گذشته محصولات تولید داخلی را هم برای شناسه‌گذاری آغاز کردیم. مثلا در حوزه دارو و مواد تحت کنترل در سال ۱۳۹۹ نسبت به ۱۳۹۷ به میزان ۴۱ درصد افزایش برچسب‌گذاری را داشتیم. مردم می‌توانند به عنوان بازرسین وزارت بهداشت روی این موضوع نظارت کرده و جلوی قاچاق و تولید فیک را بگیرند. همه ماحصل این برچسب‌ها  مبارزه با پدیده شوم قاچاق است.

وی گفت: در زمینه ملزومات دارویی ضدعفونی کننده و ژل‌ها ۳۳ درصد رشد برچسب‌گذاری داشتیم. در زمینه مکمل‌های تغذیه‌ای و ورزشی که از بخش‌های آسیب‌پذیر است و این اقلام در بسیاری از سالن‌های بدنسازی و فروشگاه‌هایی که مجاز به عرضه این‌ها نیستند به قیمت گزاف به جوانان ما داده می‌شود، ۸۱ درصد رشد برچسب‌گذاری داشته‌ایم. برای سلامت خودتان به این موضوع دقت کنید. در زمینه تجهیزات و ملزومات ۲۵۹ درصد رشد برچسب‌گذاری داشتیم. در حوزه غذا و آشامیدنی شش درصد در تولید داخل و در آرایشی بهداشتی تولید داخل چهار درصد رشد برچسب‌گذاری را شاهدیم.

وی گفت: ما در زمینه تامین و تدارک دارو برنامه‌مان این است که با برنامه ریزی و رصد و پایش مداوم بازار مانع از بروز هرگونه کمبودی شویم و تلاش‌مان این است که همکاران بتوانند در حداقل زمان مجوز‌های لازم را برای تولید دریافت کنند.

بازار ریالی تولید و واردات دارو در کشور

شانه‌ساز ادامه داد: از نظر ریالی در بازار دارو ۷۵ درصد بازارمان در سال ۱۳۹۷ تولید و ۲۵ درصد واردات بود که در سال ۱۳۹۹ به سهم بازار تولید داخل به ۸۸ درصد ارتقاء پیدا کرده است و واردات هم به ۱۲ درصد تقلیل پیدا کرده است. از نظر عددی هم تولید داروی ما از ۹۵ درصد به بالای ۹۷ درصد افزایش داشته و وارداتمان از پنج درصد به سه درصد کاهش یافته است. ما نمی‌گوییم که کارمان بی نقص است، اما تلاش‌مان بر این بوده که در جهت شعار‌های کلان نظام وظایفمان را به عنوان سرباز خط مقدم تولید اقلام سلامت محور انجام دهیم.

آپارتاید و نژادپرستی واکسن کرونا در دنیا

وی درباره وادارت واکسن کرونا و وضعیت تزریق آن، گفت: امروز نه فقط ایران، بلکه همه کشور‌ها دارند از خودخواهی و  به نوعی آپارتاید و نژادپرستی که در زمینه استفاده از واکسن در دنیا مطرح است، داد از این بیداد می‌زنند و نگرانند. علی‌رغم اینکه شعار‌های روز اول این بود که هر کس به تولید واکسن رسید، به همه ملل که مورد تهاجم ویروس هستند، واکسن را تحویل دهد، اما در عمل این اتفاق نیفتاد. ما همیشه به لحاظ تحریم‌ها فریاد می‌زدیم و شعار‌های بشردوستانه‌ای که در عمل عکس آن وجود دارد، اما امروز همه ملل شاهد این تبعیض هستند.

وی افزود: کشور‌های تولیدکننده واکسن کرونا آن را در اختیار سایر کشور‌ها قرار نمی‌دهند. می‌دانید ما برای واردات هر آنچه را لازم بود، برنامه ریزی کردیم و علی رغم همه مشکلات تامین ارز و تنگنا‌هایی که برایمان ایجاد کرده بودند، ما بحث پیش خرید کووکس را انجام دادیم و اعداد و ارقام را واریز کردیم که بهانه‌ای برای عدم تحویل واکسن باقی نماند. با این حال از آنچه که قرار بوده تا پایان مارس یا دهم فروردین از طریق سازوکار کووکس به ما بدهند که حدود ۴.۵ میلیون دُز تحویل داده می‌شده که تاکنون ۷۰۸ هزار عدد تحویل شده که آن هم با تاخیری طولانی‌مدت بوده است و هم تعدادی و هم زمانی به تعهدشان عمل نکردند.

