چند نكته مهم پيرامون سیره اخلاقی، سیاسی و تقوای «امام محمد تقی(ع)»

محمد امین نخعی در گفت‌وگو با پیرامون سیره اخلاقی «امام جواد (ع)» گفت: نکته ویژه و کلیدی در نام و عنوان امام جواد نهفته است، همه ما ایشان را با عنوان «امام محمد تقی (ع)» می‌شناسیم، تقی به معنای تقوا پیشه است، زیرا این امام بزرگوار فردی بسیار با تقوا بودند.

وی جایگاه تقوا در رویکرد بشر را مورد بررسی قرار داد و ابراز کرد: تقوا عموما به دو صورت در افراد تجلی پیدا می‌کند، تقوایی که تاثیر مستقیمی را متوجه خود فرد می‌کند و تقوایی که تاثیر آن بر تمدن بشر تاثیر می‌گذارد. تقوای وجود مبارک «امام جواد (ع)» تقواى تمدن بود كه در بسیاری از موارد تاریخ بشر را عوض می‌کند.

***تقوا مسیر تمدن جامعه بشر را تغییر داده است

نخعی تقوای «امام جواد (ع)» را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: تقوایی که در «امام جواد (ع)» وجود داشت از نوع تقوایی بود که مسیر تمدن جامعه بشری را تحت تاثیر قرار می‌داد، ایشان توانستند با تقوای خود اسلام ناب محمدی را در مسیر درست هدایت کنند.

این کارشناس علوم قرآنی به اهمیت تقوا اشاره و افزود: در قرآن کریم بار‌ها بر تقوا تاکید شده است، خداوند متعال در سوره یوسف بر تقوای الهی که در وجود حضرت یوسف نهادینه شده اشاره دارد، اینکه تقوا چگونه طغیان و ستم فراعنه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و تمدن مصر را در مسیری متفاوت هدایت می‌کند.

نخعی پيرامون تقوای «امام حسین (ع)» و آثارش در تاريخ ابراز کرد: «امام حسین (ع)» نیز در رویکرد امامت خود توجه ویژه‌ای به تقوا داشته و همین امر سبب شد تا قیام وی تاثیرگذارترین قیام در طول تاریخ بشر محسوب شود، این تقوا سبب شد تا تاریخ مسیری متفاوت به خود بگیرد و تمام مظلومان عالم بدانند چنانچه تقوا پیشه کنند و گام در مسیر «امام حسین (ع)» بگذارند قطعاً راهشان ماندگار خواهد شد و موفق می‌شوند.

وی به تاکید «امام جواد (ع)» پیرامون تقوا اشاره و بیان کرد: «امام جواد (ع)» همواره مردم را به تقوا دعوت می‌کردند، در روایت آمده است که «امام جواد (ع)» در مورد اتکا به تقوای الهی فرموده اند: کسی که از هوای نفس خود تبعیت کند به دشمن خود که همان شیطان باشد کمک می‌کند پس تقوا پیشه کنید تا به سعادت دنیا و آخرت دست یابید.

***سیره سیاسی «امام جواد (ع)»

وی به رویکرد سیاسی «امام جواد (ع)» در طول امامتشان اشاره و ابراز کرد: اگرچه «امام جواد (ع)» در ۹ سالگی به امامت برگزیده شدند و عمر بلندی نیز نداشتند، اما تقوای ایشان سبب شد تا بتواند تحول بزرگی در مسیر تمدن جامعه اسلامی ایجاد کند، دوستداران این امام همام «امام جواد (ع)» را به عنوان «فخر الائمه» نامگذاری کرده‌اند، کسی که موجب افتخار ائمه معصومین (ع)» شناخته می‌شود.

نخعی به توصیف دشمنان «امام جواد (ع)» پرداخت و اظهار کرد: در حدیث لوح آمده است، هنگامی که «امام حسین (ع)» به دنیا آمد خداوند حدیث لوح را به حضرت «فاطمه زهرا (س)» پیشکش کرد، در این حدیث پیرامون فرزندان «امام حسین (ع)» تا روز قیامت مطالبی بیان شده است، در همین حدیث در مورد «امام رضا (ع)» و «امام جواد (ع)» نیز مطالبی مطرح گردیده است و بیان شده که دشمنان این دو امام بزرگوار «عفریتی مستکبر» است.

