عراقچی : بازگشت آمریکا به برجام به هیچ نشستی احتیاج ندارد +فیلم
- طبق گزارش خبرگزاری اسپوتنیک عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران گفتگویی با این خبرگزاری داشت و در خصوص اقدامات ایران در خصوص پایان مدت ۹۰ روزه که در توافق موقت با آژانس بین المللی انرژی اتمی پیش بینی شده و در صورت عدم بازگشت آمریکا به برجام توضیحاتی را ارائه داده است.
پس از پایان مدت ۹۰ روزه که در توافق موقت با آژانس بین المللی انرژی اتمی پیش بینی شده، در صورتی که آمریکا تحریمها را برطرف نکند، ایران چه گامهایی را خواهد برداشت؟
ترجیح میدهم که از الان در مورد سه ماه آینده صحبت نکنیم، توافقی که ایران با آژانس انجام داد یک فرصت سه ماهه برای دیپلماسی ایجاد کرده، و ما بهتر است که روی این سه ماه متمرکز بشویم، و اینکه چه اقدامات مثبی میتوانیم انجام بدهیم، و اینکه چگونه آمریکاییها باید از این فرصت استفاده بکنند برای برداشتن تحریمها و بازگشت به برجام. اینکه ایران چه خواهد کرد، طبیعتا در زمان خودش تصمیم لازم گرفته خواهد شد.
ایران برگ برنده و ابزاری روی میز دارد که بتواند از آن استفاده کند؟
به هر حال ما برای بازگشت به برجام در صورتی که امریکاییها هم به برجام بازگردند و تحریمهای خودشان را بردارند، آمادگی داریم. من تصور میکنم که نباید وارد بازیهای سیاسی و اهرم سازی بشوند آمریکایی ها، و اینگونه به ماجرا نگاه بکنند. از نظر ما بازگشت به برجام خیلی ساده میتواند انجام بشود. آمریکاییها میز برجام را ترک کردند، ما و بقیه اعضای برجام در این توافق هنوز هستیم، راه حل بسیار ساده است: آمریکا برگردد به برجام و تحریمهایی که برقرار کرده را بردارد، جمهوری اسلامی ایران هم بعد از راستی ازمایی به تعهدات خودش بازخواهد گشت.
آژانس بین المللی انرژی اتمی ادعا کرد که ایران توضیحی فنی در مورد وجود اثار اورانیوم غنی شده در برخی سایتهای هستهای ارائه نداده است، ایا شما ادعای آژانس مبنی بر وجود اثار اورانیوم غنی شده در سایتهای مخفی را تائید میکنید و اینکه چرا تهران گزارشی برای آن ارائه نکرده است؟
اول اینکه این سایتها اصلا مخفی نبوده، اینها تاسیساتی بوده که برای مقاصد دیگری استفاده میشده، و آژانس هم از آنها اطلاع داشته و درخواست دسترسی کرده است. با حُسن نیتی که ایران از خود نشان داد، دسترسی به این سایتها داده شد. بعضی از یافتههای آژانس در این سایتها سوالاتی را ایجاد کرده، تردیدهایی را ایجاد کرده، ما در حال بررسی این یافتههای آژانس هستیم، و به موقع هم پاسخ خود را خواهیم داد. فکر میکنم آژانس در این زمینه مقداری عجله کرده است. ما در حال همکاری با آژانس بودیم، اگر مشکلی داشتیم اساسا دسترسی نمیدادیم، وقتی که دسترسی دادیم این حکایت از صداقت ایران، حکایت از شفافیت ایران در برنامهای هستهای اش دارد. سوالاتی که آژانس کرده طبیعتا به بررسی بیشتری احتیاج دارد، بعضی از اینها برای خود ما هم سوال هست، باید بررسی کنیم، سوابق را باید ببینیم. این سایت ها، سایتهایی هست که خیلی قدیمی هستند، و ادعاهایی که در مورد این سایتها صورت میگیرد، مربوط به سالهای خیلی پیش است، بررسی اینها کار زمان بری هست، کار مشکلی هست، من به آژانس توصیه میکنم که روال منطقی این بررسی را در نظر داشته باشند. ما به همکاریهای خود با آژانس ادامه خواهیم داد.
