جلال توکلی: کتابخانه‌ها را باید برای افزایش سرانه مطالعه به روز کنیم
جلال توکلی در گفت‌وگو با پیرامون برخورد نادرست برخی از ناشران با نویسندگان گفت: مشکلات پیش روی نویسندگان زیاد است، در این میان برخورد ناشران با نویسنده‌ها یکی از موضوعاتی بوده که باعث آزردگی این قشر فرهیخته شده است.
وی در همین راستا ادامه داد: مشکلات اقتصادی طبیعا تاثیراتی را بر اصناف بر جای می‌گذارد و هر صنفی به دنبال این است تا در این آشفته‌بازار به وجود آمده، به هر طریق ممکن سرپا بماند. شاید دلیل اصلی برخورد نامناسب ناشران با نویسندگان و نگاه بازاری آنها همین باشد.
وی در همین راستا ادامه داد: صنف ناشرین برای پا بر جا ماندن تلاش می‌کنند و باید تاکید کرد که از این قاعده مستثنی نخواهند بود. پس در این آشفته‌بازار گرانی کاغذ و ظهور سلاطین کاغذ و مخارج کمرشکن چاپ و نشر، اولویت به نویسندگان صاحب‌نام و آثار به قول معروف «بفروش» داده می‌شود. پس ناشر در همان بدو امر نگاه می‌کند که نویسنده کیست؟ و بعد اثرش چیست.
توکل به شرایط نویسندگان تازه کار اشاره و اظهار کرد: نویسندگان تازه‌کار یا گمنام عموماً خارج از مرکز نشین، هر چند آثار ارزشی و در خور توجهی هم نوشته باشند، پشت خط یا در ترافیک‌های چندساله چاپ و نشر کتاب می‌مانند.
وی درباره میزان حق‌التألیف‌هایی را که به نویسندگان پرداخت می‌شود تصریح کرد: حق‌التألیف‌های ناچیزی به جماعت همیشه مظلوم نویسنده تعلق می‌گیرد. حق‌التألیف‌ها عموماً به حدی ناچیز است که نویسندگان با مناعت‌طبع از پی‌گیری دریافت آن، احساس شرم می‌کنند. گاهی حق‌التألیف یک رمان که شاید چند سال صرف تحقیق و نگارش آن شده، از حقوق ماهیانه منشی یک انتشاراتی کمتر است و این واقعاً فاجعه است و ضمن خرد کردن شخصیت نویسنده، باعث دلسردی و بی‌انگیزگی و یا روی آوردن به بازاری‌نویسی وی می‌شود.
توکل بهترین رویکرد برای جذب جامعه به مطالعه و فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی را مورد بررسی قرار داد و ابراز کرد: در وهله اول باز این اقتصاد خراب است که بر سطح مطالعه جامعه، تأثیر مستقیم و غیرمستقیم می‌گذارد. خانواده‌ای که در تأمین ضروری‌ترین مایحتاج زندگی‌اش دچار مشکل است، دلیلی برای خریدن کتابِ ۵۰۰۰۰ تومانی نمی‌بیند.
وی درباره رویکرد مناسب برای تحول در عادت عدم مطالعه در جامعه اظهار کرد: البته دلایل دیگری را هم برای این دورماندگی از فرهنگ مطالعه، می‌توان برشمرد که بار‌ها از سوی صاحب‌نظران و کارشناسان گوناگون به مناسبت‌های مختلف اعلام شده است، اما پاسخ من به این سوال که، چه باید کرد تا مردم به سوی مطالعه گرایش پیدا کنند؟ فکر می‌کنم در حال حاضر و به‌عنوان یک راه‌کار اورژانسی، لازم است مسئولین هزینه‌های چاپ‌ونشر را پایین بیاورند. همچنین دست دلالان و واسطه‌های رانت‌خوار را از صنعت چاپ کوتاه کنند.
توکل خاطرنشان کرد: مسئولین فرهنگی باید کتابخانه‌ها را که تنها منبع مطالعه قشر کم‌درآمد و مستضعف جامعه است، به روز کنند؛ یعنی خرید کتاب‌های تازه منتشر شده توسط ارشاد و نهاد کتابخانه‌ها و ارسال به کتابخانه‌های اقصی‌نقاط کشور که علاوه بر حمایت از ناشرین و نویسندگان، باعث کشیده شدن قشری از علاقمندان کتاب، به‌خصوص خوانندگان رمان و داستان به کتابخانه‌هاست.