علت افت و خیز‌های بورس در سال ۹۹ چه بود؟
- ایرنا نوشت: بعد از ریزش شاخص بورس و ایجاد افت و خیز‌های سنگین در این بازار اقدامات گسترده‌ای از سوی دولت و مسوولان حاضر در بازار در دستور کار قرار گرفت تا بتوان بار دیگر شاهد بازگشت رشد به معاملات بورس و کاهش التهاب‌های ایجاد شده در بازار باشیم.
در سالی که گذشت شورای عالی بورس از جمله مجموعه‌هایی بود که در کنار سازمان بورس حمایت تمام قدی را از این بازار کرد و توانست با اتخاذ تصمیمات متعدد تا حدودی در کاهش التهاب‌های ایجاد شده در معاملات بورس تاثیرگذار باشد.
در زمانی که بازار شروع به ریزش کرد، چشم امید سهامداران به تصمیماتی بود که هر هفته با حضور مسوولان ارشد کشور برگزار می‌شد و تا پایان جلسه در انتظا انتشار‌های خبر خوشی بودند تا شاید بتواند بار دیگر بازار را به روز‌های اوج بازگرداند و سهامداران بتوانند سود‌های معقولی را از این بازار کسب کنند.
اکثر کارشناسان در واکنش به فعالیت‌های شورای عالی بورس برای بهبود وضعیت بازار سرمایه معتقدند بودند که تصمیمات اتخاذ شده در جلسه شورای عالی بورس می‌تواند کمک‌کننده به سهامداران خرد باشد و در تغییر مسیر معاملات بازار به سمت روند صعودی تاثیرگذار باشد.
تاثیرگذارترین اقدام در شورای عالی بورس تغییر دامنه نوسان بورس و ایجاد دامنه نوسان نامتقارن مثبت ۶ و منفی ۲ بود که این تصمیم توانست در کنار دیگر اقدامات انجام شده تا حدودی وضعیت بازار را بهبود ببخشد و در روز‌های پایانی سال بار دیگر شاهد سبزپوشی شاخص بورس در بازار باشیم.
در کنار همه تصمیمات اتخاذ شده در جلسه شورای عالی بورس، اما این بازار نتواست برابر با تلاش شورای عالی بورس تا پایان سال جاری ضرر و زیان‌های خود را جبران کند که از نظر یک عضو شورای عالی بورس این موضوع ناشی از عواملی بود که بر شتاب افت شاخص بورس تاثیرگذار بود.
ورود حجم گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران به بورس
«حسین سلاح ورزی» به خلاصه‌ای از معاملات بورس در سال ۹۹ اشاره کرد و افزود: از جمله نکات منفی بورس در سال گذشته که بر شدت روند این بازار تاثیرگذار بود مجموعه تحولات تجاری حاضر در کشور بود که باعث دور شدن بورس از کارکرد‌های واقعی خود شد.
سلاح‌ورزی به نکات مثبت معاملات بورس در سالی که گذشت اشاره کرد و گفت: نکته مثبت این بود که بازار‌های مالی ساختار یافته به عنوان یکی از ارکان جوامع توسعه یافته در مرکز توجه افکار عمومی قرار گرفت، این موضوع در طول فعالیت بازار سرمایه بی سابقه بوده است و تاکنون شاهد ورود این حجم از سرمایه‌گذاران به بورس نبوده‌ایم.
عوامل تاثیرگذار در ریزش بورس در سال ۹۹
وی با اشاره به عوامل موثر بر ریزش شدید شاخص بورس در بازار، افزود: اصولا سه عامل به شدت بر روند بازار تاثیرگذار بودند و همیشه عواملی مانند تحولات بخش حقیقی اقتصاد و انتظارات عقلایی، متغیر‌های پولی و رفتار‌های توده‌ای در تغییر سطح قیمت‌ها نقش بازی می‌کنند.
سلاح‌ورزی اظهار داشت: ارزیابی وضعیت بازار نشان می‌دهد که تغییرات بخش حقیقی در سال ۹۹ ضعیف‌ترین و رفتار‌های توده‌ای تاثیرگذارترین بازیگر میدان تحولات قیمتی در طول فعالیت بورس در سال ۹۹ بود.
به گفته این عضو شورای عالی بورس، نوسان‌های بی وقفه معاملات بورس در سال ۹۹ بازتابی از همان ناپایداری رفتار‌های توده‌ای است.
