نکات ایمنی برای چهارشنبه آخر سال/ جوانانی که در چهارشنبه سوری می‌سوزند
جلال ملکی در گفت‌وگو با میزان گفت: در آستانه آخرین روزهای سال هستیم و همه ساله در چنین روز‌هایی تب و تاب برگزاری جشن شب چهارشنبه آخر سال یا شب چهارشنبه سوزی همه جا و همه کس را فرامی گیرد.
وی افزود: البته بیشتر قشر کودکان، جوانان و نوجوانان درگیر این قضایا می‌شوند، زیرا بزرگتر‌ها و والدین یا این سبک جشن و شادی را قبول ندارند و بیشتر سبک دوران خود می‌پسندند و یا فرصت انجام این کار‌ها را ندارند. اما جوانتر‌ها انرژی و فرصت لازم را برای پرداختن به این برنامه‌ها دارند.
چهارشنبه سوری شب آفرینش نور
این کارشناس ایمنی اظهار کرد: ایرانیان آریایی از دیرباز به طبیعت و پدیده‌های طبیعی احترام ویژه‌ای گذاشته و همواره در حفظ و نگهداری آن‌ها می‌کوشیدند. دلیل صحت عرایض بنده اینکه در بسیاری از جا‌هایی که پدیده‌های طبیعی مثل کوه، آبشار، سرچشمه، درخت کهنسال و... وجود داشته است ایرانیان در آنجا یک عبادتگاه و پرستش گاه دایر کرده و به برگزاری آیین‌های عبادی خود می‌پرداخته اند.
وی بیان کرد: آتش نیز یکی از همین پدیده‌های طبیعی است که در نزد ایرانیان از احترام ویژه‌ای برخوردار بوده و این احترام و تقدس به حدی بود که بیگانگان که اطلاع دقیقی از فرهنگ غنی ما ندارند، نیاکان ما را متهم به آتش پرستی نموده اند. درحالی که هرگز چنین چیزی صحت نداشته و ایرانیان هیچ گاه آتش پرست نبوده و اتفاقاً اولین قوم یزدان پرست کره خاکی، ایرانیان بوده اند و مدت‌ها پیش از ظهور اسلام نیاکان ما به وجود خدای یگانه اعتقاد داشته اند و این مدعا به دفعات در سنگ نبشته‌ها و کتیبه‌های یافت شده در آثار تاریخی به اثبات رسیده است.
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران ادامه داد:برخی از اعراب، شب چهارشنبه را شب ایجاد شدن جهنم می‌دانند و آنرا بدیمن می‌شمارند و برعکس ایرانیان شب چهارشنبه را شب "آفرینش نور" دانسته و آنرا خوش یمن می‌دانستند و از همین رو آخرین شب چهارشنبه سال را جشن گرفته و به شادی می‌پرداختند.
وی افزود: به روایتی مختار ثقفی که به واسطه داشتن دوستان ایرانی، آشنایی بیشتری با رسوم آنان داشت در چنین شبی تعدادی از قاتلین امام حسین (ع) را به قصاص محکوم کرد تا بزم خود در این شب را تکمیل کند.
این کارشناس ایمنی اظهار کرد: البته دلایل دیگری برای برپایی آتش در این شب مطرح شده که از آن جمله می‌توان به خانه تکانی ایرانیان در این ایام اشاره کرد که در آن تمام بوته‌های زاید و لوازم کهنه و قدیمی منزل را به آتش می‌کشیدند و از بین می‌بردند.
وی بیان کرد: همچنین بعد از تحمل ماه‌ها فصل سرد و تاریک زمستان، با وزیدن نسیم بهاری اقدام به پاکسازی منازل کرده و بوته‌های زاید روییده در حیاط و باغچه را بیرون آورده و به همراه سایر لوازم مستعمل و ضایعات خانه خارج می‌کردند و، چون فضای مناسبی برای جمع آوری آن‌ها وجود نداشته است آتشی برمی افروختند و آن‌ها را می‌سوزاندند و با گرما و نور حاصل از آتش همه جا را گرم و نورانی کرده و سرما و تاریکی زمستان را فراموش می‌کردند. هرچه بود، رفته رفته این شب که در آستانه سال نو می‌باشد به یک جشن بزرگ ملی تبدیل شد که در آن، تمامی مردم ایران به پایکوبی می‌پرداختند.
