مهمان‌های قدیمی سفره افطار

_ روزنامه جام جم نوشت: اگر نگاهی به آثاری داشته باشیم که سال‌هاست از جعبه‌جادویی برای مردم پخش می‌یکشود، متوجه خواهیم شد که هنرمندان بسیاری نقش‌های متفاوتی را رقم زدند؛ نقش‌هایی که هرکدام رنگ‌ولعاب خودش را دارد و هر از آن‌ها با بازی در آثار مختلف لباس شخصیت‌های متفاوت را به تن و سعی کردند نقش‌هایشان را به‌گونه‌ای بازی کنند که برای مخاطبان قابل‌لمس باشد تا با تماشای اثر مربوطه به نوعی خودش را در آن کار‌ها ببیند. مسلما در میان آثار پخش‌شده، سریال‌های مناسبتی که در ایامی همچون ماه‌رمضان، نوروز و ... پخش می‌شود بیشتر از دیگر روز‌های سال دیده‌شده و مردم با علاقه به تماشای آثار می‌نشینند. به همین دلیل در این پرونده جام‌جم از میان درگذشتگان، سراغ برخی چهره‌ها رفته‌ایم که در ایام ماه رمضان نقش‌های زیبایی از خودشان در ذهن مخاطبان به‌جا گذاشته‌اند و دیگر در میان ما نیستند، اما نام و خاطرات‌شان در ذهن‌مان باقی مانده است.

زنده‌یاد: احمد پورمخبر

آثار: بزنگاه و متهم گریخت

پورمخبر از آن نوع بازیگران بود که در میانسالی و در ۵۶ سالگی فعالیتش را در دنیای هنر شروع کرد و بعد از آن در آثار متفاوت نقش‌های مکمل داشت، اما آنچه او را برای مخاطبان ویژه و شیرین می‌کرد، تکه‌پرانی‌های با نمکش به شخصیت‌های قصه‌هایی بود که در آن بازی می‌کرد. این هنرمند که سال ۹۹ فوت شده در کارنامه‌اش دو سریال رمضانی بزنگاه و متهم گریخت را داشت که در هر دوی آن‌ها نقش پیرمرد بانمک قصه را بازی کرده است.

 

زنده‌یاد: چنگیز جلیلوند

اثر: عبور از پاییز

مسلما مردم وقتی نام چنگیز جلیلوند را می‌شنوند، اولین چیزی که به ذهن‌شان می‌آید، صدای با‌صلابتش است. این هنرمند سال ۹۹ در اثر کرونا فوت شد. جلیلوند در طول سال‌های فعالیت هنری‌اش بیشتر از آن‌که بازی کند، در دوبله مشغول به فعالیت بود و به‌جای بازیگرانی همچون مارلون براندو، پل نیومن و ... صحبت کرده بود. او در میان آثار گزیده‌ای که در تلویزیون بازی کرده یک اثر ماه رمضانی هم دارد که در سریال عبور از پاییز نقش فرخ کامیاب را بازی می‌کرد که پدری مستبد بود که همیشه حرف، حرف خودش بود.

 

زنده‌یاد: فاطمه طاهری

آثار: نیمه‌پنهان ماه و بهاران در بهار

اگر قرار باشد از بانوان میانسال مهربان تلویزیون نام ببریم، حتما نام فاطمه طاهری در این فهرست قرار می‌گیرد. گرچه او در طول همه سال‌های فعالیتش نقش‌های محوری بازی نکرده بود، اما هرگز اخم به ابرو نیاورد. یکی از ویژگی‌های بارز این هنرمند، مهربانی‌اش بود که در نقش هایش هم این صفت او را مخاطبان می‌دیدند. طاهری در سریال نیمه‌پنهان‌ماه نقش زن‌عموی خانواده را بازی می‌کرد که مرتب ماجرا‌هایی میان دو خانواده پیش می‌آمد.   وی سال ۹۱ درگذشت.

 

زنده‌یاد: مهین شهابی

اثر: نیمه پنهان ماه

مگر می‌شود از بزرگ‌تر‌ها درباره سریال نیمه پنهان ماه که رمضان ۷۳ پخش شد، پرسید و آن‌ها یاد تک‌تک نقش‌های این سریال نیفتند. یکی از این نقش‌های به‌یادماندنی نقش خانجان بود. او نماد یک زن خانه‌دار سنتی بود که سعی می‌کرد ضمن حفظ حرمت همسر و شئون سنتی، حرف‌هایش را در لفافه بگوید و تاثیرش را بگذارد. خانجان یک زن دلسوز بود که بهانه‌های زیادی در زندگی‌اش برای دلسوزی وجود داشت. شهابی سال ۸۹ فوت شد.

