رسیدگی فوری به گزارش‌های مردمی از تخلفات رسانه‌های صوت و تصویر
- آیین رونمایی از سامانه نوین پایش مردمی «ساپرا» با حضور نمایندگانی از قوه قضاییه، مرکز ملی فضای مجازی و کارشناسان سواد رسانه‌ای، در ساترا برگزار شد.
ممکن نبودن تنظیم‌گری فضای مجازی بدون مشارکت مردم
علی سعد، معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا در ابتدای این مراسم در خصوص این سامانه اظهار کرد: رونمایی از سامانه ساپرا اتفاق مهمی در بحث فعال‌سازی ابزار‌های تنظیم‌گری صوت و تصویر فراگیر است.
وی افزود: تعداد محتوا‌هایی که روزانه در رسانه‌های صوت و تصویر بارگذاری می‌شود بسیار زیاد است و امکان اینکه یک سازمان یا رگولاتور بتواند تمام این محتوا را پایش مداوم کند، وجود ندارد.
سعد تاکید کرد: سامانه ساپرا این امکان را به کاربران می‌دهد که در صورت مشاهده هرگونه تخلف در رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر را از طریق این سامانه به ساترا گزارش دهند و ساترا نیز در اسرع وقت پیگیر حقوق کاربران خواهد بود.
وی در خصوص اهمیت رگولاتوری و تنظیم‌گری در حوزه فضای مجازی اظهار کرد: تحقیقات در سال ۲۰۱۹ در انگلستان نشان می‌دهد که ۷۰ درصد کاربران بزرگسال فضای مجازی مطالبه ورود نهاد تنظیم‌گر به حوزه فضای مجازی را دارند. این آمار در سال ۲۰۱۸، حدود ۶۰ درصد بوده است که نشان می‌دهد مطالبه کاربران فزاینده بوده است.
معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا تاکید کرد: این موضوع نشان می‌دهد حفاظت و صیانت از فرهنگ و ارزش‌های فرهنگی در فضای مجازی یک مطالبه و دغدغه جهانی است.
سعد با بیان اینکه روزانه شاهد بارگذاری تعداد بالایی از محتوا روی پلتفرم‌ها هستیم، تاکید کرد: این حجم از محتوا اگر با نظارت و حمایت کاربران همراه نباشد عملا ساماندهی و پایش این حوزه و رسیدن به یک فضای مجازی سالم ممکن نخواهد بود.
توجه به اصل محرمانگی در سامانه ساپرا
احمد آذرسا، سرپرست اداره کل توسعه شبکه تنظیم‌گران اجتماعی ساترا نیز در ادامه این جلسه اظهار کرد: در اداره کل دو رویکرد اساسی وجود دارد؛ رویکرد اصلی «هم‌تنظیم‌گری» است. بر این اساس، ما با همکاری و کمک سازمان‌های مردم نهاد و اقشار و افرادی که در این حوزه موثر هستند به عنوان یک واسطه بین حاکمیت و مردم عمل خواهیم کرد تا یک فضای مجازی پاک را با همراهی کاربران ایجاد کنیم.
وی رویکرد دیگر را «تنظیم‌گری اجتماعی» دانست و با بیان اینکه این رویکرد ما را مستقیما به کاربران وصل می‌کند، اظهار کرد: در بحث تنظیم‌گری اجتماعی ما به دنبال بستری بودیم که ما را به کاربران متصل کند. امروز سامانه ساپرا این بستر را فراهم کرده که کاربران در ایجاد یک فضای مجازی پاک مشارکت کنند.
سرپرست اداره کل توسعه شبکه تنظیم‌گران اجتماعی ساترا با تاکید بر اینکه در خصوص ضرورت ایجاد سامانه‌های پایش مردمی در دنیا بسیار بحث شده است، گفت: سامانه دریافت گزارش‌های نهاد رگولاتوری آفکام در انگلیس و فاروس در فرانسه دو نمونه بارز سامانه پایش مردمی در دنیا هستند. ما سعی کردیم ساپرا تخصصی‌تر و جامع‌تر طراحی شود.
ذرسا در ادامه افزود: سامانه ساپرا انحصارا در حوزه صوت و تصویر فراگیر است و تلاش شده به گونه‌ای طراحی شود که زبان و لحن آن برای کاربر خانگی قابل فهم باشد. در کنار آن فضای کاربری مجزایی را طراحی کردیم که مختص ناظران ویژه است.
