عضو شورای شهر تهران: اجازه افزایش قیمت‌ها را ندادیم/ حمل و نقل عمومی درحال زیان دادن است

محمد علیخانی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران درباره تفاوت خدمات عرضه شده در شهرداری تهران در حوزه حمل و نقل عمومی با خدمات مشابه عرضه شده در عرصه جهانی به میزان گفت: اگر قرار باشد از مردم قیمت تمام شده بلیط اتوبوس و مترو گرفته شود باید طبق استاندارد جهانی باشد. واقعیت این است که در دیگر نقاط دنیا برای عرضه خدمات در حوزه حمل و نقل عمومی شق القمر نمی‌کنند. در دنیا این بخش خصوصی است که برای حمل و نقل عمومی سرمایه گذاری می‌کند. مثلا یک بار ما به مالزی رفتیم و از حمل و نقل عمومی این کشور بازدید کردیم. چیزی که ما مشاهده کردیم آن‌ها انواع مد‌های مختلف حمل و نقل عمومی از قبیل منوریل، مترو و موارد دیگری نظیر آن را داشتند.

 

وی ادامه داد: ما تصور می‌کردیم آنجا شهرداری متولی این امور است. در حالی که شهرداری صرفا نظارت می‌کرد. نکته جالبی که وجود دارد این بود که مترو آن‌ها در یک واحد ساختمانی معمولی اداره می‌شد. همه کارکنان آنجا هم در مجموع بیشتر از ده تا پانزده نفر نبودند. یعنی کل سیستم مدیریت مترو در کشور مالزی همین بود. همه این‌ها هم به این دلیل است که حمل و نقل و مترو در کشوری مثل مالزی خصوصی است. درواقع در چنین کشور‌هایی بخش خصوصی وارد ماجرا شده و سرمایه گذاری کرده و قیمت تمام شده بلیط به اضافه سود به دست آمده را دریافت می‌کند. با در پیش گرفتن چنین شیوه‌ای هم مترو توسعه پیدا می‌کند و هم برای مشارکت بخش خصوصی در این سرمایه گذاری‌ها توجیه وجود دارد و هم اینکه خدمات ارائه شده هم واجد مطلوبیت قابل قبولی است.

 

علیخانی خاطرنشان کرد: اما در کشوری مثل ما که حمل و نقل عمومی درحال زیان دادن است شرایط به گونه‌ دیگری است و نمی‌توان انتظار داشت وضعی شبیه به آن کشور‌ها داشته باشد. در جامعه ما الان قسمت بزرگی از اتوبوسرانی به بخش خصوصی واگذار شده که غالب این اتوبوس‌ها هم فرسوده هستند. پرسشی که در این رابطه باید طرح کرد این است که الان اگر کسی که مثلا راننده اتوبوس است و بخواهد یک دستگاه اتوبوس برای خودش خریداری کند چه هزینه‌ای را باید بپردازد؟ امروز قیمت یک دستگاه اتوبوس نو پنج میلیارد تومان محاسبه می‌شود. آیا با این شرایط در جامعه ما یک فرد می‌تواند اتوبوس نو بخرد؟ بدیهی است که در حال حاضر چنین قدرت خریدی وجود ندارد.

 

وی ادامه داد: حتی اگر تسهیلاتی مثل وام هم به چنین افرادی داده شود باز هم نمی‌توانند اتوبوس بخرند. چون اگر وام هم بگیرند باید اقساطش را بپردازند. راننده‌ای که وام می‌گیرد تا اتوبوس بخرد برای پرداخت اقساط این وام باید بتواند از آن اتوبوس درآمدزایی کند. در شرایطی که ما داریم با این قیمت بلیط درآمد چندانی از اتوبوسرانی به دست نمی‌آید که فرد بتواند از عهده پرداخت اقساط وام بربیاید؛ بنابراین باید بپذیریم که سیستم حمل و نقل عمومی ما از اساس اشکال دارد و چون از اساس اشکال دارد باید از یک جایی منابع مالی لازم تامین شود. یکی از راه‌ها برای تامین منابع مالی این است که دولت سهمش از حمل و نقل را بپردازد که نمی‌پردازد.