واردات ۲میلیون و ۲۰۰هزار دُز واکسن کرونا تا کنون

شانه‌ساز در پاسخ به سوالی درباره بحث واردات واکسن کرونا از سوی بخش خصوصی و سازوکار آن، گفت: در زمینه واردات تا امروز ما حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار دُز واکسن وارد کردیم؛ هرچند که طبق برنامه ریزی‌های ما باید هفت تا هشت میلیون می‌بود که یک‌چهارم آن محقق شده است. اعداد و ارقام همه کشور‌های دنیا در این رنج است، مگر کشور‌هایی که خودشان تولید کردند و بدون توجه به اولویت‌های کشور‌های دیگر ابتدا خودشان تزریق کردند.

بخش خصوصی هنوز فعالیت جدی برای واردات واکسن نداشته است

وی ادامه داد: به هر حال واکسن یک کالایی است که کاملا در اختیار دولت‌ها است و شرکت‌ها و بخش خصوصی نتوانستند در این زمینه فعالیت جدی را داشته باشند. دولت‌ها روی این بخش دست گذاشتند و اجازه نمی‌دهند که شرکت‌ها به صرف منافع اقتصادی خودشان گردش را ایجاد کنند. با این حال ما به هیچ وجه دست بخش خصوصی‌مان را نبستیم و در فراخوانی که در تیر ماه ۱۳۹۹ داشتیم و همزمان به فراخوان واکسن آنفلوآنزا، اداره کل دارویمان اعلام کرد که اگر کسی می‌تواند واکسن کرونا را وارد کند، ما استقبال می‌کنیم و بعد از آن هم سه تا چهار مرتبه در فراخوان‌های رسمی که در سایت سازمان غذا و دارو اعلام شد، اداره‌کل داروی ما در زمینه واردات از سوی بخش خصوصی اعلام آمادگی و حمایت کرد، اما تا امروز نتوانستند اقدام جدی را انجام دهند.

وی افزود: با مصوبه ۱۴ فروردین ستاد ملی مبارزه با کرونا این فعالیت‌ها وارد بخش جدی‌تری شد. حدود ۴۹ شرکت بخش خصوصی به اداره کل دارو اعلام آمادگی کردند و برای بیش از ۳۵ شرکت معرفی‌نامه صادر شد، اما تا امروز هنوز هیچ یک از این شرکت‌ها نتوانستند مدارک و مستندات حداقلی را که بیانگر واردات از منابع رسمی و اصلی باشد، ارائه دهند.

۲۰۰میلیون دُز واکسن تقلبی کرونا در دنیا

شانه‌ساز گفت: متاسفانه امروز سوداگران در حوزه واکسن دست از تقلب و قاچاق برنداشند. به طوری که سازمان جهانی بهداشت در نامه‌ای اعلام کرد که حدود ۲۰۰ میلیون دُز واکسن تقلبی در دنیا هست که ما باید اقدامات پیشگیرانه خودمان را هم برای واکسنی که قرار است وارد شود، انجام دهیم و مراقبت‌های لازم را داشته باشیم. به هر حال ۳۵ معرفی نامه داده شده که هنوز هیچ کدام به اجرا نرسیده است.

قرار نیست بابت واکسن پولی از کسی دریافت شود

وی تاکید کرد: تا امروز قرار نیست که بابت واکسن کرونا از کسی پولی دریافت شود. اولا واکسن‌هایی که وارد می‌شود، عمدتا باید به وزارت بهداشت تحویل داده شود تا در سازوکار اولویت‌های تعیین شده از سوی همکارانمان در معاونت بهداشتی تزریق شود. البته درخواستی از سوی برخی شرکت‌های تولیدکننده و اتاق بازرگانی وجود داشته که با توجه به اینکه در شرایط مختلف قرمز و نارنجی و سایر حالت‌ها، تولید باید کار خودش را انجام دهد و کارگران در محل‌های پرترددی هستند، درخواست کردند که برخی شرکت‌ها هزینه واکسیناسیون پرسنل خودشان و همزمان واردات واکسن را انجام دهند و پرسنل خودشان را واکسینه کنند.

وی افزود: این پیشنهادی است که از سوی برخی تولیدکنندگان داده شده و ما مخالفتی با آن نکردیم. البته قرار نیست که پرسنل و کارگران بابت واکسیناسیون پولی بپردازند. ما همه واکسن‌هایی را که وارد می‌شود، برچسب‌گذاری کرده و برچسب با کد ملی فرد دریافت کننده واکسن مطابقت داده می‌شود. همه این‌ها همزمان انجام می‌شود.

شانه ساز گفت: در زمینه واردات واکسن از سوی بخش خصوصی هم این اتفاق خواهد افتاد. غیر این این هیچ تصمیمی گرفته نشده است؛ بنابراین اولویت اول تحویل به وزارت بهداشت است که در قالب گروه‌هایی که مستحق دریافت واکسن هستند، به ترتیب اولویت تامین می‌شود و اگر شرکت‌هایی بخواهند برای پرسنل خودشان با اخذ نظر موافق وزارت بهداشت و ثبت در سامانه‌ها، واکسن وارد کنند، این بخش امکان‌پذیر است، اما ثبت و ضبط باید به صورت کامل انجام شود.