وی در خصوص این بخش توضیح داد: این بخش مختص متخصصین حوزه فضای مجازی است که می‌توانند یک رده بالاتر از کاربر خانگی با ما مشارکت کنند. گزارش‌های دریافتی از ناظران ویژه به دلیل تخصصی که در این حوزه دارند در فرایندی متفاوت رسیدگی می‌شود لذا در زمانی بسیار کوتاه‌تر رسیدگی خواهند شد.
وی با تاکید بر اینکه اصل مهم در این سامانه محرمانه بودن گزارش‌های دریافتی و ضروری نبودن درج اطلاعات شخصی کاربران است، اظهار کرد: ساترا بعد از دریافت گزارش، ابتدا تخلفات به رسانه مورد نظر ابلاغ می‌شود، در صورت اصلاح از سوی سایت، به کاربر در این خصوص اطلاع داده می‌شود در غیر این صورت، با کمک قوه قضاییه سعی می‌کنیم قانون به درستی اجرا شود.
سرپرست اداره کل توسعه شبکه تنظیم‌گران اجتماعی ساترا همچنین تاکید کرد: آنچه در این سامانه برای ما اهمیت دارد عبارت است از تخلفات محتوایی، نقض مالکیت فکری، محتوا‌های جعلی، تخلفات تبلیغات و...
در ادامه این جلسه، احمد هنری شعبانی، مدیرکل مشارکت‌های مردمی و سرمایه اجتماعی قوه قضاییه اظهار کرد: در اوایل سال جاری دستورالعمل مشارکت نهاد‌های مردمی از سوی ریاست محترم قوه قضاییه ابلاغ شد و در دستور کار معاونت پیشگیری از وقوع جرم قرار گرفت. من معتقدم رونمایی از سامانه ساپرا کاملا در راستای اجرای این دستورالعمل است، چراکه از ظرفیت گروه‌های مردمی و سازمان‌های مردم نهاد و گروه‌های جهادی و انجمن‌های علمی بهره خواهد برد.
وی افزود: در قوه قضاییه یک سامانه ارتباط مردمی وجود دارد به عنوان سامانه «سجام» که حدود ۲۰۰ هزار دیده بان در آن تعریف شده اند که کد شناسایی دارند و کاملا محرمانه بودن آن لحاظ شده است. از این رو قوه قضاییه و معاونت پیشگیری از وقوع جرم این آمادگی را دارند که گزارش‌های رسیده از طریق سامانه ساپرا به صورت برخط به سامانه سجام مرتبط شود و از این بستر رسیدگی صورت گیرد.
ساپرا به مثابه سپر دفاعی خانواده‌ها در برابر آسیب‌های مجازی
حسین حق پناه، متخصص سواد رسانه‌ای و معاون کودک و نوجوان موسسه تبیان نیز که به نمایندگی از سازمان‌های مردم نهاد در این جلسه حضور داشت، اظهار کرد: ما امروز در یک جنگ نابرابر در فضای رسانه‌های جدید قرار داریم. قربانی اصلی این جنگ کودکان و نوجوان هستند و نوک پیکان آسیب‌ها را خانواده‌ها متحمل می‌شوند.
وی با تاکید بر اینکه سامانه پایش مردمی ساپرا قرار است به نوعی سپر دفاعی خانواده‌ها در برابر این آسیب‌ها باشد، گفت: از این رو می‌توان این سامانه را به نوعی اورژانس اجتماعی مجازی در حوزه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر دانست که خانواده‌ها می‌توانند در صورتی که در حوزه تربیت رسانه‌ای فرزندان خود با مشکل یا تخلفی مواجه شدند از طریق این سامانه مطرح کنند.
حق پناه در پایان رونمایی از سامانه ساپرا را یک گام مهم در جهت تحقق تقویت رسانه‌ای در خانواده و صیانت از کودک و نوجوان در فضای مجازی دانست.
گفتنی است سامانه پایش مردمی پیشتر به صورت آزمایشی فعال بوده است و از امروز به صورت رسمی از طریق آدرس sapra.ir به شکایات کاربران رسیدگی می‌کند.