آخرین روز از جشنواره موسیقی فجر ۳۶ فرا رسید/از انوار جام تا قاسم افشار

- جشنواره موسیقی فجر دوشنبه ۴ اسفندماه با پخش اجرای شش گروه در فضای مجازی و برگزاری اختتامیه در تالار وحدت به کار خود پایان داد.

ارکستر پارسوا

اجرای ارکستر پارسوا نخستین اجرای روز هفتم جشنواره بود که در ساعت ۱۷ روز دوشنبه چهارم اسفند پخش شد.

این گروه که قطعاتی از دوره‌های مختلف موسیقی و آهنگسازان ایرانی را در رپرتوارشان گذاشته بودند، ابتدا دو اثر از ساخته‌های حسین دهلوی را اجرا کردند که اثر «گفت‌وگوی دل» یکی از ساخته‌های دهلوی تاکنون در جایی اجرا نشده بود و این برای اولین بار بود که توسط یک ارکستر اجرا می‌شد.

در ادامه این برنامه یک آهنگ با تنظیم مرتضی حنانه اجرا شد و سپس آهنگ‌هایی از آهنگسازان یک نسل بعد مانند شهرام توکلی و بهزاد عبدی اجرا شد. در نهایت نیز این ارکستر یکی از آثار تنکابنی را اجرا کردند. نوید نوروزی و مهدی عطایی خوانندگان این گروه در این برنامه بودند.

احمد مقدسی‌زاده در رابطه با تجربه پخش اجرا‌های جشنواره در فضای مجازی گفت: به نظرم این اجرا نتیجه خوبی داشت، ولی باید نتیجه صوتی آن را هم ببینیم. واقعاً باید تشکر کنیم که جشنواره را در این شرایط برگزار کردند. وقتی ماجرای کنسرت را با نوازندگان در میان گذاشتم متوجه شدم که آن‌ها تشنه اجرا هستند. خوشبختانه اعضای گروه از این اجرا استقبال کردند. در مجموع اتفاق خوبی بود. بعد از یک سال خانه نشینی، این کنسرت یک هیجانی را بین اعضای گروه به وجود آورد.

همنوازان فاخته

اجرای گروه موسیقی همنوازان فاخته با تمرکز بر روی موسیقی دوره تیموری دومین اجرای روز هفتم جشنواره بود که در ساعت ۱۸:۳۰ پخش شد.

کنسرت گروه موسیقی فاخته با اجرای قطعه «پیشرو» آغاز شد. این قطعه یک فرم برای دوره تیموری است که شبیه پیش درآمد امروزی است، ولی به صورت فرمال اجرا می‌شود. ملودی «پیشرو» برای یکی از آهنگسازان ایرانی دربار عثمانی بوده و آن‌ها نیز روی این قطعه آهنگسازی کرده بودند.

آهنگ‌های بعدی که توسط این گروه اجرا شدند، آهنگ‌هایی در فرم‌های «کار» و «نقش» از عبدالقادر مراغه‌ای بود. عبدالقادر مراغه‌‎ای آخرین موسیقی‌‎دان و نوازنده‌‎ای چیره دست و طبق شواهد تاریخی، بانی موسیقی جهان اسلام، نخستین ردیف‌‎نویس موسیقی ایران، آخرین نظریه‌‎پرداز موسیقی کلاسیک ایرانی و معلم ثالث در دانش موسیقی مشرق زمین پس از فارابی و ابن‌‎سینا است.

خشایار پارسا (سنتور)، حیدر کلاری (سه تار) محمدمهدی شیخ و نیما داغکی (نوازندگان تار)، مهدی طالبی (نوازنده دایره)، حسین گازل (نوازنده تنبک) ابوذر حسینی (عود)، آرمان حیدریان (کمانچه) علیرضا رسولی (قیچک) اعضای این ارکستر را تشکیل می‌دادند.

گروه موسیقی فاخته در سال ۱۳۸۶ تشکیل شده و هدف اصلی این گروه ابتدا بازسازی قطعات قدما در موسیقی دستگاهی بوده و بعد در ادامه به آهنگسازی خودشان رسیده‌اند.

