بخش خصوصی نمی‌تواند در حوزه حمل و نقل عمومی مشارکت کند

مهدی چمران رئیس پیشین شورای اسلامی شهر تهران درباره چرایی عدم موفقیت مدیریت شهری در جذب مشارکت بخش خصوصی در حوزه حمل و نقل عمومی به میزان گفت: پرسش اصلی در این باره این است که بخش خصوصی در این حیطه چه کاری می‌تواند بکند. آیا بخش خصوصی با سرمایه گذاری هایش می‌تواند برای اداره شهر قدم موثری بردارد؟ آیا ما باید انتظار داشته باشیم سرمایه گذار بخش خصوصی مثلا برای ما مترو بکشد؟ بخش خصوصی که نمی‌تواند با این هزینه‌ها مترو بسازد.

 

وی ادامه داد: زمانی یکی از مقامات ارشد دولتی در سفری به ترکیه رفته بود و در آنجا شنیده بود که مترو در دست بخش خصوصی است. اما قیمت بلیط مترو در آنجا ده برابر گران‌تر از بلیط مترو تهران است. آن آقا از متروی آنکارا بازدید می‌کند و می‌بیند که ایستگاه مترو خیلی هم خلوت است. وقتی علت را جویا می‌شود به ایشان پاسخ می‌دهند به خاطر گرانی بلیط مردم کمتر از مترو استفاده می‌کنند. اگر ما هم بخواهیم مترو را دست بخش خصوصی بدهیم مانند ترکیه قیمت بلیط بالا خواهد رفت.

 

چمران افزود: درجامعه ما برای اینکه مردم به خصوص اقشار کم درآمد و ضعیف برای استفاده از مترو مجاب شوند باید به مترو یارانه اختصاص داد. بخش خصوصی اگر بخواهد در حوزه شهری سرمایه گذاری کند می‌تواند مثلا برای ساخت آپارتمان با شهرداری همراهی کند. یکی از کار‌هایی که در دوره‌ای که ما در شورای شهر حضور داشتیم تثبیت شد و نتایج مثبتی هم به بار آورد این بود که ایستگاه‌های مترو را شهرداری با بخش خصوصی سهیم شد. ساختمان‌هایی مثل ایستگاه مترو خیابان شریعتی که با مشارکت بخش خصوصی ساخته شد جزو این موارد است. چنین اقداماتی به توسعه مترو کمک می‌کند تا ایستگاه‌های جدیدی ساخته شود.

 

رئیس سابق شورای شهر تهران اظهار داشت: اما برای ساخت تونل و امثال آن مدیریت شهری باید از بلیط مترو و اتوبوس برداشت کند که با این وضعی که ما می‌خواهیم بهای بلیط ارزان بماند برای بخش خصوصی صرف نمی‌کند. امروز می‌بینیم وقتی بخش خصوصی در ساختن بزرگراه‌های کشور مشارکت می‌کند چه رقم‌های بالایی از هر اتوموبیل گرفته می‌شود. دلیل این گرانی عوارض بزرگراهی این است که بخش خصوصی می‌خواهد در این چند سال هزینه‌های این ساخت و ساز‌ها را مستهلک کند.

 

وی با بیان اینکه بخش خصوصی در بخش‌هایی مثل فروش بلیط مترو و اتوبوس مشارکت نمی‌کند گفت: چون اگر بخواهند سرمایه گذاری کنند نمی‌توانند قیمت یک دهم بدهند. چون دنبال سودآوری هستند و می‌خواهند درآمد به دست بیاورند. پس وقتی دنبال کسب درآمد هستند قیمت بلیط مترو گران خواهد شد. به خاطر گران شدن بهای بلیط مترو برای شهرداری هم به صرفه نیست که اداره این بخش را به بخش خصوصی بدهد.

 

چمران خاطرنشان کرد: بر اساس ضوابط هشتاد و دو و نیم درصد هزینه اتوبوس را دولت باید بدهد و هفده و نیم درصدش مربوط به شهرداری یا بخش خصوصی است. اگر دولت بخواهد مشارکت بخش خصوصی را جلب کند باید یارانه پرداخت کند تا صرفه اقتصادی به وجود بیاید. اما اینکه امروز بخش خصوصی بخواهد با قیمت بالا اتوبوس بخرد و به ناوگان حمل و نقل عمومی اضافه کند و مثلا بهای بلیط را چیزی حدود هزار یا هزار و دویست تومان تعیین کند هیچ وقت نخواهد توانست با چنین بهایی به درآمدزایی برسد.

 

وی تصریح کرد: از یاد نبریم امروز قیمت اتوبوس به بالای یک میلیارد تومان رسیده است. کابین‌هایی که در دوره گذشته مدیریت شهری با قیمتی در حدود هشتصد و پنجاه میلیون تومان خریداری شده امروز اگر بخواهند بخرند از دو میلیارد تومان هم بالاتر خواهد بود. در این حوزه برای جبران هزینه‌ها درآمد کافی وجود ندارد، چون قیمت بلیط باید ارزان بماند که مردم بتوانند از حمل و نقل عمومی استفاده کنند.