وی در همین راستا افزود: مامون به عنوان خلیفه عباسی در اذهان عمومی و در عصر خود به عنوان یک شخصیت نخبه و به ظاهر عالم شناخته می‌شد او شخصیتی به ظاهر فیلسوف معابانه داشت و هیچ س باور نمی‌کرد که او قاتل «ائمه اطهار (ع)» باشد.

 ***جنگ  حکومت مامون با امامت

این کارشناس علوم قرآنی پیرامون تفکرات و اعتقادات مامون عباسی ابراز کرد: مامون هرگز مانند خلفای قبلی در ظاهر به مبارزه با «ائمه معصومین (ع)» نپرداخت بلکه او دشمنی ظاهر‌ساز و گرگی در پوستین میش بود، او می‌دانست که چنانچه «امام رضا (ع)» و یا «امام جواد (ع)» را به صورت علنی به مبارزه بطلبد و آنان را به شهادت برساند، قطعاً مسیری برای آزادی‌خواهان باز خواهد کرد لذا به جنگ با امامت پرداخت.

نخعی تفکرات مامون پیرامون «ائمه اطهار (ع)» را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: مامون امامت را همچون یک درخت با میوه ارزشمند می‌دانست لذا برای مبارزه با «امام رضا (ع)» و «امام جواد (ع)» رویکردی خاص را در پیش گرفت.

***حریف طلبی در چالشی علمی

وی تصریح کرد: مامون تلاش داشت تا امامت را در اذهان عمومی به شیوه‌ای متفاوت معرفی کند، از سوی دیگر کاملاً بر این موضوع آگاهی داشت که افرادی که دارای دایره علمی وسیعی و تواضع هستند مورد توجه و علاقه اجتماعی بیشتر خواهند بود لذا تلاش داشت جایگاه علمی آنان را در سطح جهانی به چالش بکشاند، او معتقد بود در مدینه چیزی جز تعدادی از افراد که علم و آگاهی زیادی ندارند در اطراف «امام جواد (ع)» زندگی نمی‌کنند پس برای اینکه بتواند جایگاه علمی امامت را زیر سوال ببرد باید «ائمه معصومین (ع)» را با بزرگان علمی سطح دنیا روبه‌رو کند لذا جلسات مناظره‌ای هم در زمانه امامت «امام رضا (ع)» و هم در زمانه امامت «امام جواد (ع)» برگزار کرد، در همه این موارد تمام بزرگان و فیلسوفانی که در جلسات مناظره بودند به شکست خود در برابر این دو امام بزرگوار اذعان داشتند بدین ترتیب مامون در این تئوری خود با شکست مواجه شد.

نخعی به سوالات «ابن ابی لیلا» پیرامون شک‌های موجود در حج اشاره و تاکید کرد: مامون به «ابن ابی لیلا» حاکم و فیلسوف وقت مدینه دستور داده بود تا سوالی را طرح کند تا «امام جواد (ع)» نه ساله نتواند به آن پاسخ بگوید لذا چنین سوالی پس از تحقیقات بسیار انجام شد و سوال مورد نظر طرح گردید، اما همگی شکست خوردند، زیرا «امام جواد (ع)» در پاسخ به ایشان ابعاد گسترده‌ای از سوالات را مطرح کرد که این نشانه علم گسترده و وسیع «امام نهم (ع)» بود، علمی که ریشه در توان انسان‌ها ندارد و از جای دیگری نشأت می‌گیرد. این تیری بود که از کمانه حاکم وقت مامون جایگاه امامت «امام جواد (ع)» را نشانه گرفته بود، اما سرانجام به هدف ننشست.

*** تخریب تقدس تقوای «امام جواد (ع)»

وی سایر تلاش‌های مامون برای تخریب چهره امامت اشاره و تصریح کرد: مامون برای تخریب چهره امامت تقدس و تقوای موجود در امامت خصوصاً «امام جواد (ع)» را نشانه گرفت، زیرا می‌دانست مردم جذب ساده پوشی و ساده زیستی و از همه مهمتر تقوای «امام جواد (ع)» هستند، ایشان اهل دنیا نبودند و این امر باعث می‌شد دوستداران و علاقمندان این امام بزرگوار بسیار زیاد باشند با این تصور «امام جواد (ع)» را همچون پدر بزرگوارشان «امام رضا (ع)» به دربار طلبید، با این تفاوت که تلاش داشت «امام جواد (ع)» را همانگونه که میخواهد تربیت کند.