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران ادامه داد: این جشن، بخش‌های مختلف و متنوعی داشته که آتش افروزی تنها بخش کوچکی از آن بوده است. قسمت‌هایی مانند حافظ خوانی، قاشق زنی، فالگوش ایستادن، دورهم نشینی، خوردن غذای محلی و تنقلات هستند.
جلال ملکی گفت: بعضی از این بخش‌ها اگر چه پایه خرافاتی داشته، اما در نهایت منجر به یک حرکت پسندیده شده و در واقع پایه گذار فرهنگ اخلاقی مناسبی در جامعه می‌شده است. به عنوان مثال فالگوش ایستادن بخشی از این شب بود. به این صورت که پسران و دختران جوان به صورت مخفیانه در گوشه‌ای پنهان شده و از میان حرف‌ها و صحبت‌های عابران بخشی را به عنوان فال آینده زندگی خود فرض می‌کردند. قطعاً این مسئله واقعیت ندارد و خرافات است، اما همین مسئله گذشتگان را وادار می‌کرد که حداقل در این شب از حرف‌ها و صحبت‌های نامناسب پرهیز کرده و بیشتر از عشق و محبت و دوستی و امید به زندگی صحبت کنند که اگر کسی در گوشه کنار فالگوش ایستاده حرف ناشایستی نشنود.
وی افزود: یا در آستانه سال نو، اعتقاد بود که با هر حس و حالی که بر سر سفره هفت سین باشی، تا آخر سال به همان صورت خواهی بود. به همین جهت، پیشینیان سعی می‌کردند که در آن دقایق با دلی پر از امید و عاری از حسد و کینه و بخل بر سر سفره حضور داشته باشند که تا پایان سال همین حالت را داشته باشند. این اعتقادات، نادرست و غیرواقعی است، اما باعث شده بود که تبدیل به اخلاق‌های پسندیده‌ای در جامعه شود.
این کارشناس ایمنی اظهار کرد:این جشن یکی از آثار فرهنگی به جا مانده از نیاکان و گذشتگان ما بوده و ما باید مثل هر اثر دیگری در حفظ و نگهداری آن بکوشیم. اما متاسفانه این جشن به دلایلی از جمله سودجویی برخی افراد فرصت طلب، تبلیغات غلط بیگانگان، عدم مدیریت و کنترل این جشن و بویژه بی اهمیتی مسئولان به رسوم قدیمی و جلوگیری قهری و جبری از برگزاری این جشن باعث تغییر مسیر در نحوه برگزاری آن شد به طوریکه همه ساله در این شب شاهد تعداد زیادی مصدوم و حتی تلفات جانی در بین شهروندان می‌بودیم. هر چند که خدارو شکر در سال‌های اخیر با ارائه برنامه‌های آموزشی در بین جامعه و فرهنگ سازی مناسب و همکاری خوب رسانه‌ها شاهد آمار کاهشی در حوادث این شب هستیم.
جوانان در حوادث چهارشنبه سوری می‌سوزند
وی بیان کرد: بیشترین طیفی که درگیر حوادث این شب می‌شوند جوانان و نوجوانان هستند که شور و هیجان و انرژی بیشتری دارند. البته سایر سنین نیز دارای هیجانات هستند، اما با تجربه خود قادر به کنترل احساسات و هیجانات خود بوده و در مسیر صحیح هدایت می‌کنند. اما جوانان، احساساتی عمل کرده و بسیار در معرض آسیب‌های مختلف هستند. از طرف دیگر در این دوره منازل و خانه‌ها کوچک‌تر شده و غالب شهروندان در آپارتمان‌های کوچک، تاریک و کم نور زندگی می‌کنند که فضای کافی برای بازی و فعالیت کودکان ندارد حال آنکه در گذشته زندگی‌ها در منازل بزرگ و دارای حیاط بود و فضا و شرایط مناسب برای تفریح، بازی و تخلیه انرژی و هیجان کودکان وجود داشت.
