پوران درخشنده: مخاطب امروز دیگر از وجود تجملات در آثار لذت نمی‌برد
- دقیقا یک سال از ورود ویروس کرونا به کره زمین می‌گذرد و شاید یکی از سخت‌ترین سالها برای سینمای ایران همین یک سال گذشته بوده است چراکه سینمای ایران در روز‌های پایانی سال ۹۸ به آشتی مردم با خود نزدیک شده بود و استقبال از سینما به شرایط خوبی رسیده بود که ناگهان دنیا با ویروسی به نام کرونا روبرو شد و تمامی شغل‌ها و هنر‌ها از ادامه کار خود بازماندند و و سینمای ایران از این قاعده مستثنی نبود و به شکست روحی سینمای ایران تبدیل شد.
حالا با گذشت یک سال از این اتفاق تلخ باید بررسی کنیم که سینمای ایران چه برنامه ریزی برای سال جدید خود دارد، آیا باز هم با تعطیلی لحظه‌ای سینماها در سال جدید مواجه خواهیم شد؟ آیا اکران آنلاین در سال جدید قوت بیشتری خواهد گرفت؟ و یا در خوشبینانه‌ترین حالت اگر با شروع واکسیناسیون مواجه شویم مردم باز هم به محیط بسته سینما اعتماد کرده و به سالن‌ها می‌روند؟، همه اینها سوالاتی هستند که برای جواب آنها باید مسئولان سینمایی کشور برنامه ریزی دقیقی کرده و با گذشت یک سال از شیوع و آشنایی با این ویروس شرایطی ایجاد شود که سینما در هر موقعیتی بتواند با رعایت تمامی اصول بهداشتی چرخه اکران خود را داشته باشد، اما در این بین نظر کارشناسانه کارگردانان با تجربه سینما قطعا تاثیر گذار خواهد بود به همین بهانه به سراغ پوران درخشنده کارگردان مطرح سینما رفته و با وی به گفت‌وگو نشسته است که در ادامه خواهید خواند:
پوران درخشنده در گفت‌وگو با پیرامون وضعیت سینما در سال جدید کرونایی گفت: در ابتدا ما باید چاره‌ای برای دوران پسا کرونا بیندیشیم و ببینیم که پس از آنکه سینماها باز شدند و مردم امکان ورود به سالنهای سینما را بدون محدودیت لحظه‌ای پیدا کردند چگونه باید محیطی متفاوت و امن برای آنها مهیا کنیم، این امنیت در بخشی به سلامت انسان‌ها بازگشته و بخش عمده آن ابعاد روحی و روانی است که بیماری کرونا طی نزدیک به یک سال گذشته برای مردم ایجاد کرده است.
***راه حل برون رفت از وضعیت فعلی سینما
وی درباره راهکار خروج از وضعیت فعلی سینما اذعان کرد: بخشی از راه حل و راهکار برون رفت از وضعیت فعلی در سینمای کشور اکران آنلاین آثار سینمایی است که آن هم بدون شک باید در بلند مدت با برنامه ریزی درست و هدفمند پیش رفته و به هیچ به عنوان یک تب گذرا به آن نگاه نشود.
کارگردان فیلم «زیر سقف دودی» درباره چگونگی بازگشایی سینماها تصریح کرد: ما امیدوارم پس از بازگشایی سینماها مردم بتوانند به راحتی به سالن سینما بروند و شرایط به نحوی پیش برود که جامعه بتواند با خیال راحت در سالن سینما به تماشای آثار بنشیند، واقعیت آن است که ما هیچ تصور و برآیندی نسبت به ادامه راه سینما پس از بازگشایی آن نداریم و این موضوعی نگران کننده است که باید ساعت‌ها تحقیق و بررسی پیرامون آن انجام شود.
***پس از کرونا ذائقه مخاطب تغییر خواهد کرد
وی در همین راستا ادامه داد: ما طی یکی دو ماه گذشته شاهد کاهش روند ابتلای بیماری کرونا هستیم اما باید تدابیری درست برای ایمن‌سازی سالنهای سینما بیندیشیم، طبیعتا با بازگشایی سینماها روند جذب مخاطب بسیار سخت بوده و شاید به هیچ وجه رشد مخاطب نداشته باشیم اما به هر حال بازگشایی سینماها اقدامی است که نمی توان از آن فرار کرد.