چرا نشست با آمریکا در قالب ۵+۱ را رد کردید؟ و شرایط قابل قبول شما در دوره فعلی برای ملاقات با آمریکا چیست؟
به اعتقاد ما بازگشت امریکا به برجام به هیچ نشستی احتیاج ندارد. آیا آمریکاییها زمانی که خواستند از برجام خارج شوند، با کسی مذاکره کردند، نشستی برگزار کردند؟ الان هم که میخواهند برگردند به هیچ جلسه یا نشستی احتیاج نیست، به هیچ مذاکرهای احتیاج نیست. کافی است که فقط برگردند و تعهدات خود را در برجام انجام دهند و مطمئن باشند که جمهوری اسلامی ایران بعد از راستی آزمایی و مطمئن شدن از اینکه آنها تعهداتشان را انجام دادند، ایران هم همین کار را خواهد کرد و به برجام بازخواهد گشت. اینکه اصرار میکنند به برگزاری جلسه، گفتگو و مذاکره، از نظر ما قابل فهم نیست و برای همین هست که ما تصمیم گرفتیم در جلسهای که اهداف آن برای ما روشن نیست شرکت نکنیم.
آیا میتوان انتظار داشت که در اینده نزدیک نشست پنج کشور بدون مشارکت ایالات متحده برای مذاکره و بحث در مورد وضعیت کنونی و یافتن راه حلهایی برگزار شود؟
نشست اعضای برجام در هر زمانی میتواند برگزار شود، کمیسیون مشترک برجام در طول سالهای گذشته تقریبا هر سه ماه یکبار جلسه روتین خود را داشته است و هر بار که نیاز بوده ما جلسات فوق العاده یا جلسات غیر رسمی برگزار کردیم. ما با اعضای فعلی برجام که امریکا در بین انها نیست هیچ مشکلی برای برگزاری جلسه، و نشست و تبادل نظر و مشورت نداریم، کمااینکه ما همین الان هم از طریق ویدئو کنفرانس و تلفن مشورتهای ما جریان دارد. اما حضور آمریکا در چنین نشستهایی و در چنین جلساتی فقط بعد از اینکه آمریکا تحریمهای خودش را برداشت عملی خواهد بود.
ایا برنامهای برای سفر به روسیه برای انجام مذاکره درباره برجام با ریابکوف در اینده نزدیک دارید، و ایا سفر وزیر خارجه ایران به روسیه در برنامه هست؟ نظر شما درباره اظهارات اخیر لاوروف در باره برداشتن گامهای همزمان از سوی امریکا و ایران چیست؟
من در تماس نزدیک با اقای ریابکوف هستم، هم به صورت تلفنی و هم به صورت تبادل پیام، و اگر که لازم باشد سفر هم به مسکو خواهم داشت. بین من و اقای ریابکوف رایزنیها به صورت مستمر در سالهای گذشته جریان داشته است، بارها ایشان به تهران امدند، بارها من به مسکو رفتم، و الان هم اگر نیاز باشد این کار را انجام خواهیم داد. اتفاقا در فکر خودم هم هست که به زودی سفری به مسکو داشته باشم و از نزدیک با جزئیات بیستر آخرین وضعیت را با اقای ریابکوف مرور کنیم. دوستان ما در روسیه همیشه پیشنهادات با حُسن نیتی داشته اند، و سعی کرده اند از طریق پیشنهادات خودشان در روند حل و فصل امور مشارکت کنند. ما همیشه این پیشنهادات را با دقت بررسی کردیم. موضع ما این است که آمریکا طرفی بوده که از برجام خارج شده و لذا باید اول به برجام برگردد و این یک موضع کاملا منطقی و فکر میکنم پذیرفته شده توسط جامعه بین المللی است. ما از برجام خارج نشدیم که قرار باشد اقدامی انجام بدهیم، آنها از برجام خارج شدند. گام خود را بردارند، ما هم گام بعدی را بر میداریم.
ایران هم اخیرا گامهای کاهش تعهدات را برداشته است. لاوروف پیشنهاد میکند که گامهای همزمان و هماهنگ شده بین ایران و امریکا باشد.
ما در حُسن نیت اقای لاوروف و دوستانمان در روسیه تردیدی نداریم، پیشنهادات را بررسی میکنیم و حتما به این پیشنهادات توجه خواهیم کرد، اما موضع ما در حال حاضر که یک موضع کاملا منطقی است، این هست که امریکا اول باید گام خود را بردارد.
چگونه میتوان برجام را احیا کرد ایا ممکن است برجام به دلیل عدم توافق درمورد اینکه چه کسی باید گام اول را بردارد به طور کامل از بین برود؟
به نظر من این سوال که چه کسی گام اول را بردارد این سوال درستی نیست، اینکه چه کسی گام اول را بردارد این موضوع ما نیست. موضوع این است که امریکا از برجام بیرون رفته است و باید برگردد، و باید تعهدات خود را انجام بدهد. اقداماتی که ایران در راستای کاهش تعهدات اتخاذ کرده اقدامات جبرانی بوده، اقداماتی بوده که در واکنش به اقدام امریکا انجام شده، الان هم اگر امریکا برگردد، ما دوباره این اقدامات جبرانی را دوباره به حالت اولیه برمیگردانیم. اینطور نیست که دو طرف در این موضوع سهم مساوی داشته باشند، که بتوان سوال کرد چه کسی باید اول برگردد. این سوال از اساس غلط هست. موضوع و سوال درست این هست که امریکا از توافق بیرون رفته و باید برگردد، به همین اسانی. برگردد تعهدات خود را انجام بدهد، ما هم تعهداتی که بخاطر امریکا کم کردیم را دوباره به حالت اول بازمی گردانیم.