آخرین وضعیت تولید داخلی و تولید مشترک واکسن در کشور

شانه ساز گفت: در زمینه تولید داخلی واکسن هم چهار شرکت‌مان تاکنون موفق شدند از سازمان غذا و دارو مجوز انجام مطالعات بالینی را دریافت کردند و خوشبختانه از سوی رسانه‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود. دو شرکت هم در زمینه تولید مشترک و تحت لیسانس از ما مجوز دریافت گرفتند که به مراحل خوبی دارند می‌رسند. دو شرکت ما که با اسپوتنیک و موسسه گامالیا که صاحب پروانه اسپوتنیک وی است، قرارداد بستند که یکی از آن‌ها اکتوور است که مراحل تولیدش پیش رفته و یکی هم سیناژن است.

وی ادامه داد: همچنین بحث تولید مشترک واکسن از سوی انستیتو پاستور ایران با طرف کوبایی است و یک شرکت دیگر ما هم دارد با یک شرکت استرالیایی اقدامات جدی را دنبال می‌کند.  باز هم برای ما ثابت شد که باید تکیه اصلی‌مان به تولیدکنندگان داخلی‌مان باشد و در این زمینه باید کمتر به خارج چشم داشته باشیم. البته به هیچ وجه از واردات غافل نبودیم. ما مطمئن هستیم که ظرف چند ماه آینده در تولید به نتایج خوبی می‌رسیم.

سال آینده از صادرکنندگان واکسن کرونا خواهیم بود

شانه‌ساز گفت: باید توجه کرد که واقعا شرکت‌های واکسن‌ساز ما برای تامین اقلام مختلف‌شان برای تولید با مشکلات شدید تحریمی مواجهند و بسیاری از دستگاه‌ها و تجهیزاتی که می‌خواهد در زمینه تولید واکسن به کار گرفته شود و حتی مواد اولیه‌ای که برای تولید واکسن مورد نیاز است، در تور بی رحمانه تحریم‌ها با کندی پیش می‌رود و گرنه ما می‌توانستیم زمان را کوتاه‌تر کنیم، اما تولیدکنندگان ما با تحریم‌های ناجوانمردانه دست و پنجه نرم می‌کنند. به هر حال ما در زمینه تولید مواد اولیه هم در کشور با کمک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برنامه‌های مشترکی را آغاز کردیم تا در زمینه تولید این اقلام و بسیاری از تجهیزات و دستگاه‌هایی که در تولید واکسن کمک می‌کند، از مسیر داخلی تامین کنیم. همه این بخش‌ها همزمان فعال است و امیدوارم همانطور که گفتیم در سال آینده در چنین موقعی همانطور که در همه حوزه‌های مختلف اعم از ماسک و. علاوه بر رفع نیاز خودمان، صادرکننده شده‌ایم، این اتفاق برای واکسن هم رخ می‌دهد و مطمئن هستیم که به عنوان یکی از منابعی هستیم که می‌تواند واکسن را به مردم کشور‌های دیگر برساند و جزو تامین کننده‌ها محسوب شویم.

علت تاخیر در تحویل واکسن‌های وارداتی

وی درباره وضعیت تخصیص ارز برای واردات واکسن، گفت: تاکنون طبق قراداد‌هایی که بستیم، باید حدود هفت و نیم تا هشت میلیون واکسن وارداتی  تحقق می‌یافت که حدود یک چهارم آن محقق شده است. به عنوان مثال ما با کمپانی هندی بهارات تفاهم‌نامه ۲.۵ میلیون دُز واردات را داشتیم و ارز و پول ۵۰۰ هزار دُز هم داده شده بود، اما ۱۲۵ هزار دُز وارد شد و دادستانی هند اجازه تحویل مابقی آن را نداد. همچنین با روسیه قرارداد دو میلیون دُزی بستیم که تاکنون عملا ۷۰۰ هزار دُزش محقق شده است. البته با تلاش‌هایی که انجام می‌شود، امیدواریم هرچه زودتر این دو میلیون دُز بیاید و ۶۰ میلیون دُز هم قرارداد جدید بسته شده و قرار است که تا پایان سال میلادی جاری تحویل داده شود و نمی‌دانیم که چقدر محقق خواهد شد. به لحاظ شرایط خاصی که در دنیا است و ظرفیت محدود تولید واکسن و نیاز‌های بسیار بزرگتری که امروز وجود دارد، اینکه بگوییم چقدر از این قرارداد‌ها امکان تحقق دارد، درست نیست. بر همین اساس می‌بینید که کمترین اظهارنظر‌ها در این زمینه از سوی بنده و همکارانم در سازمان انجام شده که دلیلش تغییراتی است که اتفاق می‌افتد.