این کارگردان سینما امکان موفقیت آثار سینمایی در فرآیند اکران پس از بازگشایی سینماها اظهار کرد: مسئولین فرهنگی و سینمایی باید بستری مناسب برای تماشای آثار سینمایی بوجود بیاورند تا به فرض مثال آثاری که در ابتدای بازگشایی سینماها اکران می شوند ضررهای سنگین مالی ندهند.
وی با اشاره به تغییر تفکر جامعه پس از شیوع کرونا اذعان کرد: بدون شک بعد از گذشت یک سال و خانه نشینی قشر عظیمی از مردم، موضوعات در سینما و مفاهیم اصلی به طور کلی تغییر خواهند کرد، بدون شک سینمای پساکرونا با سینمایی که قبلا به چرخه خود ادامه می داد بی نهایت متفاوت خواهد بود.
***خانه نشینی و قرنطینه خانگی بر فرهنگ جامعه تاثیر فراوانی گذاشته
کارگردان فیلم «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» در همین رابطه اظهار کرد: ما در دوران سینمای پساکرونا موظفیم تا آثار متفاوتی را بسازیم زیرا خانه نشینی و قرنطینه خانگی بر فرهنگ جامعه تاثیر فراوانی گذاشته است، این خانه نشینی نگاه انسان به زندگی را تغییر داده و روابط را در مرحله تازه ای قرار داده است، پس ما باید بدانیم مخاطب فردای سینمای ما مخاطب سال گذشته نیست.
*** در ترسیم مفاهیم سینما نیازمند نگاهی نو هستیم
درخشنده با اشاره به تغییر رویکرد سینمای ایران پس از یک سال مقابله با کرونا افزود: ما در ترسیم مفاهیم سینما نیازمند نگاهی نو هستیم، باید خیلی از اتفاقات را از ابتدا آغاز کنیم، البته این شرایط تنها به ایران ختم نشده و جهان درگیر آن است، کرونا همه چیز را تغییر داده است، ما باید آمادگی دوران پساکرونا را داشته باشیم، این برخورد با مخاطب بعد از بازگشایی سینماها بسیار مهم است.
وی در همین راستا ادامه داد: کرونا با وجود تمام مشکلات خود برای ما بستری مناسب برای تغییرات ایجاد کرده است، اما نکته آنجاست که ما باید آمادگی این تغییرات را هم داشته باشیم. سینمای ایران پس از کرونا تغییرات فراوانی می کند و مهم آنجاست که فیلمسازان و مسئولین فرهنگی باید آماده روبرویی با این تغییران را داشته باشیم.
***مخاطب پساکرونا مخاطبی متفاوت است
کارگردان فیلم «بچه‌های ابدی» مخاطب پساکرونا را مخاطبی متفاوت نسبت به قبل خواند و افزود: مخاطب امروز نگاهش به تک تک جزئیات زندگی عوض شده و شاید به بسیاری از مسائل کوچک که پیشتر برایش مهم نبود توجه ویژه ای نشان دهد، پس لازم است که در ساخت آثار سینمایی هم این تغییرات را در نظر گرفته و لحاظ کنیم زیرا ممکن است به یکباره از جامعه عقب بیفتیم.
وی در همین راستا ادامه داد: سینمای پساکرونا دیگر توان اکران فیلم های ساده انگارانه و سطحی قبل را ندارد، مطمئن باشید مردم هم دیگر با چنین آثاری ارتباط برقرار نمی کنند زیرا یک سال محدودیت داشته و در خانه ماندند و مدت ها به تفکر پرداخته اند، این تفکر صرفا به مطالعه بر نمی گردد زیرا در کنار خانواده بودن و تغییر در روابط انسانی نیز به بلوغ فکری مخاطب منجر می شود.
