ارز آوری گل‌های ارکیده زوج جوان ایلامی برای کشور

_ فارس نوشت: یک زوج جوان دهلرانی با حمایت دانشگاه زابل موفق به اختراع سرنگ تلقیح گل ارکیده شدند؛ این اختراع ایده‌ای نوین برای بومی سازی ارقام مختلف و بهینه سازی تولید انبوه این گل است.

 

گیاهی خاص که ارزش اقتصادی و خواص دارویی بی‌شمار دارد و در کشور‌های مختلف از گونه‌های مختلف ارکیده دارو‌های پوستی و ضد سرطانی تولید کرده‌اند، اما در کشور ما از ظرفیت این گل زیبا استفاده محدود شده است.

 

به دلیل دشواری تولید انبوه گل ارکیده به روش‌های رویشی، زایشی، افزایش هزینه‌ها به واسطه کشت، تولید انبوه این گل و ارقام تجاری حاصل از دو رگ گیری پایه‌های مادری با چالش‌هایی مواجه بود که برای رفع آن گروهی از محققان دانشگاه زابل موفق به ثبت دو اختراع در حوزه تلقیح و تکثیر برای تولید ارقام جدید با استفاده از سرنگ تلقیح گیاهی و در اختراع دیگری پروتکل تولید انبوه ارکیده با به کارگیری ترکیبات متفاوت با دیگر پروتکل‌های مشابه در دنیا شدند.

 

در حیات صنعتی یک جامعه، اختراع و استفاده از ایده‌های نو علاوه بر شتاب گیری علمی، ارتباط جامعه با صنعت را تقویت می‌کند؛ در جوامع بشری وقتی اختراعات باعث رشد و شکوفایی می‌شوند که حمایت مادی و معنوی از مخترعان و صاحبان ایده در آن کشور به عمل بیاید.

 

 

فاطمه بیدرنامنی عضو هیات علمی دانشگاه زابل و مخترع این سرنگ بیان کرد: گزینش گیاهان استراتژیک و سازگار با شرایط هر منطقه، بهترین راه برای صنعت کشاورزی است که شرایط اقتصادی متاثر از تحریم نفتی دارد؛ ارکیده گلدانی به گفته‌ی مسولین وزارت جهاد کشاورزی و کارشناسان بهترین جایگزین برای نفت صادراتی است که قیمت هر چهار گلدان از این گیاه معادل یک بشکه نفت است.  

 

وی افزود: ما در پروتکل تولیدی خود موادی را به محیط کشت بافت تزریق کرده‌ایم که خود جنبه دارویی دارند و به خاصیت دارویی این گل افزوده‌ایم و در پارامتر‌های اندازه گیری شده مانند میزان فنل، فلاونوئید و آنتی اکسیدان متوجه شده‌ایم با تزریق این مواد، میزان فنل و سایر فاکتور‌هایی که باعث ممانعت از سرطان می‌شوند را افزایش داده‌ایم.

 

 

مجید عرفانیان معاون پژوهش و فناوری دانشگاه زابل تصریح کرد: در طول سده اخیر افراد زیادی تلاش کردند که این گیاه را به صورت تجاری در محیط کشت بافت تولید کنند؛ نخستین تلاش توسط knodson در سال ۱۹۳۷ که تلقیح مصنوعی گل ارکیده را در شرایط آزمایشگاهی با قرار دادن در محیط کشت بافت بررسی کرد؛ تاکنون دستگاهی برای تلقیح این گل در سطح داخلی و چه بین‌المللی طراحی نشده و از ابزار‌های متفاوت همانند چاقو، سوزن، چوب و... استفاده می‌شود.

 

وی با اشاره به طراحی و ساخت سرنگ تلقیح مصنوعی گل ارکیده فلانوپسیس، افزود: این دستگاه متشکل از دو پیستون، شاسی، چراغ و سوزن‌های تلقیح متشکل از خلال دندان است که ضمن صرفه اقتصادی، کارایی دستگاه را برای تلقیح تا ۱۰۰ درصد بالا برده است که مهمترین مزیت تلقیح مصنوعی، به دست آوردن کپسول بذر حاوی یک تا ۴ میلیون بذر برای کشت بافت و امکان ایجاد رقم جدید است.

 

وی در ادامه بیان کرد: دانشگاه زابل به عنوان یکی از دانشگاه‌های پیشتاز کشور در عرصه تولید دام‌های خاص و تولید محصولات کشاورزی با داشتن زیرساخت‌های مناسب از جمله آزمایشگاه‌های پیشرفته کشت بافت، گلخانه‌های بروز و نیروی متخصص در کنار رشته‌های دیگر تا مقطع دکتری مرتبط با این موضوع تصمیم به تولید انبوه این گل با استفاده از ظرفیت مخترعین کرده است.

 

مهدی شعبانی‌پور از دیگر مخترعین این سرنگ در خصوص مزایای این اختراع گفت: تلقیح با این سرنگ به راحتی و با دقت بالا انجام می‌شود؛ این وسیله دارای اندازه کم و وزن مناسب است و به راحتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

وی خاطر نشان کرد: معرفی هیبرید‌های جدید همراه با کشت و کار تجاری ارکیده‌ها به صنعتی پرسود در بسیاری از کشور‌ها تبدیل شده و موجب شده تا ارکیده رتبه دوم محصولات گلدانی گل‌دار را در بازار‌های عمده کسب کند.

 

رضایی یکی از شهروندان ایلامی با بیان اینکه باید روی طرح‌های مثبت با صرفه اقتصادی سرمایه گذاری کرد، گفت: این دو زوج جوان با ایده نوین خود توانسته‌اند امکان دستیابی کشور را به بازار‌های جهانی این گیاه فراهم کنند.

 

گفتنی است؛ یکی  از پرورش دهندگان نشا گل ارکیده در پاکدشت تهران بیان داشته که تمام نشا‌های تولیدی این زوج را با قیمت مناسب برای گلدهی خریداری خواهد کرد.

 

 

صیدی یکی از تولیدکنندگان گل ارکیده گفت: گل ارکیده خاصیت بی‌نظیر ضد سرطان دارد؛ اکثر کشور‌های پیشرفته از این گیاه به عنوان طلای نهفته در دامان طبیعت یاد می‌کنند؛ در استان ایلام نیز به خوبی‌ می‌توان از این ظرفیت استفاده کرد.

 

صیدی خاطر نشان کرد: دانشگاه زابل نیز به عنوان یکی از دانشگاه‌های پیشتاز کشور در عرصه تولید دام‌های خاص از جمله شتر مرغ و تولید محصولات کشاورزی تصمیم به تولید انبوه این گل با استفاده از ظرفیت مخترعین کرده است.

 

بر اساس آمار، تولید و فروش ارکیده‌ها طی چند سال اخیر رشد چشم‌گیری داشته و در بین آن‌ها نیز فالانوپسیس توانسته است ۷۵ درصد از فروش بازار را از آن خود کند؛ ۹۰ درصد تولید گل ارکیده بازار صادراتی با قیمت ۸ تا ۱۲ دلار است و به عبارتی هر چهار کوزه گل ارکیده معادل یک بشکه نفت، ارزش اقتصادی دارد.

 

بازار گل ارکیده اشتغال‌زایی خوبی دارد و مصرف آب باید حساب شده باشد و کشاورزان و کارآفرینان باید به این مهم توجه ویژه‌ای داشته باشند تا بتوانند شعار سال را محقق کنند.