پاسخ عضو شورای شهر به انتقادات مترویی

محمد علیخانی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران در خصوص انتقاد‌ها از وضع خط بندی مترو و مشکل دسترسی به مسیر‌های گوناگون مترو در تهران به میزان گفت: احداث مسیر مترو بر اساس مطالعات جامع حمل و نقل صورت می‌گیرد. البته در این دوره ما سعی کردیم علاوه بر مسیر‌هایی که در مطالعات جامع حمل و نقل مشخص شده شهرداری را ملزم کنیم که مسیری به نام خطوط آنتنی یا اتصال برخی خطوط برای بعضی از نقاط را راه اندازی کند.

 

وی ادامه داد: این مدل به نام خطوط آنتنی در مترو تعریف شد و این برنامه جزو سیاست‌های این دوره از شورای شهر در رابطه با مترو است و در بعضی موارد حتی کار احداث این خطوط هم شروع شده است. مترو در حال حاضر کل شهر تهران را پوشش نمی‌دهد و بسیاری از نقاط شهر فاقد ایستگاه مترو هستند. فکر می‌کنم الان دویست و سی کیلومتر خطوط مترو در شهر تهران داریم که می‌شود گفت پنجاه درصد خطوط مترو ساخته شده است. دلیل کُند بودن پیشرفت ساخت، احداث یا تکمیل مترو عدم پرداخت سهم دولت از حمل و نقل عمومی است.

 

علیخانی خاطرنشان کرد: دولت هم بر اساس قانون تکالیفی دارد که عدم پیشرفت مترو به مساله کمبود منابع مالی بر می‌گردد. اگر پول نباشد کار تکمیل مترو کُند خواهد شد. دولت، چون سهم خودش را در بخش زیادی از موارد به شهرداری پرداخت نکرده و در مجموع می‌توان گفت بیش از چهل هزار میلیارد بدهی به شهرداری دارد و این بدهی‌ها سال به سال انباشته‌تر می‌شود بنابراین تکمیل خطوط مترو هم با شتاب پایین پیش می‌رود.

 

عضو شورای شهر تهران اظهار داشت: از این به بعد هم با توجه به افزایش هزینه‌ها و افزایش نرخ ارز و مواردی از این قبیل برآورد می‌شود که تکمیل خطوط مترو تهران چیزی حدود دویست هزار میلیارد تومان هزینه نیاز دارد. برای امسال رقم بودجه شهرداری ۴۸ هزار میلیارد تومان است که این بودجه رقم بسیار بالایی است و برای اولین بار است که چنین اتفاقی می‌افتد. سهم خیلی زیادی از این بودجه هم برای حمل و نقل گذاشته شد. در سال‌ها و دوره‌های گذشته رقم بودجه شهرداری ۱۷ تا ۱۸ هزار میلیارد تومان بوده که با چنین رقمی هم هزینه‌های جاری و هزینه خدمات شهری باید تامین و پرداخت می‌شد و هم حمل و نقل توسعه پیدا می‌کرد و هم کار‌های عمرانی در شهر انجام می‌گرفت و بدهی‌ها هم باید پرداخت می‌شد. مجموع این موارد را اگر در نظر بگیریم چیزی از بودجه باقی نخواهد ماند که بر پایه آن سهم حمل و نقل بالا برود با اینکه اولویت اول هم محسوب می‌شود.

 

 

وی اذعان کرد: پس دلیل اصلی پیش نرفتن برنامه توسعه مترو عدم انجام تکالیف دولت است، اما شهرداری سهم خودش از حمل و نقل را پرداخت کرده است. من مثالی که در این رابطه می‌توانم بزنم این است که مترو در هنگام تاسیس یک شرکت دولتی بوده بعدا در دهه هفتاد دولت تصمیم می‌گیرد که مترو را به شهرداری واگذار کند. یعنی تا آن زمان کل هزینه‌های مترو را دولت پرداخت می‌کرده است. همزمان با دوره اول شورای شهر دولت مترو را به شهرداری واگذار می‌کند. در آنجا تصمیم گرفته می‌شود پنجاه درصد هزینه‌های ساخت و تجهیزات تا بهره برداری مترو بر عهده دولت باشد و پنجاه درصد دیگر را هم شهرداری بپردازد. اما متاسفانه در ادامه دولت خود را کنار می‌کشد و کل هزینه‌ها به گردن شهرداری می‌افتد.

 

علیخانی بیان کرد: بعد‌ها قوانین زیادی در مجلس تصویب می‌شود و تکالیفی برای دولت تعیین می‌شود، اما این مصوبات هم به خوبی اجرا نمی‌شود یا اگر اجرا می‌شود شامل بخش کوچکی بوده است. من دو بخش را مثال می‌زنم. یکی قانون صرفه جویی مصرف سوخت که مطابق آن به ازای هر سفری که با حمل و نقل عمومی انجام می‌شود یا با خودرو‌های پاک نظیر دوچرخه که شهرداری زیرساختش را آماده می‌کند و مردم به این وسایل پاک رو می‌آورند دولت مکلف است نزدیک به ده سنت به شهرداری از سبد صرفه جویی مصرف سوخت و حمل و نقل کمک کند. این چطور اتفاق می‌افتد؟ وقتی آمار مسافران حمل و نقل عمومی بالا می‌رود این عدد به دست می‌آید. مثلا امسال آمار مسافران حمل و نقل عمومی دو میلیون بوده و سال بعد سه میلیون شده که اینجا یک میلیون سفر اضافه شده است. یعنی آیتم هایش کاملا مشخص است، اما سال هاست که این قانون به اجرا درنیامده است.

 

وی ادامه داد: البته اخیرا پیگیری‌های زیادی صورت گرفت و وزارت نفت بخشی را که فکر می‌کنم صد و شصت میلیارد تومان بوده پرداخت کرد. این رقم خیلی کمی است. یعنی اگر صد و شصت میلیارد تومان امسال برای واگن مترو هزینه کنیم آیا با چنین رقمی می‌توان یک قطار مترو تهیه کرد. قیمت یک واگن در گذشته و پیش از این گرانی و تورم اخیر پنج میلیارد تومان بوده که یک قطار شامل هفت واگن می‌شود. یعنی قیمت یک قطار مترو سی و پنج میلیارد تومان می‌شود.

 

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر افزود: الان هزینه یک واگن بین بیست و پنج تا سی میلیارد تومان تمام می‌شود. با این پولی که وزارت نفت داده به سختی می‌توان یک قطار تهیه کرد. در صورتی که الان سه هزار واگن در شهر تهران نیاز داریم. به قیمت امروز اگر بیست میلیارد قیمت هر واگن را بگیریم چیزی حدود شصت هزار میلیارد فقط واگن‌های مورد نیاز مترو می‌شود که آن دویست هزار میلیاردی که اشاره کردم شصت هزار میلیاردش مربوط به واگن است. می‌دانیم که هزینه‌ها خیلی بالاست. بودجه شهرداری هم محدود است و با این روندی که ما پیش می‌رویم بیست سال طول می‌کشد تا مترو شهر تهران کامل شود. با این حال برای خطوط آنتنی و مسیر‌ها می‌شود در حین کار بعضی از این خطوط را به هم متصل کرد.