این کارگردان سینما با تاکید بر تغییر در سلیقه مخاطبان سینما بیان کرد: سلیقه مخاطبان سینما در ایام کرونا به شدت تغییر کرده است، این مخاطب در ایام خانه نشینی به صورت مداوم سریال و فیلم دیده، کتاب خوانده و سلیقه خود را ارتقا داده است، مخاطبان سینما در طول این مدت سه ماهه تعداد بالایی از آثار سینمایی داخلی و خارجی را تماشا کرده پس با وجود تنوع بصری که برایش به وجود آمده طبعا دیگر مخاطب قبلی ما نیست.
*** مخاطب امروز دیگر از وجود تجملات در آثار لذت نمی‌برد
کارگردان برنده سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر ادامه داد: مخاطب امروز تا حدی فیلم دیده و نوع تازه از روابط خانوادگی را تجربه کرده که به انسانی تازه و نو تبدیل شده است، پس نیاز وی نیز برای تماشای آثار تغییر کرده است، مخاطب امروز در ایام کرونا متوجه بسیاری از نیازهای اساسی خود که صرفا تجملاتی هم نیستند شده است پس دیگر در آثار از وجود تجملات لذت نمی‌برد زیرا متوجه شده که زندگی اتفاق خاص و فراتری از این چنین تجملاتی است.
***رعایت قانون کپی رایت
درخشنده با تاکید بر ایجاد قوانینی محکم برای رعایت قانون کپی رایت اذعان کرد: سینمای اکران آنلاین نیازمند مراقبت است، مهمترین چیزی که باید در اکران آنلاین به آن توجه کرد بحث کپی رایت است، اکران آنلاین بدون پیگیری درست بحث کپی رایت در طولانی مدت به شکست می انجامد، ما باید قوانین سختی را در بحث کپی رایت لحاظ کنیم تا قانون شکنان به راحتی نتوانند از کنار آن بگذرند.
وی با توصیف نیاز امروز مخاطب سینمای ایران افزود: اکران آنلاین آثار سینمایی نیاز امروز مردم ایران است، مخاطب ایرانی طی یک سال گذشته انواع و اقسام فیلمها را دیده است، پس با تماشای اینترنتی آثار سینمایی اخت پیدا کرده است، بنابراین در صورت برنامه ریزی مناسب به خوبی می توانیم مخاطب فراوانی را برای تماشای آنلاین آثار سینمایی کشور به وجود آوریم.
کارگردان فیلم «بچه های ابدی» لزوم فرهنگ سازی در عرصه رعایت کپی رایت را لازم دانست و افزود: البته بحث کپی رایت و رعایت آن نیازمند یک فرهنگسازی بزرگ است، در حال حاضر تمامی آثار هالیوود و خارجی به سرعت در کشور پخش می شود، این نشان می دهد که جامعه باید برای رعایت حق کپی رعایت آموزش داده شود، در ابتدا به امر ما باید بستری ایمن و همچنین آسان را برای تماشای آثار اینترنتی به وجود بیاوریم، بستری ارزان که مخاطب را به هیچ وجه نیازمند دانلود غیرقانونی اثر نکند.
***لزوم فرهنگسازی درباره رعایت کپی رایت را به هیچ وجه نباید فراموش کنیم
وی دسترسی آسان به آثار اینترنتی را لازمه موفقیت در ادامه راه اکران آنلاین دانست و افزود: مخاطب وقتی به راحتی به آثار داخلی و خارجی دسترسی پیدا کند، وقتی روند دسترسی برایش ارزان تمام شود به هیچ وجه به دنبال روش غیر قانونی برای تماشای آثار نخواهد رفت زیرا دلیلی برای این اتفاق نمی بینید، البته لزوم فرهنگسازی درباره رعایت کپی رایت را به هیچ وجه نباید فراموش کنیم، اتفاقی که آن هم نیازمند کار اصولی و بلند مدت در جامعه است.
