یکسال در فراغ پدرسالار سینمای ایران/نگاهی به زندگی «محمدعلی کشاورز»
- محمدعلی کشاورز بازیگر بزرگ و پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون ایران ۲۶ فروردین ماه سال ۱۳۰۹ در اصفهان به دنیا آمد، هنرمندی که سال‌ها خاطره آفرینی کرد و در نهایت سال گذشته مورخ ۲۵ خرداد ماه چشم از جهان فرو بست.
کشاورز از آن دست بازیگرانی است که همواره جزو پنج بازیگر بزرگ سینمای ایران بعد از انقلاب اسلامی ایران محسوب می شود. او در بازیگری، همراه علی نصیریان و جمشید مشایخی و داود رشیدی و عزت‌الله انتظامی، ۵ بازیگر مرد ماندگار تاریخ تئاتر و سینما و تلویزیون ایران به‌شمار می‌رود. وی این عنوان را مرهون بازی در آثار بزرگی همچون مادر، هزاردستان، پدر سالار و کمیته مجازات است.
کشاورز ۲۶ فروردین ماه از ۱۳۰۹ در شهر اصفهان، محلهٔ سیچان معروف به سیچون به دنیا آمد و فرزند دوم خانواده کشاورز است. خاندان وی اصالتاً از گرجی تبارانی بوده که در زمان شاه عباس به ایران آمده و مسلمان شده‌اند. نام خانوادگی قبلی او اصلانی بود.
وی فارغ‌التحصیل هنرستان هنرپیشگی تهران و دانشکده هنر‌های دراماتیک است. او از فارغ التحصیلان رشته نقشه‌برداری نیز بود .
کشاورز فعالیت هنری‌اش را از سال ۱۳۳۹ با حضور در نمایش ویولن‌ساز کره‌مونا آغاز کرد و سپس با ایفای نقش در نمایش‌هایی همچون آنتیگون، آندورا، ادیپوس شهریار، بازی استریندبرگ شد.
در سال ۱۳۴۷ به تلویزیون رفت و کارگردانی هنری قسمت‌هایی از سریال خانه قمر خانم را به عهده گرفت. از آثار ماندگار وی می‌توان به مجموعه‌های تلویزیونی هزاردستان (در نقش شعبان بی‌مخ)، سربداران (در نقش خواجه قشیری)، افسانه سلطان و شبان (در نقش خوابگزار اعظم)، پدرسالار و گرگ‌ها اشاره کرد.
او برای نخستین بار در سال ۱۳۴۳ با فیلمی ساخته فرخ غفاری بازیگری سینما را نیز تجربه کرد و تاکنون در ۴۷ فیلم سینمایی ایفای نقش کرد.
از جمله کارهای قابل توجه او می‌توان به خشت و آینه، برزخی‌ها، کمال الملک، مردی که موش شد، کفش‌های میرزا نوروز، مادر، جستجو در جزیره، ناصرالدین شاه آکتور سینما، دلشدگان، آقای بخشدار، زیر درختان زیتون، روز واقعه و کمیته مجازات اشاره کرد.
کشاورز از جمله بازیگران بزرگی بود که با وجود فعالیت های فراوان تنها یک بار تا نامزدی سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر پیش رفت. بازیگری که همچنان با بازی شاهکارش در نقش پدرسالار در اذهان مردم ایران جاودانه خواهد ماند.
وی طی سالیان آخر زندگی خود به دلیل مشکلات و بیماری و همچنین کهولت سن نتوانست در قامت نقشی تازه بازی کند و در نهایت عرصه هنر کشور را تنها گذاشت.