مسئله این هست که الان ایران میگوید امریکا ابتدا باید برگردد، امریکا هم بالعکس خواستار اقدام ایران در ابتدا است، اگر توافقی در این مورد صورت نگیرد، ایا توافق برجام به طور کلی به اتمام میرسد؟
سوال درست این است: اگر امریکا به برجام برنگردد، برجام از بین میرود؟ احتمالش خیلی زیاد هست. امریکا از برجام خارج شد، در طول چهار سال گذشته برجام را حفظ کردیم، علی رغم اینکه بقیه اعضای برجام بخصوص اروپائیها هم نتوانستند به قولهای خودشان عمل کنند، با این حال برجام را حفظ کردیم. اگر آمریکا به برجام برنگردد، این طبیعتا به ایران و بقیه اعضای برجام بستگی خواهد داشت: به سه کشور اروپایی، روسیه و چین، که تصمیم بگیرند آیا برجام را ادامه دهند یا خیر. از نظر ما تکلیف مسئله و صورت مسئله خیلی روشن است: ما تا زمانی در برجام باقی میمانیم که برای ما منافع داشته باشد، روزی که برای ما هیچ منفعتی نداشته باشد، حتما ادامه پیدا نخواهد کرد.
ایا ایران میتواند پس از حملات هوایی امریکا در سوریه و سایر اقدامات انها مربوط به برجام در اینده نزدیک غنی سازی اورانیوم تا ۶۰ درصد را اغاز کند؟
اقداماتی که ما در برنامه هستهای خودمان میکنیم دقیقا بر اساس نیاز جمهوری اسلامی ایران است، هر موقع که احساس کنیم نیاز به یک اقدام در موضوع هستهای وجود دارد این کار را خواهیم کرد. این ارتباطی به سیاستهای امریکا در جاهای دیگه از جمله سوریه ندارد.
اینکه چارچوبهایی برای سطح غنی سازی در برجام هست، و مثلا از یک میزان سطح غنس سازی نباید فراتر رود؟
اگر برجام زنده بماند ما به تعهدات برجامی خود پیابند میمانیم و به سمت هیچ اقدامی که بیشتر از برجام باشد، نمیرویم، حتی اگر نیاز داشته باشیم، ولی زنده ماندن برجام منوط به این است که امریکا برگردد به برجام و تحریمها را بردارد. اگر امریکا به برجام برنگردد، ما همانطور که الان دیگر به تعهدات برجامی در صنعت هستهای پایبند نیستیم، پس در اینده هم نخواهیم بود، ان موقع بر اساس نیازهای کشور تصمیم خواهیم گرفت. اگر نیاز به غنی سازی در هر سطحی باشد انجام خواهیم داد، البته فقط برای مقاصد صلح آمیز. مقاصد غیرصلح امیز، مقاصد نظامی اصلا در برنامه هستهای ایران وجود ندارد. (در ایران این مسئله حرام اعلام شده است)
علی رغم هماهنگی ویژه بین ایران و ترکیه، روابط این دو کشور به دلیل موضع گیری در قبال عراق در روزهای اخیر متشنج شده است، دلایل این اتفاق چه چیزی است، ایا ترکیه به دنبال گسترش نفوذ خود در عراق هست؟
ترکیه همسایه بزرگ ما است، روابط ایران و ترکیه یک روابط مستحکم و قدیمی هست، این روابط بر اساس احترام متقابل و بر اساس منافع متقابل طراحی شده است و ادامه پیدا خواهد کرد. به طور طبیعی ما به عنوان دو کشور بزرگ در منطقه در برخی از مسائل با هم اختلاف نظر داریم، اگرچه در خیلی از زمینهها با همدیگر همکاری میکنیم، در بعضی از مسائل هم اختلاف نظر داریم، مهم این هست که ما و ترکیه همیشه تلاش کردیم اختلاف نظرهای خود را از طریق گفتگو و از طریق درک متقابل حل و فصل کنیم.