خشایار پارسا سرپرست گروه همنوازان فاخته در خصوص تجربه ضبط اجرا و پخش در فضای مجازی گفت: این کنسرت از این جهت که تماشاگر نداشتیم حس کنسرت‌های حضوری را نداشت. با این حال فکر می‌کنم با شرایط پیش آمده بهترین گزینه همین اجرا‌های ضبط شده باشد است، چون راه دیگر این است که هیچ کنسرتی برگزار نشود. پخش اجرا‌های ضبط شده بهتر از این است که هیچ اجرایی برگزار نشود.

انوار جام

سومین اجرای روز پایانی جشنواره موسیقی فجر به اجرای گروه موسیقی عرفانی «انوار تربت جام» اختصاص داشت که این کنسرت در ساعت ۲۰ پخش شد.

اعضای گروه «انوار تربت جام» ابتدا قسمتی از قطعه «مشق پیلتان» را به صورت گروهی و با بم تار اجرا کردند. «مشق پیلتان» یک مشق نظامی است که به‌عنوان یکی از مقام‌های موسیقی تربت جام به شمار می‌آید. این مشق نظامی با سرنا و دهل برای تهییج سرباز‌ها در دوره اشکانیان نواخته می‌شد.

در ادامه مبین درپور یک دوبیتی سرحدی خواند. قطعه «مه تابان» که در مدح حضرت پیامبر (ص) است و بار‌ها توسط مرحوم استاد حاج نورمحمد درپور اجرا شده است، قطعه بعدی بود که آن‌ها صورت گروهی اجرا کردند.

سپس محمدحسین درپور یک شعر از حافظ و ابراهیم تیموری یک شعر از سیدای کروخی را اجرا کردند و در نهایت کنسرت آفلاین گروه «انوار تربت جام» با اجرای یک قطعه در مدح امام رضا (ع) به پایان رسید.

محمدفاروق درپور (سرپرست گروه و نوازنده تار)، محمدحسین درپور (خواننده و نوازنده دوتار)، ابراهیم تیموری (خواننده)، عبدالله درپور (همخوان و نوازنده دف و دوتار) مصطفی تیموری (نوازنده بم دوتار) و مبین درپور (خواننده و نوازنده دوتار) اعضای گروه موسیقی «انوار تربت جام» را در این کنسرت تشکیل دادند.

محمدفاروق درپور سرپرست گروه موسیقی «انوار تربت جام» که در سال‌های گذشته نیز تجربه اجرا در جشنواره موسیقی فجر را داشته است، درباره اجرای بدون حضور تماشاگر گفت: متأسفانه به علت بیماری کرونا فرصت نشد تماشاگران را در سالن ببینیم، ولی خوشحال هستیم که امسال هم توانستیم در جشنواره اجرا کنیم.

ترانه باران

چهارمین اجرای جشنواره موسیقی فجر به اجرای گروه موسیقی «ترانه باران» اختصاص داشت که این کنسرت در ساعت ۲۱:۳۰ پخش شد.

این گروه که صرفاً برای شرکت و اجرا در سی‌وششمین جشنواره فجر تشکیل شده است در ابتدای این کنسرت قطعه «وسعت سبز» با شعری از سهیل محمودی و با صدای قاسم افشار یکی از خوانندگان نسل اولی موسیقی پاپ بعد از انقلاب اجرا شد.

این ارکستر که از بند پاپ با همراهی پیانو و ارکستر زهی تشکیل شده بود، در ادامه این برنامه قطعات مختلفی مانند «آرامش»، «وقف پرنده‌ها»، «دلنگرون»، «سنگ قبر آرزو» را با صدای حمید غلامعلی و قاسم افشار اجرا کردند.