دولت‌ها مستقیما بر واردات، تولید و صادرات واکسن کرونا اعمال نظر می‌کنند

شانه‌ساز درباره عدم تمایل وزارت بهداشت به واردات واکسن از سوی بخش خصوصی و معیار انتخاب شرکت‌های خصوصی واردکننده، گفت: ما چهار بار برای واردات بخش خصوصی فراخوان دادیم و علی‌رغم همه توانمندی‌هایی که نزد بخش خصوصی وجود دارد، اینکه به ما تا تقریبا یک ماه قبل درخواست رسمی نرسیده بود، مبین این بود که دولت‌ها بر واردات و تولید و صادرات واکسن مستقیما اعمال نظر می‌کنند. از ماه گذشته که رسما از سوی ستاد ملی کرونا هم بحث واردات واکسن از سوی بخش خصوصی اعلام شد، شرکت‌ها فعال‌تر شدند و حدود ۴۹ شرکت مراجعه کردند و بیش از ۳۵ شرکت حداقل اسناد را ارائه دادند. باید توجه کرد واکسن بسیار بحث حیاتی است. ما دارو را به فرد بیمار می‌دهیم و به همین دلیل ریسک کمتری دارد، اما واکسن را قرار است به فرد سالمی بزنیم که بیمار نشود، بر همین اساس در طول زمان و با استاندارد‌های بین‌المللی که در زمینه دارو وجود دارد، لحاظ می‌شده که بحث رجیستری واکسن هفت تا ۱۰ سال طول می‌کشیده و ما اکنون زمان را کوتاه کردیم.

همه چیز را برای ورود بخش خصوصی فراهم کردیم

وی افزود: فعلا بر این اساس به ۳۵ شرکت معرفی نامه داده شده، اما هنوز هیچ یک از آن‌ها عملیاتی نشده است. ما نه تنها کوتاهی در این زمینه نداشتیم، بلکه همه چیز را فراهم کردیم که بخش خصوصی بتواند اقدام کند.  در زمینه ارزی هم بانک مرکزی علی رغم همه محدودیت‌ها اعلام کرده که اگر کسی بخواهد وارد کند، ما استقبال می‌کنیم. آنچه از هند وارد شد، یکی از شرکت‌های خصوصی ما بود که در همکاری با هیات امنای صرفه جویی ارزی وزارت بهداشت جلو آمدند و خودشان هم صلاح می‌دیدند که از ظرفیت بخش دولتی استفاده شود. برای انتخاب این شرکت‌ها، شرکت‌هایی که سابقه واردات دارو و واکسن را داشتند، کار با آن‌ها برای ما راحت‌تر است. تعداد زیادی از شرکت‌هایی که سابقه هم نداشتند مراجعه کردند. برای ما هیچ تفاوتی در این زمینه نبوده است و حداقل‌هایی خواسته شده که برخی شرکت‌ها حتی آن حداقل‌ها را هم نتوانستند ارائه دهند. ما نمی‌توانیم بازارمان را باز کنیم تا یک واکسن فیک هم وارد کشور شود.

میزان کارایی واکسن‌های فعلی مقابل جهش‌های ویروس

شانه‌ساز درباره جهش‌های کرونا و تاثیر واکسن بر آن، گفت: بحث جهش ویروسی موضوع تازه‌ای نیست و اکنون به دلیل کثرت آلودگی و نقل و انتقال سریع‌تر این ویروس به هر حال این جهش‌ها خودش را سریع‌تر نشان می‌دهد. برخی واکسن‌ها و تغییراتی که در تولید واکسن‌ها است، نسبت به این جهش‌ها پاسخگویی کمتر دارند و برخی روش‌ها می‌تواند در زمینه مقابله با این جهش‌ها کارایی خودش را حفظ کند. در بحث کلینیکال ترایالی که انجام می‌شود، تولیدکنندگان ما نظارت کافی رادر این زمینه دارند. در بحث کرونای انگلیسی شرکت‌های ما نتایج‌شان خوب بوده است، اما به این معنی نیست که خیالمان راحت باشد و می‌توانیم همه جهش‌ها را مدیریت کنیم. برخی فکر می‌کنند که یک بار تزریق واکسن در کرونا کفایت می‌کند، اما اینطور نیست. اکنون تا زمانیکه درگیری در دنیا وجود دارد، سالیانه و حتی در مدت زمانی کوتاهتر واکسن باید استفاده شود تا بتواند جهش‌ها را مدیریت کند.

وی درباره تست‌های تشخیصی تقلبی کرونا، گفت: بحث توجه به منبع و بحث اینکه این کیت‌ها حتما باید برچسب اصالت را داشته باشند، بحث مهمی است که می‌توان در زمینه شناسایی تقلبات نظارت کرد.