وی در همین رابطه بیان کرد: البته یادمان نرود که تولید کننده داخلی هم مصون از عدم رعایت قانون کپی رایت نیست، زیرا به سرعت شاهد پخش آثار سینمایی داخلی در شبکه های ماهواره ای هستیم، متاسفانه در چنین شرایطی سازنده داخلی دستش به هیچ جا بند نیست و نمی تواند در این باره هیچ مرجعی رجوع کند اما مطمئن باشید اگر قانون کپی رایت به سختی اعمال شود ما می توانیم از آن شبکه اینترنتی شکایت کنیم.
این کارگردان سینما اکران آنلاین را راهی برای بروز استعدادهای جوان در سینما دانست و تاکید کرد: بدون شک توفیق و تقویت اکران آنلاین آثار سینمایی می تواند در تنوع ژانرهای سینمایی و همچنین حمایت از سینمای مستقل تاثیر بسزایی داشته باشد، اکران آنلاین باعث پایین آمدن هزینه تولید آثار سینمایی می شود و همچنین امکانی را رقم می زند که مخاطب بتواند با تنوع بیشتری به تماشای آثار بنشیند.
کارگردان فیلم سینمایی بچه‌های ابدی درباره پدیده سینمای پساکرونا اذعان کرد: در سینمای پساکرونا باید جلوتر از مخاطب قدم برداریم، باید به سوژه های روز و دغدغه مند پرداخته و از سینمای دم دستی و بفروش فاصله بگیریم، ما نمی توانیم از مخاطبمان عقب بمانیم، ما باید قدم‌های بعدی را ببینیم به عنوان مثال اگر اکران آنلاین موفق بوده برای ادامه این موفقیت چه اقداماتی را باید انجام دهیم. چطور باید مخاطبی که طی یک سال بالای صد فیلم درجه یک دیده را باید به سینمای خودمان امیدوار کنیم، اینها اتفاقاتی است که بدون شک باید به درستی به آنها پرداخته شود.
***وظیفه سنگین سینماگران در پساکرونا
وی وظیفه سینماگران را در دوران پساکرونا وظیفه‌ای سنگین خواند و افزود: ما باید حواسمان باشد که مخاطب امروز را فراموش نکنیم، برای خودمان فیلم نسازیم، اگر مخاطب ما امروز سریالی به نام «فرندز» برای سالها پیش است را می بیند یک ضعف بزرگ است، چرا ما نباید اثری را تولید کنیم که مخاطب دیگر به فکر تماشای آثار خارجی نباشد؟. اینکه مخاطب ما امروز تصمیم می گیرد که سریالی قدیمی و خارجی را ببیند یعنی اینکه ما بسیار از مخاطبمان عقب مانده ایم و نتوانسته ایم که وی را به آثار داخلی جذب کنیم.
***در سینمای پساکرونا دیگر امکان دروغ گفتن به مخاطبان را نداریم
درخشنده با اشاره به اینکه سینمای پساکرونا جنسی از واقعیت خواهد بود اظهار کرد: از نظر من سینمای پساکرونا جنسی از واقعیت خواهد بود، غیر از این نمی تواند باشد، در سینمای پساکرونا دیگر امکان دروغ گفتن به مخاطبان را نداریم، نمی توانیم چیزی را به خرد مخاطب دهیم که خودش مدت ها پیش آنرا پیدا کرده است، باید در سینمای پساکرونا همگام با مردم پیش رویم و کاملا شفافانه به همه چیز نگاهی درست داشته باشیم، مطمئنا خود ما فیلمسازان هم باید روی خودمان کار کنیم.
این کارگردان سینما با اشاره به لزوم جستجوگر بودن فیلمسازان در طرح موضوع برای سینمای پساکرونا خاطرنشان کرد: فیلمسازان ما نیاز دارند تا به روز باشند، آثار بین المللی را دنبال کنند و بدانند که مخاطب داخلی در حال حاضر به چه محصولی نیاز دارد، محصولی که علاوه بر کیفیت بتواند در راستای فرهنگ داخلی و بومی پیش برود، فیلمسازان باید بدانند که دیگر با مخاطب قبل روبرو نیستند، فیلمسازان با مخاطبانی آگاه و جستجوگر روبرو هستند، پس به همین دلیل باید خودشان هم به روز و جستجوگر در سوژه‌ها باشند.