 

زنده‌یاد: فریبرز سمندرپور

اثر: نیمه پنهان ماه

این هنرمند در سکوتی عجیب و غریب سال ۸۸ فوت شد، اما بنا به توصیه و وصیت خودش، جزئیات آن از همه پنهان ماند و حتی در ایامی که کار می‌کرد بی‌هیاهو بود. سمندرپور ایفاگر شخصیت شریف در سریال نیمه پنهان ماه بود؛ پسر آقابزرگ که با وجود تاهل و پا گذاشتن در وادی میانسالی همچنان چشم و نظر به دخترعمویش داشت و یک عاشق ناکام بود. سریال هرچقدر جلو رفت و گره‌های داستانش باز شد، مچ شریف را باز کرد.

 

زنده‌یاد: جلال مقدم

اثر: نیمه پنهان ماه

جالب است بدانید این هنرمند برای مقاطعی از زندگی معلم بوده و حتی سعید راد، بازیگر از او به عنوان دبیر انشای خود برای مقطع اول دبیرستان شاپور تجریش یاد کرده است. او مدتی هم مشاور مهندس قطبی، رئیس‌وقت رادیو و تلویزیون بود. این هنرمند بسیار گزیده‌کار بود و علاو‌بر بازی، نگارش چند فیلم سینمایی هم در کارنامه دارد. از میان چهار سریالی که در تلویزیون بازی کرده، یکی از آن‌ها با نام نیمه پنهان ماه در ماه رمضان پخش شد که نقش تیمسار را به عهده داشت. تیمساری که بسیار بداخلاق بود. مقدم سال ۷۵ فوت شد.

 

زنده‌یاد: بهروز مسروری

اثر: بهاران در بهار

این هنرمند سال ۹۱ به‌دلیل ابتلا به سرطان ریه درگذشت. اگر نگاهی به کارنامه مسروری داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که در اکثر مواقع لباس شخصیت‌های منفی را به تن می‌کرد و سعی داشت نقش را به گونه‌ای بازی کند که در میان مخاطبان خوب جا بیفتد و برایشان قابل لمس باشد. درمجموع خیلی کم اتفاق افتاد که نقش مثبت بازی کند. او در ۱۴ سریالی که بازی کرده بود، یکی از آن‌ها به نام بهاران در بهار در ماه رمضان پخش شد و در این سریال هم نقش شخصیت منفی قصه را به‌عهده داشت.

 

زنده‌یاد: ماه‌چهره خلیلی

اثر: نردبام آسمان

خلیلی از بازیگران پرکار نبود و بازی در هفت مجموعه را در کارنامه دارد که یکی از آن‌ها در ماه رمضان پخش شد. او بسیار آرام بود و مخاطب با تماشای آثار او متوجه آرامش روح او می‌شد. خلیلی در سریال نردبام آسمان نقش شهربانوی شهر کاشان را داشت. این شهربانو ویژگی‌های خاصی داشت و ماه‌چهره هم سعی کرد نقش یک زن ایرانی را به‌درستی ایفا کند. این هنرمند سال گذشته در ۴۴ سالگی براثر سرطان درگذشت و نتوانست نقش‌های متفاوتی را از آن خود کند.

 

 

زنده‌یاد: حسین کسبیان

اثر: نیمه پنهان ماه

بیشتر نقش‌هایی که از این هنرمند به یاد مانده، چهره یک پیرمرد مهربان و البته حلال مشکلات است. به همین دلیل از او یک چهره مثبت در ذهن مردم باقی مانده است. این هنرمند در سریال نیمه پنهان ماه هم نقش شمس را بازی می‌کرد که مرتب در میان خانواده میانجیگری می‌کرد تا ماجرا‌ها را ختم به‌خیر کند. آخرین کار این هنرمند در تلویزیون با من بمان بود و بعد از پنج سال بیکاری در سال ۸۵  درگذشت.

