فیلم|قیمت جهانی طلا و نفت خام چگونه محاسبه می‌شود؟
- با توجه به اینکه بازار طلا و بازار نفت خام ۲ مولفه اصلی بازار‌های بزرگ کالا در جهان به شمار می‌روند، تجزیه و تحلیل رابطه میان آنها از دیدگاه قیمت گذاری تا موارد رایج در این بازار‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
تجزیه و تحلیل‌های تجربی نشان می‌دهد که نخست روند‌های ثابتی میان قیمت نفت خام و طلا با ضریب همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد و دوم اینکه می‌توان در بلند مدت تعادل بین ۲ بازار را مشاهده کرد و تغییر در قیمت نفت می‌تواند موجب نوسان در قیمت طلا شود، اما عکس این موضوع برقرار نیست.
چه چیزی قیمت نفت را تعیین می‌کند؟
با گذر هر سال به نظر می‌رسد که نفت خام نقش عمده تری را در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند؛ در آغاز، یافتن نفت یک کار آزاردهنده تلقی می‌شد چرا که گنجینه‌ای به شمار می‌رفت و تنها در سال ۱۸۴۷ بود که نخستین چاه نفت تجاری در شبه جزیره «آبشرون» جمهوری آذربایجان حفر شد و پس از آن روند توسعه چاه‌های نفتی ادامه پیدا کرد.
با توجه به قدمت نفت به عنوان یک کالا با تقاضا در سطح جهانی، این احتمال وجود دارد که نوسان‌های عمده در قیمت آن بتواند تاثیر چشمگیری در اقتصاد داشته باشد؛ ۲ عامل اصلی وجود دارند که در قیمت نفت خام تاثیر می‌گذارند.
این دو عامل عبارتند از ۱. عرضه و تقاضا و ۲. هیجانات بازار؛ مفهوم عرضه و تقاضا کاملا ساده است و اگر تقاضا افزایش یابد و یا عرضه کم شود پس به طور طبیعی انتظار می‌رود که قیمت نفت بالا برود، اما آیا در صورت کاهش تقاضا و یا افزایش عرضه نیز قیمت پایین می‌رود؟ لزوما همواره اینگونه نیست.
قیمت نفت خام همانطور که می‌دانیم در حقیقت در بازار‌های «فیوچرز» تعیین می‌شود؛ یک قرارداد فیوچرز توافقی الزام آور است که به یک خریدار حق خرید نفت را بر اساس یک قیمت از پیش تعیین شده در فیوچرز را می‌دهد و خریدار و فروشنده موظف به اجرای توافق خود در تاریخی مشخص هستند.
اما فاکتور اصلی دیگر در تعیین قیمت نفت، هیجان‌های بازار است؛ صرف اعتقاد به اینکه تقاضای قیمت نفت در مقطعی از آینده به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت، می‌تواند به افزایش قابل ملاحظه قیمت نفت خام شود و عکس این موضوع نیز در برخی موارد صادق است و صرف اعتقاد به اینکه تقاضا در مقطعی از زمان در آینده کاهش می‌یابد، می‌تواند موجب منجر به کاهش چشمگیر قیمت نفت در حال حاضر و یا آینده شود.
ارتباط میان نفت خام و طلا
به گزارش «مارکت ریلیست» که تحقیقات بازار با کیفیت نهادی را ارائه می‌دهد، بیش از ۶۰ درصد موارد طلا و نفت خام رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند؛ به این معنا که افزایش قیمت نفت می‌تواند افزایش قیمت طلا را در بازار‌های جهانی در پی داشته باشد و بالعکس.
اما در حال حاضر نوعی عدم ارتباط میان قیمت‌های طلا و نفت ایجاد شده است، در مقطعی از زمان در سال ۲۰۲۰ و ۲۰۱۹ قسمت طلا در بازار‌های جهانی بر اساس دلار آمریکا حدود ۳۵ درصد افزایش یافت، اما در مقابل قیمت نفت خام در جهان به حدود نصف کاهش پیدا کرد.