نخعی دسیسه مامون را در مقابله با «امام جواد (ع)» مطرح و تاکید کرد: مامون «امام جواد (ع)» را به دربار خود آورد و دخترش «ام فضل» را که زنی کاملا درباری بود و شخصیتی کاملا درباری داشت را به عقد «امام جواد (ع)» درآورد، او برای اینکه منزلت «امام جواد (ع)» را تحت تاثیر قرار دهد و او را در نگاه دیگران کوچک کند مجلس عروسی ترتیب داد که در آن از کنیزان و انواع خوراکی‌ها و اعمال حرام تشکیل یافته بود و «امام جواد (ع)» را با این عمل بسیار آزار داد، اما این موارد هیچ تاثیری بر منزلت و جایگاه «امام جواد (ع)» در نظر مردم نگذاشت.

این کارشناس علوم قرآنی نحوه شهادت «امام جواد (ع)» را مطرح و بیان کرد: «ام فضل» زنی بود که برای اجرای پروژه‌ای از پیش تعیین شده توسط عفریت مستکبرین به سوی منزل «امام جواد (ع)» روان شده بود، وی در طول زندگی‌اش با «امام جواد (ع)» آزار و اذیت‌های فراوانی را به ایشان رساند با این حال «امام دهم (ع)» هرگز با بی عدالتی با وی برخورد نکرد. ام فضل با دادن زهر به «امام جواد (ع)» باعث شهادت این امام بزرگوار شد.

*** مظلومیت حتی در خانواده

وی عدم قبول «امام جواد (ع)» به عنوان فرزند «امام رضا (ع)» از سوی نزدیکان را مورد بررسی قرار داد و تصریح کرد: پس از به دنیا آمدن امام جواد و گذشت مدتی حتی خانواده و نزدیکان «امام رضا (ع)» نیز تحت تبلیغات سوء حکومت قرار گرفتند در مورد اینکه «امام جواد (ع)» فرزند «امام رضا (ع)» باشد شک کردند این موضوع به دلیل حجم گسترده تبلیغات نادرست از سوی خلیفه عباسی انجام شده بود، در روایات آمده است روزی جلسه‌ای ترتیب داده شد که در آن «امام رضا (ع)» در لباس و کسوت یک باغبان در حال مرتب کردن باغ خانه باشد و تعدادی از نزدیکان ایشان که برادر‌ها و خواهر‌های «امام هشتم (ع)» بودند در بخش دیگری از محوطه حیاط ایستادند و از نسل شناس خواستند تا به آنان بگوید که «امام جواد (ع)» فرزند کیست؟ آن فرد پس از بررسی‌های فراوان اعلام کرد که قطعاً این فرزند از هیچ یک از شما نیست و تنها متعلق به فردی است که در کثرت یک باغبان در گوشه‌ای از محوطه در حال مرتب کردن آن باغچه است.

نخعی علم و تقوای «امام جواد (ع)» را مورد بررسی قرار داد و ابراز کرد: «امام جواد (ع)» یکی از ائمه بزرگی است که بعد از ظهر دیگر شیعیان شاهد تفرقه‌هایی همانند فرقه‌های سه امام و یا ۷ امامه نبودند و هرگز شیعه به افتراق کشیده نشد.

وی در مورد اعمال شب شهادت «امام جواد (ع)» خاطرنشان کرد: اعمالی برای شب شهادت و یا روز شهادت «امام جواد (ع)» بیان نشده است اما توسل به این امام بزرگوار می تواند در اجابت خواسته های دنیوی تاثیر گذار باشد. آیت الله کشمیری بیان کرده‌اند، برای برآمدن حوائج توسل به «امام جواد (ع)» بسیار مفید است به این طریق که صلوات ختم کنید و ثواب آن را به حضرت هدیه کنید. راه دیگر این است که سوره یس خوانده شود و به روح این امام عزیز هدیه شود که برای برآمدن حوائج دنیوی بسیار مفید است، همچنین نمازی در این راستا بیان شده است، این نماز دو رکعت است و در هر رکعت حمد یک مرتبه و توحید هفتاد مرتبه است که برای این هم آثار فراوانی ذکر شده است.