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران ادامه داد: زندگی‌ها سراسر نظم و قانون و هنجار شده و این نوع زندگی، اجازه تخلیه انرژی را به آنان نمی‌دهد. مسئولان ذیربط باید با اتخاذ سیاست‌های صحیح به تخلیه انرژی و هیجانات جوانان کمک کرده و درصد بروز حوادث را پایین بیاورند.
جلال ملکی گفت: قطعاً هیچکس با برپایی جشن و شادی هموطنان مخالف نیست بلکه تمام تلاش نیرو‌های امدادی این است که در این شب به کسی آسیبی وارد نشود. خوب این است که این جشن به روش منطقی، عقلانی و پسندیده به سبکی که در گذشته اجرا می‌شد برگزار شود.
وی افزود:برای حل بحران شب چهارشنبه سوری دو راه حل وجود دارد. دیدگاه بلند مدت که در این روش با حضور اندیشمندان، روانشناسان، جامعه شناسان و کارشناسان سازمان‌های ذیربط کارگروه‌هایی تشکیل و با بررسی تمام راه کار‌ها به نتیجه قطعی و واحدی دست یابند که در واقع یک کار فرهنگی است که نیازمند زمان طولانی است.
همچنین در دیدگاه کوتاه مدت برای عبور از این شب به صورت مقطعی با کمک والدین، خانواده ها، مربیان و... جوانان و نوجوانان را ارشاد و راهنمایی کرد و آن‌ها را از خطرات نزدیک شدن به این مواد آگاه کرد. حضور اعضاء خانواده در کنار هم به هنگام برپایی جشن عامل بسیار مهمی در کاهش حوادث این شب است.
نکات ایمنی برای چهارشنبه آخر سال
این کارشناس ایمنی اظهار کرد:اگر قصد دارید امسال برای چهارشنبه آخر سال در مراسم چهارشنبه‌سوری شرکت کنید آن هم فقط در منزل و در کنار اعضای خانواده، با رعایت نکات ایمنی ذیل می‌توانید شبی آرام را برای خود رقم بزنید.
وی بیان کرد: در این شب‌ها خاموش‌کننده‌های خود (در منزل، محل کار و خودرو) را در دسترس قرار دهید. این ایام، زمانی نیست که این دستگاه‌ها در انبار یا دور از دسترس باشند. حتماً آن‌ها را در دسترس خود قرار داده و آن‌ها را چک کنید و از سلامت و آماده به‌کار بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنید.
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران ادامه داد:هتر است طرز کار با این دستگاه‌ها را مرور کنید و آن را به فرزندان و اعضای خانواده آموزش دهید و اگر در این زمینه پرسشی دارید با مراجعه به نزدیک‌ترین ایستگاه آتش‌نشانی پاسخ خود را دریافت کنید.
توجه: کبریت، فندک و هر نوع وسیله آتش زنه دیگر را از دسترس کودکان دور نگه‌دارید. همچنین: پاکیزه بودن محیط منزل و ساختمان کمک بسیار زیادی به کاهش حوادث می‌کند.
جلال ملکی گفت:با توجه به انجام خانه‌تکانی در این ایام بسیاری از شهروندان وسایلی را که نیاز ندارند (روزنامه باطله، مجله، کارتن اجناس، میز و صندلی مستعمل و...) را به انبار، حیاط، پارکینگ و یا حتی گوشه راه‌پله و راهرو‌ها منتقل می‌کنند تا در پایان کار از ساختمان خارج کنند و دور بریزند.
وی افزود:دیدن حجم زیادی از این مواد که غالباً قابل‌اشتعال هستند می‌تواند کودکان را به برپایی یک آتش‌بازی دلچسب در داخل ساختمان یا پارکینگ و در مجاورت خودرو‌های موجود تحریک کند. مواد قابل‌اشتعال را از دسترس کودکان دور نگه‌دارید.
