مرد ایرلندی در تهران: بازیگری نوادگان الیزابت در میدان دیپلماسی!

- روز یکشنبه سیمون کاوونی وزیر امور خارجه ایرلند طی پرواز ۷ ساعته از دوبلین به تهران آمد تا با  رئیس جمهور و وزیر امورخارجه ایران دیدار و در مورد موضوعات مهم از جمله برجام و مسائل خاورمیانه(غرب آسیا) تبادل نظر کند.

 

این در حالی است که کاوونی پیش از سفر در بیانیه‌ای اعلام کرده بود ایرلند جز حامیان برجام است و تلاش دارد در نقش خود به عنوان تسهیل‌کننده (اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در تأیید برجام) گفت‌وگو‌های نزدیک با همه بازیگران را حفظ کرده و همه طرف‌ها را به رعایت کامل توافق ترغیب کند.

 

احتمالاً علت این بیانیه دیپلماتیک آقای کاوونی این است که ایرلند در اول ژانویه ۲۰۲۱ (۱۲ دی ماه سال جاری) به عنوان عضو منتخب در شورای امنیت برای مدت دو سال برگزیده شد. همچنین وزارت امور خارجه این کشور پیش از انجام این سفر اعلام کرد حضور دیپلماتیک ایرلند پس از ده سال در ایران از سر گرفته می‌شود و سفارت ایرلند در تهران که در سال ۲۰۱۲ به دلیل کمبود بودجه تعطیل شده بود، دوباره بازگشایی خواهد شد.

صرف نظر از گمانه زنی‌های متعدد در مورد این سفر و تلاش کاوونی برای حفظ برجام و بازیگری در نقش یک میانجی بین اروپایی‌ها و ایران در خصوص آغاز مذاکرات غیر رسمی برجامی، تلاش این کشور ۴ میلیون نفری واقع در جزیره‌ای در شمال غرب اروپا، برای ایفای نقش پررنگ در تعاملات بین المللی جای بحث دارد.

 

جمهوری ایرلند یا همان ایرلند جنوبی در سال ۱۹۱۹ با انجام جنگ‌های چریکی در برابر بریتانیای کبیر اعلام استقلال کرد. اما درست زمانی که این اسکار بر چهره امپراطوری روباه کبیر نقش می‌بست در ایران وثوق الدوله با گرفتن رشوه چهارصد هزار تومانی با سرپرسی کاکس در باغ قلهک قهوه قجری می‌نوشید و قرار ۱۹۱۹ را که یکی از مفاد آن مربوط به نظارت انحصاری مستشاران انگلیسی بر تشکیلات نظامی و مالی ایران بود، امضا می‌کرد!

 

گذرای این همزمانی تاریخی عبرت آموز، بازیگری کشور‌ها کوچکی همچون جمهوری ایرلند نشان می‌دهد نه تنها استقلال و عدم وابستگی مطاعی گرانبها در عرصه بین المللی است بلکه ما شاهد تغییرات در الگوی بازیگری و نقش آفرینی کشور‌ها در سیاست بین الملل هستیم.

شاید بهتر باشد این نوع کشور‌ها که روی کاغذ هیچکدام از منابع قدرت نظیر وسعت، جمعیت، نیروی نظامی و ... را ندارند، اما با توجه به توسعه در بخش‌های اجتماعی و اقتصادی جایگاهی را برای خود دست و پا کرده‌اند را کوتوله‌های عرصه بین المللی بنامیم، در واقع این دولت‌ها بدون ادعای قدرت طلبی و یا رقابت‌های استراتژیک با سایر کشور‌ها در صدد ایفای نقش‌های بین المللی هستند.

 

در این میان جمهوری ایرلند نمونه‌ای ازین نوع کشورهاست که با شکست حصر استعمار و سلطنت بریتانیا توانسته امروز وارد کارزار دیپلماتیک بین المللی شود در حالی که اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی حتی خواب چنین چیزی را هم نمی‌توانند ببینند.

 

در واقع برخلاف برخلاف دهه‌های گذشته که کشور‌هایی نظیر بریتانیا با چپاول ثروت سایر کشور‌ها فربه شده بودند و ادعای خدایی بر عرصه سیاست بین الملل را داشتند، ما شاهد انتقال برخی نقش‌ها از مادر‌های دیروز به فرزندان امروز هستیم یعنی امورات بین المللی به گونه‌ای رغم خورده است که دیگر کشور‌های بزرگ نمی‌توانند به تنهایی آن را مدیریت کنند و نیاز به تفویض برخی اختیارات هستند در اینجاست که دوبلین وارد عمل می‌شود و جلوی چشمان ملکه الیزابت در میدان دیپلماسی رقص باله می‌کند.