اقدامات تاثیرگذار در بهبود روند معاملات بورس
وی با اشاره به اقداماتی که می‌تواند زمینه بهبود روند معاملات بورس در سال ۱۴۰۰ را فراهم کند، گفت: در این زمینه عوامل بسیار زیاد و متعددی می‌تواند بر روند بازار تاثیرگذار باشد، به طور حتم با انجام برخی از اقدامات می‌توان شاهد کاهش نوسان و ضرر و زیان‌های ایجاد شده در بازار سهام باشیم، اما اصلی‌ترین عاملی که می‌تواند بازار را دوباره به روز‌های اوج بازگرداند کاهش برخی از مداخلات صورت گرفته در بازار است که به شدت سال گذشته معاملات بورس را تحت تاثیر خود قرار داد.
سلاح‌ورزی با بیان اینکه وظیفه برخی از مسوولان حاکم در بازار کنترل شاخص بورس، افزایش و کاهش شاخص بورس نیست، افزود: این مسوولان فقط باید نسبت به این موضوع اطمینان خاطر داشته باشند که معاملات بورس در شرایط شفاف و منصفانه معاملات خود را انجام می‌دهد.
نایب رییس اتاق بازرگانی کشور تاکید کرد: در صورتی که بخش حاکمیتی بورس تمرکز خود را بر برخی از مسایل موجود که بر بازار تاثیرگذار هستند، بگذارد و از محدوده‌هایی که نمی‌تواند نقش چندانی را بر بازار داشته باشد خارج شود، شرایط حاکم در معاملات بورس بهتر از موقعیت فعلی بازار می‌شود.
تاثیر آزادسازی سهام عدالت بر معاملات بورس
وی با اشاره به زمان آزادسازی سهام عدالت و تاثیر آن بر معاملات بورس اشاره کرد و گفت: در تاثیر این اقدام مهم دولت نمی‌توان با قطعیت و اطمینان اظهارنظر کند، از همان روز نخست که بحث آزادسازی سهام عدالت مطرح شد حرف ما در بخش خصوصی این بود که اجرای این تصمیم مهم نیازمند محاسبه، شبیه‌سازی و تحلیل است.
سلاح ورزی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد تحلیل عمیقی در زمینه آزادسازی سهام عدالت صورت نگرفت و بهتر بود در زمان دیگری این اقدام انجام می‌شد تا دیگر شاهد تاثیر زیادی بر روند معاملات بازار نباشیم.
اقدامات دولت بر معاملات بورس
این عضو شورای عالی بورس اظهار داشت: دولت از زمانی که شاخص بورس در مسیر سقوط قرار گرفت برای جلوگیری از ریزش بازار اقدام به اجرای برخی از مقررات کرد که به دلیل بی اعتمادی‌های حاصل شده در بازار نتوانست چندان تاثیر مثبتی را بر بازار بگذارد.
عملکرد حقوقی‌ها برای حمایت از بازارسرمایه
وی با اشاره به صحبت‌های مطرح شده در زمینه ضعف عملکرد حقوقی‌ها در راستای حمایت از بازار سرمایه گفت: حقوقی به چه دلیلی باید از بازار حمایت کنند؟ حقوقی یک بازیگر مانند هر بازیگر دیگری است که به دنبال منفعت خود در بازار است.
سلاح‌ورزی با بیان اینکه سیاستگذار باید شرایطی را در معاملات بورس حاکم می‌کرد تا ثبات و تعادل بازار تضمین کننده منافع همه سهامداران باشد، افزود: با توجه به شرایط حاکم شده در بازار، اکنون سهامداران نسبت به معاملات این بازار نا اطمینان شده اند و بیشتر مسوولان به دنبال این هستند تا یک شبه وضعیت بازار را بهبود ببخشند و کسی به فکر رفتار تعادل بخش و دراز مدت در این بازار نیست.
برنامه‌های پیش‌روی شورای عالی بورس برای معاملات بازارسرمایه
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر برنامه‌های پیش روی شورای عالی بورس برای هدایت از معاملات این بازار اشاره کرد و افزود: حرف رسمی درباره برنامه‌های شورا باید از سوی رییس و سخنگوی شورای عالی بورس پیگیری شود، اما به نظر می‌رسد سه محور مقررات زدایی، حمایت از جریان آزاد اطلاعات و منزه نگه داشتن بورس از مداخلات و اظهار نظر‌های سیاسی تاثیرگذار بر بورس از جمله اولویت‌هایی است که باید تعقیب در شورای عالی بورس تعقیب و اجرا شود.