ایا ارتباط بین ایران و عربستان سعودی برای عادی سازی روابط حتی از طریق واسطه وجود دارد؟
ما برای گفتگو با همایسگان خود به ویژه در خلیج فارس هیچ مشکلی نداریم، از طرف ما همواره پیشنهاد برای گفتگو، پیشنهاد برای تعامل وجود داشته است. چندین پیشنهاد ما داده ایم، آخرین مورد پیشنهاد اقای دکتر روحانی رئیس جمهور محترم هست که در مجمع عمومی سال ۲۰۱۹ بیان شد، که به پیشنهاد امید (HOPE) هست؛ "ابتکار صلح هرمز". در قالب این ابتکار از نظر ما کاملا شدنی هست که ایران و همه کشورهای منطقه خلیج فارس از جمله عربستان دور هم بنشینند و مسائل منطقه را از طریق گفتگو حل کنند، هیچ نیازی به دخالت خارجی و حضور کشور خارجی وجود ندارد، و این مسائل بین ما وکشورهای منطقه بخصوص بین ایران و عربستان به عنوان دو کشور و بازیگر مهم منطقه حتما قابل حل و فصل هست.
ایا ایران اماده است تا نگرانیهای ریاض را برطرف کند؟ عربستان میگوید که نگران برنامه موشکی ایران است.
ببینید نگرانیها در منطقه متقابل هست. ما هم نگرانی بسیار زیادی از تسلیحات نظامی که انها خریداری میکنند داریم، ما هم نگرانی از سیاستهای آنها در نزدیکی با امریکا، نزدیکی با رژیم صهیونیتسی داریم، ما هم نگرانی داریم از نقش انها، نقش مخرب انها در کشورهای منطقه از جمله سوریه. ما هم نگرانی داریم از جنگی که انها در یمن به راه انداختند و و کشتار هر روزهای که از مردم یمن دارد صورت میگیرد. طبیعی است که نگرانیها بین همسایگان باید از طریق گفتگو حل و فصل بشود، یا از طریق گفتگو باید یک درکی از همدیگر پیدا بکنیم. برنامه موشکی ایران یک برنامه کاملا دفاعی است و برای دفاع از سرزمین ایران فقط طراحی شده است، سرزمینی که همین چند سال گذشته توسط رژیِم صدام مورد اشغال واقع شد و یک جنگ هشت ساله به ما تحمیل شد. طبیعتا ما حق کاملا مشروعی داریم که یک برنامه دفاعی بسیار قوی و با اتکا به توانمندیهای داخلی داشته باشیم و این را ادامه خواهیم داد، ولی از طریق گفتگو میتوانیم این اطمینان را به همسایگان خود بدهیم که مقصود این برنامه فقط دفاعی هست و فقط برای جلوگیری از هرگونه تحرک خصومت امیز علیه ایران است.
عربستان نگران این است که این موشک به انصارالله یمن برسد به دست حزب الله برسد، الان انصارالله به عربستان موشک شلیک میکند، آیا تهران آماده است این اطمینان به عربستان بدهد که این موشکها به انصارالله یمن نرسد؟
ما اماده ایم به همسایگان خود که اطمینان را بدهیم که موشکهای ایران فقط برای دفاع از ایران است، و جنبه دفاعی دارد. من به عربستان توصیه میکنم حل مشکلات خودش در یمن را در خود یمن و در خود عربستان جستجو بکند، و به دنبال یافتن بهانههای خارجی یا بهانه جویی نباشد. مشکل انصارالله، مشکل حوثی ها، مشکل یمن، یک مشکلی هست که ناشی از اشتباه محاسباتی وحشتناک عربستان در منطقه است، سیاستهای عربستان باید تصحیح بشود. اینطور نیست که فجایعی که در یمن به وجود امده، مشکل و بحرانی که در یمن به وجود امده، به خاطر تسلیحات حوثیها در دفاع از خودشان باشد. تسلیحات نظامی که عربستان بسیار بیشتر از آن را خریداری کرده و دارد. مشکل جای دیگری است و من به عربستان توصیه میکنم که برای حل مشکل یمن به سیاستهای غلط خودش نگاه کند.
آمریکا گفته که با از طریق واسطه با ایران ارتباط دارد، این موضوع را تائید میکنید؟
بله ما از طریق کانال سوئیس ارتباط داریم. ارتباط مستقیم اصلا وجود ندارد، سفارت سوئیس در تهران اگر لازم باشد پیامهای فوری و اضطراری دو طرف را به همدیگر منتقل میکند، این کار را قبلا کرده و الان هم اگر لازم باشد انجام میدهد. سوئیس تنها کانال رسمی بین دو طرف است، هیچ ارتباط مستقیم دیگری بین وجود ندارد.
آیا در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایران مشارکت میکنید و کاندید میشوید؟
مشارکت میکنم و رای میدهم
منظور به عنوان کاندیدشدن هست نه به عنوان رای دهنده.
من یک دیپلمات جمهوری اسلامی ایران هستم و به شغل خودم افتخار میکنم.