استاندارد طلا
در تاریخ بشریت همواره روش‌های متفاوتی برای پرداخت وجود داشته است و یکی از این روش‌ها استفاده از فلزات گرانبها مانند طلا و نقره به عنوان یک ارز رایج بوده است، اما با این وجود کار به جایی رسید که حمل و نقل فلزات گرانبها در این پرداخت‌ها به موضوعی دردسر ساز تبدیل شد و روش‌های دیگر مانند اسکناس جایگزین آن شد.
بر اساس استاندارد‌های طلا، اسکناس معادل میزان مشخصی از طلا ارزش گذرای می‌شود و این اسکناس با منابع طلای یک کشور پشتیبانی می‌شود؛ بر اساس این استاندارد دولت‌ها نمی‌توانند آزادانه و میزان دلخواه تولید اسکناس کنند، زیرا پول باید معادل با ارزش طلا باشد.
کشور‌هایی مانند انگلیس، کانادا، فرانسه، آلمان و آمریکا در طول تاریخ از نمونه کشور‌هایی هستند که در طول تاریخ خود از این استاندارد استفاده کرده اند.
با این وجود در حال حاضر هیچ کشوری از استاندارد طلا استفاده نمی‌کند و در عوض از ارز فیات و یا پول بی پشتوانه استفاده می‌شود.
این استاندارد آسان‌تر است، اما از طریق کالا‌های فیزیکی که ارزش ذاتی دارند پشتیبانی نمی‌شود.
چرا قیمت طلا روندی افزایشی دارد؟
به دلایلی مانند تحریک اقتصادی در کل جهان، سطح بی سابقه‌ای از چاپ اسکناس وجود داشته و علاوه بر این به مرور زمان تورم‌های ایجاد شده قدرت خرید را کاهش داده و بنابراین ارزش یک دلار امروز بسیار کمتر از ۲۰ سال پیش است.
بر اساس اعلام بانک کانادا نرخ تورم (یا کاهش ارزش پول) از سال ۲۰۰۰ میلادی حدود ۱.۸۳ درصد بوده است؛ قیمت طلا با گذشت زمان همزمان با این افزایش تورم بالا رفته است و در شرایطی که عدم اطمینان زیادی در اقتصاد وجود داشته باشد قیمت طلا افزایش بییشتری خواهد داشت.
اکنون ویروس کووید ۱۹ سراسر جهان را فرا گرفته و تقریبا تمامی کشور‌ها را درگیر کرده است؛ روند صعودی قیمت طلا همچنان ادامه دارد؛ از آنجایی که روند چاپ پول ادامه دارد و سطح بالای بدهی نیز بر اقتصاد تاثیر گذاشته و این روند احتمالا برای مدتی همچنان ادامه خواهد داشت.
چرا نسبت قیمت نفت به طلا مهم است؟
بخش مشترکی که طلا و نفت خام را به یکدیگر پیوند می‌دهد دلار آمریکاست؛ از آنجایی که هم طلا و هم نفت خام در بازار با دلار آمریکا قیمت گذاری می‌شوند بین آنها رابطه وجود دارد.
از نظر بسیاری از افراد طلا فراتر از یک کالاست؛ فلزی گرانبها که این ارزش ذاتی آن را در برابر تورم و سایر تحرکات بازار بیمه می‌کند و از خطرات ناخواسته پوشش می‌دهد.
اما از طرفی دیگر نفت خام نماینده انرژی است که ما در جهانی مبتنی بر سوخت‌های فسیلی از آن استفاده می‌کنیم؛ این امر به بیان ساده بدین معناست تمامی کشور‌های جهان برای اداره اقتصاد خود مجبورند تا برای خرید نفت خام منابع پولی تامین کنند.
صرف نظر از دارایی‌های دلاری، قیمت نفت خام تاثیری بسیار مهم را در تعیین قیمت طلا و فعالیت‌های مربوط به آن مانند استخراج طلا دارد.