 

زنده‌یاد: پروین میکده

آثار: بهاران در بهار، خانه‌به‌دوش، متهم گریخت، پشت‌کنکوری‌ها و یادداشت‌های کودکی

اگر کارگردانی سریال یا فیلم سینمایی می‌ساخت و به دنبال خانم مسن بود که یکی از نقش‌های مکمل قصه را بازی کند، حتما در اکثر مواقع سراغ پروین میکده می‌رفت. میکده ویژگی‌هایی به نقش‌های کوتاهش اضافه می‌کرد تا برای مردم شیرین باشد. در خانه‌به‌دوش او مستخدم خانه به نام زیبا بود، اما در همه امورات خانه اظهارنظر می‌کرد یا در متهم گریخت نقش خانم شرفی، زن همسایه را بازی کرده بود. او بازی در پنج اثر رمضانی را در کارنامه دارد و سال ۹۲ درگذشت.

 

زنده‌یاد: انوشیروان ارجمند

آثار: نردبام آسمان و پنجمین خورشید

مردی متین و موقر بود. کافی بود با او همکلام شویم، آن وقت بود که مخاطب در دلش می‌گفت که آقای ارجمند چقدر از ادبیات سر‌درمی‌آورد. حتی دانش او تا آنجا بود که موقع صحبت کردن، ادبی حرف می‌زد. انگار که روبه‌روی آدم یک کتاب قرار گرفته‌است. ارجمند سال ۹۳ در ۷۳ سالگی درگذشت و در کارنامه هنری‌اش دو سریال ماه رمضانی داشته که هر دو اثر همزمان از دو شبکه رمضان ۸۸ پخش می‌شد. البته او در سریال پنجمین خورشید نقش انوش را بازی می‌کرد و در سریال تاریخی نردبام آسمان در نقش سجزی ظاهر شده بود.

 

زنده‌یاد: پرویز پورحسینی

آثار: هفت‌سنگ، بچه‌مهندس ۱

یکی دیگر از بازیگرانی که سال گذشته با هجوم کرونا از دنیا رخت بربست، پرویز پورحسینی بود که طی سال‌های فعالیتش در سینما، تئاتر و تلویزیون، بسیاری از هنرمندان از وی به عنوان استاد بازیگری یاد می‌کردند. او در سال‌های اخیر بیشتر نقش پدر آرام و مهربان خانواده را بازی می‌کرد. این هنرمند از خاطره‌سازان رمضان است و رمضان ۹۳ سریال هفت‌سنگ با بازی او در نقش پدربزرگ پخش شد و رمضان ۹۷ هم فصل اول سریال بچه‌مهندس با نقش‌آفرینی وی به عنوان یکی از کارکنان پرورشگاه روی آنتن رفت.

 

زنده‌یاد: باقر صحرارودی

آثار: چراغ‌های خاموش و مهمانی از بهشت

او زاده فسا بود و  از سال ۱۳۳۴ فعالیت هنری خود را آغاز کرد و از آن هنگام در حرفه هنری خود که بخش اعظم آن شامل کار‌های تلویزیونی بود در مقام بازیگر، تهیه‌کننده، نویسنده و کارگردان به ایفای نقش پرداخت. یکی از ویژگی‌های او تن صدایش بود که همین او را شاخص می‌کرد. این هنرمند در بیشتر موارد نقش‌های مکمل را به‌عهده داشت و در دو اثر ماه رمضانی چراغ‌های خاموش

و مهمانی از بهشت هم نقش‌های مکمل بازی کرد. وی سال ۹۳ درگذشت.

 

زنده‌یاد: نعمت‌ا... گرجی

اثر: بهاران در بهار

جزو بازیگرانی بود که غالبا نقش پدربزرگ را ایفا می‌کرد و بسیاری با همین نقش‌ها او را به خاطر می‌آورند. این بازیگر کهنه‌کار در سریال‌های همسران، این خانه دور است، کاشانه و ... بازی کرده بود و در سینما هم نقش‌هایی که غالبا مکمل بودند را در فیلم‌های درخت گلابی، تهران روزگار نو، روسری آبی و ... به یادگار گذاشت. از او نقشی هم در سریال رمضانی بهاران در بهار در ذهن مخاطبان تلویزیون باقی مانده است. زنده‌یاد گرجی فروردین ۷۹ بر اثر بیماری ریوی از این دنیا رفت.

 

زنده‌یاد: پروین سلیمانی

آثار: مهمان

مگر می‌شود نام پروین سلیمانی شنیده شود و بزرگ‌تر‌ها به یاد شخصیت بانمک و شیرین این هنرمند در سریال مهمان نیفتند که نوروز سال ۷۰ که با ماه رمضان تلاقی کرده بود، روی آنتن شبکه یک رفت. یکی از شخصیت‌های قصه به نام طاهره‌خانم بود که شهره به طاهره خانم چنگال به دست بود. او مرتب به‌واسطه چنگالش هر قفلی را باز می‌کرد و زنده‌یاد سلیمانی هم تلاشش را کرده بود

نقش را بانمک دربیاورد. زنده یاد سلیمانی سال ۸۸ فوت شد.

