به زودی شاهد اخذ گواهی حذف مالاریا در کشور خواهیم بود

- بنابر اعلام پایگاه خبری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سعید نمکی وزیر بهداشت، در پیامی به مناسبت بزرگداشت روز جهانی مالاریا اعلام کرد: در سال گذشته هیچ مورد مرگ ناشی از بیماری مالاریا در کشور گزارش نشده است و این شاخص یک دستاورد بی نهایت ارزشمند و مهم بوده که نتیجه برنامه ریزی مبتنی بر دانش و تجارب جهانی است.

 متن پیام وزیر بهداشت به شرح زیر است:

بیش از نیم قرن است که همکاران تلاشگر حوزه سلامت با ایثار و جانفشانی در دورترین و صعب العبور‌ترین مناطق کشور با کمترین تجهیزات و امکانات رفاهی در حال مبارزه با مالاریا بوده اند. در طول این سال‌ها تعداد زیادی از همکاران نازنینمان را از دست داده ایم. با نهایت احترام به روح بلند این عزیزان درود می‌فرستم.

پیامد مجاهدت و زحمات شبانه روزی ایشان، کاهش میلیونی موارد مالاریا در طول دهه‌های گذشته به تعداد تقریبی هزار مورد وارده یا انتقال از وارده در سال گذشته است.

بسیار خرسندم که به اطلاع برسانم در سال گذشته هیچ مورد مرگ ناشی از بیماری مالاریا در کشور گزارش نشده است. این شاخص یک دستاورد بی نهایت ارزشمند و مهم بوده که نتیجه برنامه ریزی مبتنی بر دانش و تجارب جهانی است.

بدون شک کسب این موفقیت‌ها جز در سایه بکار گیری تجربیات علمی و عملی همکاران ستادی و نیرو‌های اجرایی محیطی حوزه سلامت، همکاری‌های موثر درون بخشی و برون بخشی داخلی و بین المللی در راستای تقویت همه جانبه نظام مراقبت بیماری، تامین و گسترش زیرساخت‌های لازم و در راس آن همکاری و همراهی هموطنان شریف و فهیم ساکن در مناطق مالاریا خیز کشور میسر نبود.

همچنین بر خود می‌بالم، اعلان نمایم از سال ۱۳۹۶ تاکنون هیچ موردی از انتقال محلی مالاریا در کشور مشاهده نشده و زمان آن رسیده تا درخواست دریافت "گواهی حذف مالاریا" به سازمان جهانی بهداشت داده شود.
با توجه به دستاورد‌های ارزشمند به دست آمده در طول سالیان اخیر، کشور جمهوری اسلامی ایران استحقاق اخذ گواهی حذف مالاریا را در سال ۱۴۰۱ داشته و این در حالی است که طبق چشم انداز برنامه حذف مالاریا، این مهم برای افق ۱۴۰۴ پیش بینی شده بود.

 

حذف مالاریا یکی از اهداف ۱۷ گانه توسعه پایدار Sustainable Development Goals (SDGs) بوده که می‌تواند باعث توسعه اقتصادی و افزایش جذب سرمایه گذاری در کشور شود. به تایید بسیاری از صاحبنظران حذف مالاریا یکی از مهمترین دستاورد‌های بهداشتی پس از انقلاب شکوهمند جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود.
دستیابی به این هدف ارزشمند به هیچ وجه دور از ذهن نمی‌باشد. در این راستا تدوین استراتژی‌های نوین و فعالیت‌های برنامه ریزی شده هوشمند و صحیح، جهت بکارگیری تمامی ظرفیت‌های موجود، در راه رسیدن به این هدف حائز اهمیت فراوان است، چرا که برداشتن گام‌های آخر برنامه حذف مالاریا در کشور بسی سخت‌تر از اقدامات موثر و ارزشمند انجام شده در سال‌های گذشته است.

 

از طرفی خوب می‌دانیم چالش‌های زیادی پیش روی برنامه حذف مالاریا و جلوگیری از بازگشت مجدد آن قرار دارد، که از مهمترین آن‌ها می‌توان به تغییرات اقلیمی به نفع گسترش و بهبود شرایط حضور ناقل بیماری، تحریم‌های اقتصادی علیه کشورمان و محدودیت در تامین لوازم و تجهیزات مناسب جهت کنترل ناقل بیماری، تبادلات جمعیتی فراوان با کشور‌های آلوده منطقه بخصوص در جنوب شرق کشور، کم شدن حساسیت پزشکان و کارکنان بهداشتی – درمانی در مناطق اندمیک و غیر اندمیک کشور با توجه به کاهش اخیر بروز بیماری و در نتیجه آن تاخیر در کشف بیماران و احتمالا درمان برخی بیماران، بروز موارد شدید بیماری با توجه به کاهش شیوع، مقاومت‌های دارویی انگل و مقاومت به برخی سموم و آفت کش‌ها در ناقل بیماری اشاره کرد. همچنین متاسفانه در طول یکسال اخیر پاندمی COVID-۱۹ و معطوف شدن بخش قابل توجهی از توان انسانی، مالی و تجهیزاتی وزارت بهداشت به مدیریت آن در کشور و همپوشانی علایم این بیماری با بیماری مالاریا، حذف مالاریا را با چالش جدی مواجه نموده است.

 

در پایان یادآور می‌شوم علی رغم همه مشکلات پیش رو در این مسیر خطیر، آینده برنامه حذف مالاریا در کشور کاملا روشن است. اینجانب ضمن عرض خدا قوت به همه عزیزانی که در طول سالیان اجرای برنامه از دوره ریشه کنی تا امروز در صحنه مبارزه با مالاریا حضور داشته و جانفشانی نموده اند، مطمئن هستم با تلاش‌های شبانه روزی همه همکارانم در ستاد وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی سرتاسر کشور به عنوان بازوان توانمند اجرایی این برنامه، هماهنگی‌های درون بخشی، همکاری‌های بین بخشی با سایر ذینفعان برنامه مانند دستگاه‌های سیاسی، نظامی و اجرایی، حمایت‌های سازمان‌های بین المللی و در راس آن سازمان جهانی بهداشت به زودی شاهد اخذ گواهی حذف مالاریا در کشور خواهیم بود.