نامزده چهره سال هنر انقلاب: از مفهوم اصلی هنر و ادبیات واقعی غافل ماندهایم
محمدعلی مودب در گفتوگو با پیرامون نامزد شدن خود در چهره سال هنر انقلاب اسلامی گفت: طبیعتا انتخاب شدن در جشنوارهای که آثار آن از سوی فرهیختگان معرفی شود بسیار مهم و با اهمیت خواهد بود این امر شایسته شکرگذاری است.
وی در همین راستا ادامه داد: تجربه نشان داده که توجه و تجلیل از هنرمندان امری برجسته است که میتواند به توسعه فرهنگ کمک فراوانی بکند و در عین حال به رونق جریان هنری میانجامد. در هر دورهای که قدر شناسی از هنرمندان و آثار آنان مورد توجه قرار گرفته ما شاهد رشد و توسعه فرهنگ و هنر بوده ایم به عبارت دیگر میراث امروز ما مدیون قدرشناسی گذشتگان از هنر بوده است.
مودب پیرامون جشنوارها و جوایز ادبی بیان کرد: در دورانی که از کارهای هنری قدرشناسی خوبی انجام نشده شاهد کاهش تعداد آثار فاخر هنری و ادبی بودهایم و به نوعی خاموش شدن هنر در همان عصر و زمان رخ داده، اکنون نیز خیلی از جشنوارهها رویکرد درستی در پیش ندارند و از این فرصت و سرمایهگذاری به نفع هنر و هنرمند استفاده نمیکنند. معرفی آثار برتر توانمندی هنرمندان نوعی قدرشناسی محسوب میشود، اما این جشنوارهها به این مهم توجهی ندارند لذا برخی از این جشنوارهها به عنوان عوامل تحقیر نویسنده و یا هنرمند شناخته میشوند در حالیکه ما مسئول هستیم تا آثار هنری ارزشمند را به جامعه معرفی کنیم و باعث ماندگاری آنها شویم، هنرمندان بسیاری دست به تولید آثار ارزنده زدند، اما به خاطر اینکه آثار آنان دیده و یا معرفی نشد این آثار ارزشمند از بین رفتند و این بزرگان نیز از یاد و خاطره جامعه هنر برای همیشه محو شدند.
*** سرمایههای نادیده گرفته شده
وی تصریح کرد: معرفی کتاب سال و یا کتاب فصل، آثار ارزشمند را به همه جامعه میشناساند هرچند متاسفانه طی سالهای اخیر اتفاقات تلخی در این زمینه رخ داده و برترین آثار در جشنوارههای کتاب سال و یا کتاب ماه معرفی نشدند و آثار آنان در جامعه ارائه نشده اینها سرمایههایی هستند که دوباره به چرخه هنر نخواهند آمد اگر امروز ما افرادی بزرگ همانند قیصر امینپور، سیدحسن حسینی و یا استاد میرزا محمد حسین جعفریان را داریم نتیجه معرفی آثار آنان در جشنوارههای بزرگ است باید توجه داشت که معرفی نکردن آثار ارزنده در حوزه هنر عواقب خاص خود را در پی دارد و این ضربه بزرگی به ادبیات و فرهنگ جامعه ما محسوب خواهد شد.
نویسنده کتاب «کهکشان چهرهها» اهمیت در نظر گرفتن جوایز متعدد برای هنرمندان و آثار ارزنده را بسیار مهم دانست و افزود: باید از تولیدکنندگان آثار ارزشمند تقدیر به عمل بیاید و این مهم به وسیله جوایز متعدد و به بهانههای مختلف همانند تقدیر از کتاب سال و یا تقدیر از کتاب فصل انجام شود در این میان به معیارها و شاخصهای اصلی ادبیات حرفهای نیز باید معرفی گردد.
*** انگیزه سازی
وی پیرامون اهمیت معرفی چهرههای بزرگ ادبی به جامعه اظهار کرد: باید چهره برجسته حوزه ادبیات و هنر به همگان معرفی شود و این جریان رو به رشد قرار بگیرد تا جوانان انگیزه بیشتری برای حرکت در مسیر تعالی ادبیات داشته باشند و شاهد نسلی فرهیخته و علاقمند به حوزه هنر و تعالی آن داشته باشیم که این روزها اصلاً در جامعه دیده نمیشود و متاسفانه هیچ گونه قدردانی از هنر انجام نشده و این آسیب بزرگ به بخش فرهنگ و هنر محسوب میشود.
مودب پیرامون معیارها و شاخصهای انتخاب آثار ادبی اشاره و تاکید کرد: انتخاب معیارها و شاخصهای ادبی توسط هیئت داوران بر اساس موازین و معیارهای ویژهای در نظر گرفته میشود که نمیتوان در مورد آن انتقاد کرد زیرااین امر به سلیقه داردان مربوط میشود، اما باید تاکید کنیم که نیاز است تا تعداد جوایز و مبالغ آن افزایش پیدا کند این مهم در تمام دنیا و در تمام ارکان اعتباری هنری مد نظر قرار گرفته میشود. نگاهی به جایزه نوبل یا بوکرعربی اعتباراتی که برای این کار در نظر گرفته شده است نشان میدهد لذا توجه به جوایز به نوعی سرمایهگذاری برای هنر محسوب میشود.