 

زنده‌یاد: حمیده خیرآبادی

آثار: یادداشت‌های کودکی و مهمان

این هنرمند شهره به مادر سینمای ایران بود و حتی رکورد بازی در سینما و تلویزیون را زده است، زیرا در بیش از ۱۵۰ اثر بازی کرده است. خیرآبادی در ذهن مخاطبان همیشه به‌عنوان نقش مادر باقی مانده است. زنده‌یاد خیرآبادی همیشه نقش مادر مهربان، اما در عین حال کمی مقتدر و شیرین را بازی می‌کرد. در میان آثاری که او بازی کرده دو اثر ماه رمضانی دارد که در هر دوی این اثر مادران متفاوتی را برای بینندگان به تصویر کشید. او سال ۸۹ و در ۸۵ سالگی فوت شد.

 

زنده‌یاد: اسماعیل داورفر

اثر: مهمان

این هنرمند پس از چند سال تحمل بیماری سرطان در  سال ۸۷ و در ۷۵ سالگی بر اثر عارضه قلبی در گذشت. داور‌فر در طول فعالیت هنری‌اش در کار‌های متفاوت نقش‌های گوناگونی را بازی کرده است. از سوی دیگر داورفر همیشه در خلق نقش‌هایش سعی می‌کرد به گونه‌ای عمل کند که نقشش برای مخاطبان شیرین باشد تا آن‌ها از تماشای او لذت ببرند. این اتفاق در سریال مهمان هم رخ داده بود و او همراه دیگر مردان خانواده مرتب در تلاش و جست‌وجو بود تا بتواند آمار پسر ستوده که بخشی از قصه را در برگرفته بود، دربیاورد.

 

زنده‌یاد: حسن جوهرچی

اثر: او یک فرشته بود

یکی از خاطره‌سازان تلویزیون که از جوانی به مخاطبان این رسانه معرفی شد، حسن جوهرچی بود. او که کارش را سال ۶۸ با سینما آغاز کرده‌بود، با سریال در پناه تو در قاب جادو معروف و محبوب شد. یکی از نقش‌آفرینی‌های متفاوت و به یاد ماندنی این بازیگر در یکی از سریال‌های رمضانی رقم خورد؛ نقش بهزاد در سریال ماورایی «او یک فرشته بود» مردی را به تصویر می‌کشید که در پاکی خود به غرور رسیده است و همین باور او را به گناه می‌رساند. او متولد سال ۱۳۴۷ بود و در بهمن ۹۵ بر اثر بیماری درگذشت.

 

زنده‌یاد: جمشید مشایخی

آثار: مهمان و پادری

همیشه آرامش خاصی در چهره‌اش داشت و به‌ویژه در سال‌های پایانی عمرش در آثاری ایفای نقش می‌کرد که مخاطبان شاهد همین خصلت او بودند. زنده‌یاد مشایخی دو سال پیش در ۸۴ سالگی درگذشت، اما تا زمان مرگش توانست نقش پدرانی از جنس‌های متفاوت را در سینما و تلویزیون به تصویر بکشد. گاهی پدری مهربان بود و گاهی مقتدر، اما حتی عصبانیت‌هایش هم برای مخاطب دلنشین بود، زیرا می‌دید که عصبانیت از سر دلسوزی است و نه خشم. او در مهمان هم نقش یک پدر متفاوت را داشت و در پادری، دیگر اثر ماه‌رمضانی‌اش نقش یک  شخصیت مکمل  را  ایفا کرد.

 

زنده‌یاد: محسن قاضی‌مرادی

جامعه هنری این بازیگر را امسال و پس از مدت‌ها تحمل بیماری از دست داد. بازیگری که شاید در سال‌های فعالیتش با وجود توانایی بسیار آنچنان که باید دیده نشد. زنده‌یاد قاضی مرادی در میان خاطره‌سازان رمضان، جزو رکوردداران است و شش سریال در این ایام با بازی او روی آنتن شبکه‌های مختلف سیما رفته است. او که اول رمضان امسال از دنیا رفت، کارش را از سینما آغاز کرد و بر پرده سینما با کارگردانان صاحب‌نامی مثل بهرام بیضایی همکاری داشت، اما برای مخاطبان تلویزیون بازیگر نام‌آشناتری بود.

