وجود ۱۵۶ هزار نفر معتاد زن در کشور

_رضا تویسرکان‌منش، مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر در نشست خبری مجازی که صبح روز شنبه ۱۱ اردیبهشت ماه برگزار شد با اشاره به سرنوشت توزیع متادون گفت: در این خصوص دو نظریه وجود دارد که نمی‌توان با قاطعیت گفت کدام از آن‌ها درست است. درمانگران اعتیاد معتقدند توزیع داروهایی، چون متادون باید در مراکز اتفاق بیفتد، توجیه‌شان هم این است که متادون برای فرد معتاد پاداش یا طعمه‌ای است که درمان جایگزین محسوب می‌شود و می‌خواهیم فرد برای دریافت آن به مراکز بیاید  تا با استفاده از درمان‌های روانشناسانه فرد را پاک نگه داریم و رفتار‌های پرخطر مانند تزریق و.. در آن کنترل شود.

وی افزود: از طرف دیگر برخی صاحب نظران و داروسازان معتقدند وقتی هزاران دارو تولید و در داروخانه‌ها توزیع می‌کنیم، چرا نتوانیم یک قلم دارو متادون را توزیع کنیم؟ درهر صورت این درگیری علمی و صنفی سالهاست ادامه دارد، اما آخرین تصمیمات طبق نظر کمیته درمان این است که روال قبلی توزیع و عرضه داروی متادون از طریق دانشگاه‌های علوم پزشکی و کلینیک‌ها باشد.

تویسرکان‌منش گفت: پیشنویس این ضابطه طی چند جلسه تهیه شده و انشالله در سال ۱۴۰۰ مراحل نهایی را طی می‌کند تا بعد از تصویب کمیته درمان این فرایند روشن‌تر شود بنابراین در حال حاضر روش توزیع و عرصه متادون تغییری نکرده ست و توسط مراکز توزیع می‌شود.

مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر با اشاره به روند رشد اعتیاد میان زنان گفت: شیوع اعتیاد در کشور با ارجحیت و نسبت بسیار زیاد در مردان بیشتر است و از میان ۲ میلیون و ۸۰۰ نفر حدود ۱۵۶ هزار نفر زن معتاد وجود دارد بنابراین از نظر شیوع آمار بالایی در حوزه اعتیاد زنان نداریم، اما از لحاظ بروز آن نگرانی‌هایی وجود دارد.

وی گفت: متاسفانه سرعت رشد اعتیاد در زنان و جوامع زنانه رو به افزایش است به خصوص مواد روانگردان که طبق تحقیقات، رسانه‌ها و ماهواره‌ها برای لاغری، تناسب اندام و... در مراکزی مانند آرایشگاه ها، عطاری ها، باشگاه‌های ورزشی و... تبلیغ می‌کنند باعث نگرانی است.

تویسرکان منش عنوان کرد: در میان زنان معتاد، یک عده زنانی داریم که بی‌خانمان و متجاهر هستند که برای این گروه خاص توسعه مراکز درمان و نگه داری آنان را در اولویت قرار دادیم بهگونه‌ای که از سال گذشته که تعداد این مراکز صفر بود الان به ۵ تا ۶ مرکز رسیده است و در شهرهایی، چون تهران،   سیستان و بلوچستان، آذربایجان شرقی،  تبریز، مشهد و... افتتاح شده است،  اما درخصوص زنان معتادی که متجاهر نیستند، توسعه مراکز جامع سلامت را در دستور کار قرار دادیم تا در این مراکز خدمات درمانی و روانشناسی به آن‌ها ارائه شود البته در حال حاضر ۶ هزار مرکز جامع سلامت و بیش از ۱۷ هزار خانه بهداشت وجود دارد، اما در حال توسعه آن‌ها هستیم. با بودجه‌ای که ستاد  درنظر گرفته قصد داریم این مراکز را توسعه دهیم تا زنان با خیال راحت مراجعه کنند و خدمات بگیرند فعلا در سیستان و بلوچستان این مراحل طی شده است و انشالله گسترش پیدا خواهد کرد. درمجموع نگران اعتیاد زنان هستیم و تمرکز جدی بر درمان و کاهش آسیب اعتیاد داریم.

مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر  با بیان اینکه یکی از شیوه‌های درمانی در ایران، داوطلبانه است و افراد به مراکز درمان کاهش آسیب مراجعه می‌کنند، گفت: طبق قانون، ۸ نوع مرکز درمانی وجود دارد که افراد داوطلبانه می‌توانند خدمات درمانی این مراکز را دریافت کنند؛ به‌طوری‌که در سال ۹۹ بیش از ۹۶۴ هزار و ۹۲۲ نفر به ۷۴۲۸ مرکز سرپایی درمان اعتیاد که همان مراکز MMT و مطب هستند، مراجعه و خدمات دریافت کرده‌اند.

وی ادامه داد: همچنین مراکز اقامتی در کشور وجود دارند که آن‌ها را تحت عنوان کمپ می‌شناسیم و درمان‌های میان مدت یا بلند مدت در اختیار افراد معتاد قرار می‌دهند. یک هزار و ۹۷ مرکز اقامتی میان مدت یا کمپ در کشور هستند که بیش از ۱۹۰ هزار نفر را در ۱۱ ماهه امسال تحت پوشش قرار داده‌اند و همچنین ۲۷ مرکز اجتماع درمان‌مدار یا TC در کشور هستند که مدت اقامت فرد در این مراکز بیشتر است و تا به امروز بیش از ۲۹۰۰ نفر را تحت پوشش داده‎اند.

تویسرکان تصریح کرد: مراکز کاهش آسیب دیگری هستند نیز وجود دارند؛ یعنی افرادی که به دلایل روحی یا جسمی، توانایی یا تمایل به ترک را ندارند و خودشان هم برای ترک مراجعه نمی‌کنند،  اما ما می‌خواهیم این افراد الگوی مصرف خطرناک را کنار بگذارند تا به‌نوعی بتوانیم گسترش بیماری‌های عفونی را کنترل کنیم که معروف‌ترین شان مراکز گذری هستند. در این مراکز، خدمات بسیاری به افراد معتاد ارائه می‌شود که عمده‌ترین آن‌ها در پاتوق‌ها انجام می‌شود و افراد می‌توانند از خدمات سرنگ و سوزن استریل رایگان بهره‌مند شوند.

مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد در بخش دیگری از سخنان گفت: نخستین موج HIV ایدز که در ایران اتفاق افتاد، مربوط به معتادان تزریقی بود که استفاده از سوزن مشترک باعث شد، موج و اوج‌گیری ایدز در ایران اتفاق بیفتد که با برنامه‌های بسیار جدی که در این بخش به‌منظور کاهش آسیب انجام شد، به گواهی سازمان بهداشت جهانی، یکی از موفق‌ترین برنامه‌های کاهش ایدز و بیماری‌های عفونی در دنیا بود؛ به‌طوری‌که اکنون الگوی انتقال HIV در ایران دیگر اعتیاد تزریقی نیست.

تویسرکان منش با بیان اینکه بیش از ۱۹۱ مرکز گذری در کشور وجود دارد که بیش از ۳۵ هزار نفر را تحت پوشش دارند، افزود: همچنین بیش از ۳۱۴ تیم سیار در کشور وجود دارند که خدماتی را به صورت سیار همچون خدمات تغذیه‌ای، سرنگ، سوزن و درمان‌ها و خدمات حمایتی و مددکاری را ارائه می‌دهند.  ۶۹ سرپناه یا شلتر ویژه معتادان در کشور وجود دارند که علاوه بر خدمات درمانی اعتیاد، برای معتادان بیخانمان خدمات اقامتی ارائه می‌دهند که تاکنون بیش از ۱۰ هزار و ۶۵۰ نفر امسال از این خدمات استفاده کرده‌اند.

تویسرکان منش از راه‌اندازی ۲۶ کانکس با کمک سازمان بهزیستی و دفتر مقابله با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC) و سازمان جهانی بهداشت خبر داد و گفت: این کانکس‌ها به بیش از ۴۵۰۰ نفر خدمات داده‌اند و در ۱۱ ماهه امسال نیز، ۳۶ مرکز گذری سرپناه راه‌اندازی شده‌اند که به ۲۰ هزار نفر خدمات ارائه کرده‌اند.