*** ضرورت تقدیر از هنرمندان
نویسنده کتاب «الفهای غلط» وظایف نهادهای تاثیرگذار بر حوزه هنر را مورد ارزیابی قرار داد و افزود: کانونهای متعدد و نهادهای مختلفی در حوزه هنر فعالیت میکنند و وظیفه آنان پوشش مناسب به آثار هنری و معرفی آنان است چنانچه اعتبار جذابی به منظور تقدیر از هنرمندان حوزههای متعدد خصوصاً ادبیات در نظر گرفته شود شاهد تلاش و حضور با انگیزه و استعدادهای مختلف و جدید خواهیم بود و این بسیار مهم است اگر چه برخی از نهادهای برگزار کننده صلاحیت علمی لازم در این زمینه را ندارند.
وی به برگزاری جشنوارههایی که تاثیر چندانی در برانگیخته شدن اعتماد هنرمندان ندارند اشاره و ابراز کرد: متاسفانه برخی از جشنوارهها و جوایز برگزار میشوند که نمیتوانند اعتبار و اهداف اصلی جشنواره را پوشش دهند، زیرا هزینههای این جشنوارهها از اهداف آنها بسیار بیشتر است جشنوارهای را میشناسم که برای برگزاری آن حدود ۵۰۰ میلیون هزینه شده، اما مبلغی که برای جوایز مولفان در نظر گرفته شده بود تنها ۲۰ میلیون بود این مهم نشان میدهد که ما اهداف اصلی را رها کرده و به جزئیات کار توجه بیشتری داریم همین مسئله دلیل سرد شدن بیشتر هنرمندان و هنرجویان خواهد شد و آسیبهای فراوان دیگر فرهنگی را در بر خواهد داشت.
نویسنده کتاب «دست خون» با انتقاد از شیوه تبلیغات آثار موفق ادبی بیان کرد: متاسفانه حتی رسانه ملی نیز برای معرفی کتابهای ارزشمند و آثار هنری قابل توجه اهمیتی در نظر نگرفته است، زیرا حتی دو دقیقه زمان جهت معرفی کتاب در رسانه خود صرف نمیکند، در این شرایط چه توقعی میتوان از مردمی داشت که با دغدغههای روزمره سر و کار دارند، متاسفانه در رسانههای ما سلبریتیها شناخته شدهتر از آثار ارزنده هنری و درعینحال آثاری که بتوانند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار مخاطب قرار دهند وجود دارد در این جا این سوال مطرح میشود که آیا جذابیت سلبریتیها در تلویزیون و یا فوتبالیستها باید بیشتر از هنر و هنرمندان باشد؟ این واقعهای وحشتناک برای جامعه امروز ما محسوب میشود.
*** فرمول طلایی
مودب به شیوه معرفی آثار ارزنده اشاره و تاکید کرد: ما میتوانیم آثار ساده و ارزشمند را با شیوهای متفاوت برای مردم عادی معرفی کنیم به نحوی که از جذابیت فوقالعادهای برخوردار باشد رسانه برای این مهم دستورالعملها و فرمولهای خاصی را دارد به عنوان مثال میتوانیم به برنامهای بسیار ساده عصر جدید اشاره کرد، که توانسته مخاطبان بسیاری را به خود جذب کند با این فرمول میتوانیم برنامههای دیگری را تولید کنیم که در عین استفاده از مشاوران و مردم شناسان بتواند جذابیت دیداری فراوانی را برای مخاطب داشته باشد و در آن معرفی کتابهای ارزنده صورت گیرد.
وی انتقاداتی به رویکرد مسئولان فرهنگی داشت و افزود: متاسفانه نگاه ما به هنر و هنرمندان یک نگاه تجاری است و این چالشی بزرگ بر سر راه معرفی فرهنگ محسوب میشود وقتی فرهنگ در ذیل تجارت تعریف شود باعث دگرگونی الگوها شده و هدف اصلی و فلسفی آن تغییر کرده و تنها به سمت و سوی فروش بیشتر حرکت میکند در این جاست که بازهم رد پای سلبریتیها به خوبی دیده میشود این نگاه کلان متاسفانه به تمام عرصه جامعه سایه افکنده و هنر اصیل و ارزنده را تحت تاثیر قرار داده است، متاسفانه این نوع نگاه تنها در حوزه کتاب وجود ندارد بلکه ابعاد دیگری نیز دارد و حتی در حوزه علمی پیرامون دانشمندان نیز به خوبی دیده میشود که متاسفانه بسیار بسیار غم انگیز است.
مودب پیرامون نگاه جامعه به هنر و ادبیات خاطرنشان کرد: متاسفانه نگاه به هنر در جامعه ما تحت تاثیر و تحت الشعاع عوامل گوناگون قرار گرفته و ما از مفهوم اصلی هنر و ادبیات واقعی غفلت کرده و فاصله بسیاری گرفتهایم و باید در این مورد به تعامل بپردازیم.