کودکان را برای برپایی آتش تنها نگذارید
این کارشناس ایمنی اظهار کرد:اگر بچه‌ها از دست‌یابی به مواد قابل‌اشتعال درون منزل ناامید شوند احتمال اینکه برای این مواد به سراغ مغازه‌های رنگ فروشی، مواد شیمیایی و یا حتی داروخانه‌ها بروند زیاد است.
وی بیان کرد: در همین جا از عزیزانی که در این مشاغل مشغول خدمت و تلاش هستند تقاضا می‌کنیم از تحویل دادن هرنوع ماده قابل‌اشتعال و انفجار به جوانان و نوجوانان خودداری کنند.
ملکی گفت: کودکان و نوجوانان خود زشت و ناپسند بودن آتش بازی و بازی با مواد محترقه را می‌دانند و معمولاً مواد محترقه‌ای را که از قبل تهیه کرده اند در نقاطی از منزل مثل پشت بام، بالکن، انباری و یا حتی در کمد شخصی و کیف وسایل مدرسه خود پنهان می‌کنند. والدین محترم به طور کاملاً نامحسوس، به گونه‌ای که به شخصیت فرزندان خدشه‌ای وارد نشود کمد البسه و وسایل شخصی آنان را مورد بازبینی قرار دهند و اگر موردی یافتند آنان را خطرات این کار مطلع کنند.
وی افزود: متاسفانه بسیاری از مواد محترقه‌ای که در این ایام در دسترس جوانان قرار دارد و به عنوان مواد منفجره دست ساز نامیده می‌شود از انواع بسیار خطرناک است که ترکیبی از چند ماده قابل اشتعال و انفجار شیمیایی است. بعضی از این مواد به قدری حساس هستند که با کمترین حرارت و حتی در اثر انتقال حرارت دست یا نگهداری در جیب و کیف منفجر شده و آسیب‌های زیادی را به افراد وارد می‌کند. انفجار تنها ۲۵۰ گرم از بعضی از این مواد به سادگی می‌تواند یک واحد آپارتمان را تخریب و به ساکنان آن صدمه وارد کند.
این کارشناس ایمنی ادامه داد: در صورت مشاهده هرگونه انبارداری، نگهداری، جابجایی، نقل و انتقال و... مواد شیمیایی به ویژه به صورت مقطعی و مخفیانه به سرعت مراتب را به مراکز نظامی و انتظامی اطلاع دهید. همانگونه که می‌دانید کار کردن با مواد شیمیایی (حمل کردن، نگهداری، انبارداری، جابجایی و...) علم و دانش خاصی را می‌طلبد و اینگونه نیست که هرکس با هر وضعیت و هر میزان تحصیلاتی و در هر مکان و موقعیتی بتواند وارد این کار خطرناک شود که قطعاً درگیر حادثه خواهد شد.
سخنگوی سازمان آتش نشانی ادامه داد: در سال‌های گذشته موارد زیادی از انفجار این مواد در ساختمان‌های مسکونی داشتیم که به دلیل ناآگاهی و عدم اطلاع لازم از طرز کار با این مواد اتفاق افتاده بود و در آن تعدادی از ساکنین ساختمان‌ها مجروح شده و یا حتی فوت شده اند. ساکنینی که بعضی از آنان هیچ اطلاعی از نگهداری و انبارداری این مواد توسط عده‌ای افراد سودجو در ساختمان خود نداشته اند.
ملکی گفت: بعضی از ساکنین از انجام این کار توسط دیگران اطلاع دارند، اما به دلایل غیرمنطقی مثل رودربایستی‌های بی مورد و یا این باور غلط که با خبررسانی باعث قطع رزق و روزی آنان خواهیم شد اطلاع نداده و در زمان بروز حادثه، همگی خود را مواخذه و ملامت می‌کنند که‌ای کاش اطلاع داده بودیم و امروز شاهد از دست رفتن دوست و همسایه خود در آستانه سال جدید نمی‌بودیم. این اطلاع رسانی برای حفظ سلامت و ایمنی خود و خانواده شماست پس حتماً در صورت مشاهده این وضعیت مراتب را به مراجع قضایی و انتظامی اطلاع رسانی نمایید.
انتهای پیام/