سرپرست: محمدرضا چراغعلی/ تنظیم‌کننده: پیروز کوچکی/ خوانندگان: حمید غلامعلی و قاسم افشار/ نوازندگان ویلن: دانیال جورابچی، حسن اکبریان، مهدیه رضازاده/ نوازنده پیانو: پیروز کوچکی/ نوازنده کیبورد: پانیذ کوچکی/ درام: سروش عمومی/ پرکاشن: علیرضا میرآقا/ گیتار اسپانیایی: محمدرضا گلشنی، گیتار الکتریک: آرش احمدی/ ویُلن؛ امین غفاری، هومان ابراهیمی، سعید حاجی شریف، مهسا بنکدار، مهسا خمان، بهاره آقابیگ، نازیک مومنی، سوگل فتاحی، غزاله نیک‌پی، سمیه محمدیان، نیلوفر سلطان‌ویسی، هاله دوستی/ و مسئول صدا: هومن موسوی اعضای این ارکستر را در این کنسرت تشکیل می‌دادند.

دانشگاه تهران/ نگاهی از کنج

اجرای نوازندگان دانشگاه تهران در ساعت ۲۳ پخش شد.

کیانا فاطمی‌فر نوازنده فلوت که دانشجوی کارشناسی ارشد رشته موسیقی در دانشگاه تهران است اولین نفری بود که قطعه آندانته کرزو اثر لیسکان و آندانته موتسارت را اجرا کرد. فاطمی‌فر فلوت را نزد استادانی، چون ناصر رحیمی و مجید سینکی گذرانده و در حال حاضر شاگرد آذین موحد است.

مهشاد نادعلیان نوازنده ساز ابوا دومین نوازنده‌ای بود که اجرا کرد. نادعلیان از شاگردان کیمیاوی است و در دانشگاه هنر نیز صفاریان او را آموزش داده است. قطعه‌ای که او در این کنسرت اجرا کرد قطعه سونات ابوا و پیانو اپوس ۱۶۶ بود.

در قسمت پایانی این برنامه هستی صفایی نوازنده پیانو به هنرنمایی پرداخت. صفایی از ۱۲ سالگی موسیقی را نزد استادانی از جمله گاگیگ بابایان آموزش دیده و در دانشگاه نیز شاگرد آذین موحد، بهشتی و کیمیاوی بوده است.

سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر با پخش کنسرت رسیتال پیانوی «نگاهی از کنج» به سرپرستی ربکا آشوقیان به پایان رسید.

این مجموعه که منتخبی از دانشجویان فعال دانشگاه‌های هنر و دانشگاه تهران بود، در قالب اجرا‌های شش تا ۱۰ دقیقه‌ای قطعاتی را از رسیتال پیانو نواختند.

مروارید آقاپور، دانشجوی سال سوم کارشناسی دانشگاه هنر در شروع این کنسرت قطعه‌ای از franz schubert را اجرا کرد و سپس در ادامه یاسمین حسین زاده نیز Moment Musicaux اپوس ۱۶ اثر سرگئی پروکفیف را نواخت.

پدرام غفاری، دانش آموخته کارشناسی دانشگاه هنر، نوازنده بعدی بود که روی صحنه آمد و یک قطعه از شوپن را اجرا کرد تا اینکه نوبت به سارا صوفی سیاوش رسید. صوفی سیاوش نیز یک قطعه از franz Schubert را اجرا کرد. افشین نصرتی و محیا محرومی نیز دیگر نوازندگانی بودند که در این برنامه هنرنمایی کردند.

این گروه در پاییز سال ۱۳۹۴ با هدف ایجاد انگیزه و فرصت‌های اجرایی منظم و استاندارد از طریق حفظ ارتباط موثر فرآیند آموزش آکادمیک و ارائه هنر برای دانشجویان نوازنده و معرفی و حمایت از هنر اجرای نوازنده‌ها توسط ربک آشوقیان تأسیس شد.

ربکا آشوقیان درباره تجربه ضبط اجرا‌ها و پخش در فضای مجازی گفت: این نوع اجرا‌ها چالش متفاوتی است. ما اخیراً هم یک ضبط استودیویی در دانشگاه هنر داشتیم. آن تجربه به‌عنوان تجربه اول چالش‌های زیادی داشت و این اجرا هم تجربه بسیار جدیدی برای ما بود. چنین اجرا‌هایی یک همت مضاعفی می‌خواهد که امیدوارم اعضای گروه از عهده آن برآمده باشند.