فیلم|از درگیری‌های مرگبار در شاخ آفریقا تا تشکیل دولت در لیبی
– قاره آفریقا طی یک سال اخیر تحولاتی را پشت سر گذاشته که عمده این تحولات خشونت بار بوده اند.
در طول سال ۹۹ درگیری و اعتراضات ادامه دار بخش‌های بسیاری از آفریقا را دربرگرفت؛ در کنار این ناآرامیها و درگیری‌ها، بحران‌های بهداشتی و اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا ساکنان این قاره را با مشکلات بسیاری مواجه کرد.
برخی از مهم‌ترین تحولات قاره آفریقا در سالی که گذشت به شرح زیر هستند.
کرونای مرگبار در آفریقای جنوبی
آفریقای جنوبی به عنوان پیشرفته‌ترین و صنعتی‌ترین اقتصاد در این قاره بیشترین آمار ابتلا و مرگ کرونایی را به خود اختصاص داده و محدودیت‌های بسیاری را برای مهار ویروس کرونا اعمال کرد.
شمار مبتلایان در این کشور به بیش از یک میلیون و شمار قربانیان نیز به بیش از ۳۰ هزار نفر رسیده و آفریقای جنوبی به عنوان هفدهمین کشور مرگبار کرونایی در جهان تبدیل شد.
بروز اعتراضات گسترده در نیجریه
معترضان خواهان منحل شدن بخشی از پلیس نیجریه بودند که به تخلف، رشوه گیری و خشونت و شکنجه علیه شهروندان مشهور است.
این اعتراضات در نیجریه پش از آن شکل گرفت که ویدئویی در این کشور منتشر شد که نشان می‌داد یک شهروند به طور وحشتناکی از سوی پلیس به قتل می‌رسد.
تشدید درگیری‌ها در اتیوپی
درگیریی‌هایی میان نیرو‌های ارتش اتیوپی و «جبهه خلق آزادی» در منطقه تیگرای روی داد.
بحران «تیگرای»، به عنوان بحرانی قومی، از زمان روی کار آمدن «ابی احمد» در سال ۲۰۱۸، سبب بروز خشونت‌هایی در مناطق شمالی اتیوپی در مرز با «اریتره» و «سودان» شده که دومین کشور پر جمعیت آفریقایی را به شدت بی ثبات کرده است.
«ابی احمد»، ۴۴ ساله و از قبیله «اورومو» اتیوپی به عنوان بزرگترین گروه قومی این کشور، جوان‌ترین رییس دولت قاره آفریقا که در سال ۲۰۱۹ به دلیل تلاش هایش برای صلح با «اریتره»، برنده جایزه نوبل شد، دستور اجرای عملیات گسترده‌ای را برای سرکوب اعتراضات صادر کرد.
بر اساس گزارش‌های سازمان ملل این درگیری‌ها حدود هزار کشته بر جای گذاشته و حدود ۵۵ هزار نفر از ساکنان تیگرای با عبور از مرز اتیوپی، وارد سودان شدند.
مذاکرات بی نتیجه بر سر سد النهضه
آغاز ساخت سد النهضه بر روی رود «نیل» از سال ۲۰۱۱ توسط اتیوپی، سبب بروز اختلاف نظر‌های جدی میان «آدیس آبابا»، «قاهره» و «خارطوم» شده است.
در طول سال گذشته این ۳ کشور چندین دور مذاکرات را درباره سد النهضه برگزار کردند، اما در نهایت این مذاکرات با شکست مواجه شده و تنش‌ها میان اتیوپی با مصر و سودان همچنان ادامه دارد.
اعتراضات در تونس
طی ماه‌های گذشته اعتراض‌ها در تونس در حالی بالا گرفت که این کشور با بحران‌های سیاسی، اقتصادی و بهداشتی در هم تنیده‌ای مواجه است.
پایتخت کشور آفریقایی تونس، به مدت چندین روز شاهد برگزاری تجمع اعتراضی بود که از ۱۴ ژانویه (۲۵ دی) سالروز سرنگونی دولت «زین العابدین بن علی»، پس از ۲۳ سال حضور در قدرت در سال ۲۰۱۱، آغاز شد.
بدهی خارجی تونس نیز با ۵ میلیارد دینار افزایش به ۱۱ میلیارد دینار تونس در سال ۲۰۲۱ رسید.
تشدید تنش‌ها میان سودان و اتیوپی
تنش‌های میان اتیوپی و سودان که از بحث و اختلاف نظر بر سر سد النهضه تشدید شد، در پی درگیری‌های داخلی در اتیوپی وارد مرحله جدیدی شد و درگیری‌های مرزی با سودان به تیره‌تر شدن روابط طرفین منجر شد.
در پی تیراندازی ارتش اتیوپی، درگیری شدیدی میان طرفین آغاز شد که برای سودان تلفات جانی نداشت، اما گزارشی در مورد تلفات جانی احتمالی ارتش اتیوپی وجود ندارد.
در حالی که طرفین بر عدم تمایل برای ورود به جنگ تاکید دارند، «خارطوم» درخواست «آدیس آبابا» برای انجام مذاکرات در مناطق مرزی را که سودان بر آنها ادعا دارد، رد کرد.
سودان از ماه نوامبر سال ۲۰۲۰ تاکنون با استقرار هزاران سرباز در مرز با اتیوپی، اقدام به تصرف مناطق کشاورزی تحت کشت کشاورزان اتیوپیایی کرد.
سودان مدعی است که حکومت قبلی، این مناطق را به کشاورزان اتیوپیایی داده تا کشت کنند و حکومت جدید خواهان بازپس گیری این مناطق است.
گروه‌های مختلف سودانی، ضمن محکوم کردن اقدام نیرو‌های اتیوپیایی، تاکید کردند که این حملات همزیستی مسالمت آمیز را تهدید می‌کند و تنش میان دو کشور را تشدید می‌کند.
آتش بس دائمی در لیبی پس از ماه‌ها درگیری
آبان ماه سال گذشته دولت وفاق ملی لیبی و ارتش ملی این کشور تحت فرمان «خلیفه حفتر»، بالاخره بر سر آتش بس دائم به توافق رسیدند.
این توافق پس از ۴ روز مذاکره و با حضور «استفانی ویلیامز»، نماینده سازمان ملل در امور لیبی، به امضا رسید.
نماینده سازمان ملل در امور لیبی این توافق را «نقطه عطفی در حرکت به سمت صلح و ثبات» توصیف کرد.
بهمن ماه گذشته گفت‌وگو‌های سیاسی لیبی با حضور هیئتی متشکل از ۷۴ عضو با نظارت سازمان ملل برگزار شد؛ سازمان ملل اعلام کرد که این مذاکرات به نتیجه رسیده و طرفین درگیر در این کشور بر سر تشکیل دولت موقت به توافق رسیدند.
فرستاده ویژه سازمان ملل، به توافق رسیدن طرف‌های درگیر در لیبی بر سر تشکیل دولت موقت را «لحظه‌ای تاریخی» توصیف کرد.