 

عضو شورای شهر تهران اظهار داشت: در این شرایط چه توقعی می‌توان داشت؟ آیا باید انتظار داشته باشیم بخش خصوصی از جیب خودش این منابع مالی را برای ما تامین کند؟ یا بیاییم به رانندگان تاکسی بگوییم شما حق ندارید کرایه را مثلا بیشتر از پنج هزار تومان بگیرید؟ یعنی کمبود‌ها را از جیب رانندگان تاکسی ببخشیم؟ مگر ما در مدیریت شهری درباره خودرو‌های تاکسی چه کاره هستیم؟ هزینه این خودرو‌ها را که ما نمی‌دهیم. ما در شورای شهر و مدیریت شهری برای رانندگان تاکسی چه کاری می‌کنیم که حالا بیاییم برایشان قیمت کرایه‌ها را هم تعیین کنیم؟

 

 

وی افزود: حالا باز مترو و بخشی از اتوبوس متعلق به شهرداری است. اما تاکسی که دیگر مال خود راننده است. ما از جیب راننده تاکسی که نمی‌توانیم تخفیف بدهیم یا ببخشیم. اگر بخواهیم ببخشیم باید جبران کنیم و مابه التفاوت را به راننده تاکسی بدهیم. آیا الان چنین چیزی شدنی است؟ باید بپذیریم که با این زیان‌ها و ضرر‌ها این کار هم شدنی نیست؛ بنابراین اگر بخواهیم وضعیت خودمان را با دیگر نقاط دنیا مقایسه کنیم باید همه موارد را با هم مقایسه کنیم. اگر خدمات را مقایسه می‌کنیم باید قیمت‌ها را هم مقایسه کنیم و همه چیز را با هم ببینیم.

 

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر بیان داشت: در جامعه ما، چون از اساس سیاست هایمان اشکال دارد و قرار هم نیست قیمت واقعی دریافت شود در یک جا‌هایی همه چیز را آزاد کرده ایم و رها شده تا هر کس به هر قیمتی کالا‌ها را عرضه کند. مثلا به مغازه‌ای می‌رویم تا فلان کالا را بخریم یک قیمتی دارد در مغازه دیگر یک قیمت دیگر و ما باید از میان این قیمت‌های متفاوت دست به انتخاب بزنیم. درواقع به نوعی در مورد بعضی چیز‌ها قیمت‌ها آزاد است و خیلی نمی‌توان کاری کرد. در این موارد فرد صبح از خواب بیدار می‌شود و می‌بیند قیمت‌ها دگرگون شده است. ولی در حمل و نقل عمومی این طور نیست.

 

وی ادامه داد: در حمل و نقل عمومی وقتی قیمت بلیط دو هزار تومان تعیین شده باشد باقی قیمت‌ها وسط سال شش برابر هم که افزایش پیدا کند باز بهای حمل و نقل عمومی تا پایان سال به همان روال تعیین شده باقی خواهد ماند. این درحالی است که هزینه‌های حمل و نقل عمومی متناسب با افزایش سایر قیمت‌ها بالا می‌رود. اما هیچکس نمی‌آید بگوید، چون هزینه‌ها بالا رفته بهای بلیط هم افزایش داده شود. در همین سال ۹۹ رانندگان تاکسی اعتراض داشتند که قیمت‌ها بالا رفته پس باید کرایه تاکسی هم افزایش پیدا کند. شهرداری لایحه‌ای به شورای شهر آورد که دوباره قیمت کرایه تاکسی تغییر پیدا کند. اما ما در شورای شهر زیربار نرفتیم و قبول نکردیم. البته حق با شهرداری و رانندگان تاکسی بود. شهرداری برای بالا بردن قیمت بلیط مترو و اتوبوس هم به شورای شهر لایحه آورد. اما ما زیر بار نرفتیم و گفتیم اگر الان قیمت‌ها را اضافه کنیم باز هجمه‌ای به راه می‌افتد که گرانی اتفاق افتاده است. ما به شهرداری گفتیم حق با شماست، ولی الان در مملکت همه چیز در حال گران شدن است. ما هم اگر بخواهیم کرایه حمل و نقل را گران کنیم هم به مردم فشار خواهد آمد و هم تبلیغات منفی علیه مدیریت شهری به وجود خواهد آمد.

 

علیخانی افزود: ما در شورای شهر با وجود اینکه می‌دانستیم حق با شهرداری و تاکسیرانی است اجازه بالا رفتن قیمت‌ها را ندادیم. امسال هم باز وضعیت به همین صورت خواهد بود. یعنی اگر وسط سال شاهد افزایش قیمت‌ها باشیم چیزی به بهای حمل و نقل عمومی اضافه نخواهد شد. درواقع مجبور هستیم خود ما افزایش هزینه‌ها را جبران کنیم. در این مورد اگر بتوانیم ما به التفاوت زیان حمل و نقل عمومی را از طریق شهرداری برایشان تامین کنیم به موفقیت رسیده ایم. درواقع ما منتهای تلاشمان باید این باشد که بتوانیم ضرر و زیان حمل و نقل عمومی را جبران کنیم. حالا و با وجود این وضعیت باز توقع عمومی از ما این است که ناوگان اتوبوسرانی ما نوسازی شود، بهترین خدمات عرضه شود و توسعه مترو هم به سرعت انجام شود. اما واقعیت این است که با در نظر گرفتن مجموع شرایطی که در جامعه داریم تحقق چنین اتفاقاتی بسیار سخت و دور از دسترس است.