 

زنده‌یاد: ملکه رنجبر

اثر: گردنبند

شاید برایتان جالب باشد که رنجبر جزو هنرمندانی است که از شش‌سالگی فعالیتش را در دنیای هنر شروع کرد و با نقش کوزت در بینوایان وارد صحنه تئاتر شد، اما مدتی هم در رادیو مشغول کار بود و علاوه‌برآن سال‌هایی هم در شهرداری کار می‌کرد و کارمند این ارگان بود. البته او علاوه‌بر فعالیت در یک نهاد اداری بازی هم می‌کرد. رنجبر سال ۱۳۹۸ دار فانی را وداع گفت. او گاهی در نقش خانم‌های مهربان ظاهر می‌شد و گاهی هم بداخلاق، اما در مجموع آنچه اهمیت دارد او علاقه‌مند بود همه نوع جنس نقشی را امتحان کند.

زنده‌یاد: حسین محب‌اهری

اثر: دردسر‌های عظیم ۲

سال ۹۷ بر اثر سرطان و در ۶۷ سالگی درگذشت. گرچه بسیار سعی می‌کرد قوی ظاهر شود، اما چهره‌اش بسیار شکسته شده بود.

 با این حال محب‌اهری دست از تلاش در دنیای هنر برنمی‌داشت و تا روز‌های پایانی مشغول بازی بود. او علاوه‌بر تلویزیون به عنوان بازیگر در رادیو هم فعالیت می‌کرد و بازی در تصویر باعث نشده بود علاقه‌اش نسبت به دنیای رادیو کم شود و برای برنامه رادیو ازجمله جمعه ایرانی هم بازی می‌کرد. او در سریال ماه رمضانی دردسر‌های عظیم ۲ نقش آقا منوچهر، پدر شوهر فیروزه را بازی کرده بود.

 

زنده‌یاد: محمد ورشوچی

اثر: مهمان

آغاز فعالیت هنری محمدعلی ورشوچی از تئاتر مدرسه (کلاس چهارم) بود. او با همکاری دوستش نعمت‌ا... گرجی یک گروه تئاتر تأسیس کرد و با این گروه به شهر‌های مختلف رفت و به اجرای نمایش پرداخت. بعد‌ها به دعوت احمد رحیمی به تئاتر جامعه باربد رفت و ۲۰ سال در آنجا فعالیت کرد. او بعد‌ها به سینما و تلویزیون نیز راه یافت و تا پیش از مرگ به عنوان نماینده پیشکسوت‌های تئاتر و تلویزیون شناخته می‌شد. او در سریال مهمان نقش شعبون را بسیار بانمک بازی کرده بود و مردم دوستش داشتند. وی سال ۹۰ درگذشت.

 

زنده‌یاد: احمد قدکچیان

آثار: مهمان و یادداشت‌های کودکی

وی فعالیت خود را با تحصیل در هنرستان هنرپیشگی و بازی در نمایش اسکندر و دارا در سال ۱۳۲۱ آغاز کرد و ۲۳نمایش را در کارنامه هنری خود به ثبت رساند. قدکچیان در آثار متفاوت سینمایی و تلویزیونی بازی کرده است و از میان آثارش دو اثر ماه رمضانی دارد. تصویری که از او در ذهن مخاطبان به‌جا مانده، چهره‌ای مهربان و متواضع است که معمولا سعی می‌کرد حلال مشکلات باشد. او سال ۸۵ درگذشت.

 

زنده‌یاد: مرتضی احمدی

اثر: مهمان

بازیگری صاحب سبک، در هنر دوبلاژ گوینده‌ای با یک صدای خاص و منحصربه‌فرد و نیز یادآور عصر طلایی دوبله در کشورمان بود. در نگارش کتاب‌هایش نیز نویسنده‌ای خوش‌قلم و توانا نشان می‌داد. کتاب‌هایی که هریک برآمده و چکیده‌ای از سال‌ها پرسه زدن و جدیت در یکی از عرصه‌های مورد علاقه و فعالیتش بود. در هنر آواز و موسیقی نیز یکی از معدود خوانندگان با سبکی خاص بود. او در طول فعالیت هنری‌اش نقش‌های متفاوتی را بازی کرده است و در سریال مهمان هم یکی از اعضای خانواده بود که همراه با دیگر مردان قصه به دنبال پیدا کردن داستان پسر ستوده بود.    این بازیگر سال ۹۳ از دنیا رفت.