ایران به رغم تحریم ها، یکی از معدود کشورهای سازنده واکسن است
- علیرضا رییسی روز پنجشنبه در هجدهمین آیین پویش ره سلامت و مراسم افتتاح پروژه ICERP و تجهیزات و ملزومات خریداری شده از محل تسهیلات بانک جهانی که در وزارت بهداشت برگزار شد، افزود: با توجه به تغییر‌های ژنتیکی و جهش‌های ویروس کرونا نیاز داریم که سریع ردیابی کرده و بدانیم تغییر ژنتیک ویروس چیست. این موضوع روی ساخت واکسن موثر است. کشوری که در حال ساخت واکسن کروناست، به علت تحریم‌ها به تکنولوژی دسترسی ندارد و این یک موضوع عجیب است که نیاز به رسیدگی دارد.
وی ادامه داد: به محض این‌که بحث کووید ۱۹ مطرح شد، وزیر بهداشت کمیته‌ای برای آزمایشگاه‌ها تشکیل داد که شامل انستیتو پاستور و آزمایشگاه مرجع سلامت و مدیریت شبکه و آزمایشگاه رفرنس غذا و دارو و هیات امنای ارزی بود. زمانی که کرونا در کشور مطرح شد، تحت تاثیر مشکلاتی که به علت تحریم‌ها داشتیم، با ظرفیت ۱۰ تست در روز در انستیتو پاستور و بر اساس تجربه‌ای که برای تشخیص سارس داشتیم، کار را آغاز کردیم. سپس دانشمندان داخلی در انستیتو پاستور، تست‌ها را اختصاصی‌تر کردند. به مرور ظرفیت تست به ۵۰ مورد رسید و سپس آزمایشگاه دانشکده بهداشت نیز اضافه شد. در تاریخ ۱۹ فوریه تعداد تست‌ها به ۲۰۰ مورد رسید و پس از آن توانستیم کیت‌های مختلفی فراهم کنیم و به ۲ تا ۳ هزار تست در ۱۵ ماه می‌رسیدیم. در حال حاضر ۳۶۳ آزمایشگاه برای کرونا در کشور داریم که ۲۲۱ مورد در بخش خصوصی و ۱۰۹ مورد مربوط به وزارت بهداشت و ۳۳ مورد در سایر بخش‌های دولتی است.
اهداف مورد در نظر در توسعه آزمایشگاه‌های کرونا
معاون بهداشت وزارت بهداشت بیان کرد: توسعه مراکز آزمایشگاهی فقط کافی نیست و نیاز است که همه آزمایشگاه‌ها زیر نظر یک مدیریت و رهبری واحد کار کنند. در نتیجه یکی از اهداف ما این بود که رهبری همه آزمایشگاه‌ها را تقویت کنیم. زیرا همه آزمایشگاه‌ها برای تبادل داده‌ها باید با یکدیگر کار کنند. نکته بعدی، تاکید بر کیفیت تست‌ها بود. زیرا متوجه شدیم که مهارت در نمونه گیری یکی از نقاط قوت و همچنین یکی از نقاط ضعف است. در نتیجه آموزش‌ها برای افراد نمونه گیر نیز انجام شد.
وی ادامه داد: در بخش خصوصی و دولتی نظارت بر منابع انسانی در مورد کیفیت کار هم یکی از اهداف بود. افرادی که با این ویروس خطرناک کار می‌کنند و در خط مقدم حضور دارند، همکاران ما در آزمایشگاه‌ها با این ویروس خطرناک کار می‌کنند. نیاز بود که پروتکل‌های بسیار ایمن داشته باشیم تا خیال این همکاران ما راحت باشد. اقدام دیگری که انجام شد این بود که قسمت R&D مشغول به کار بود و شرکت‌های دانش بنیان نیز همزمان مشغول کار بودند تا بتوانیم روی پای خود بایستیم و بی‌نیاز باشیم. شرکت‌های دانش بنیان به سمت ساخت کیت‌های مولکولی رفتند.
معاون وزیر بهداشت افزود: در بحث آزمایشگاه فقط نباید به فکر کووید ۱۹ باشیم و باید زیرساخت مورد نیاز برای پیامد‌های آتی را هم آماده کنیم.
تست‌های کرونا باید هدفمند باشد
رییسی گفت: یکی از اهدافی که همواره دنبال کردیم این بود که تست‌ها باید هدفمند و هوشمند باشند. یعنی بدانیم از چه گروه هدفی تست می‌گیریم. شعار ما این بود که اگر می‌خواهیم تست انجام بدهیم فقط برای این‌که تست انجام داده باشیم، به درد نمی‌خورد و باید با برنامه تست بگیریم و بدانیم چه استفاده‌ای از آن می‌کنیم.
تامین نیاز‌ها از تولید داخل
قاسم جان بابایی معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این مراسم گفت: با شروع انفجاری بیماری کرونا در کشور، همان طور که همه دنیا دچار غافلگیری شدند، همه ارکان نظام در کشور ما به کار آمدند و در حوزه خدمات کلینیک‌های ویژه و بیمارستانی ابتدا از ظرفیت داخلی استفاده کردیم. یکی از سال‌هایی بود که اوج شکوفایی شرکت‌های دانش بنیان در کشور بود و در نتیجه توانستیم قسمتی از نیاز‌ها را از تولید داخل تامین کنیم. به دلیل بیماری خاص کرونا، نیاز‌هایی از جهت تشخیص و درمان وجود دارد که از شرایط تسهیلات بانک جهانی استفاده کردیم. این نیازسنجی در حوزه بیمارستانی و آزمایشگاهی برآورد شد. مسیر دشواری برای همکاران ما بود که شبانه روزی تلاش کردند تا این کار را انجام بدهند.
وی ادامه داد: بعد از انجام نیازسنجی و ارزیابی وزارت بهداشت، یک شرکت معتبر از طرف سازمان جهانی بهداشت نیز باید ارزیابی انجام می‌داد. برای ۱۳۶ بیمارستان و در دو مرحله ارزیابی‌ها انجام شد. تجهیزاتی از انواع دستگاه‌های تشخیصی و درمانی بدینوسیله در تمام نقاط کشور توزیع شد. شرکت سوم نیز از طرف سازمان جهانی بهداشت کار خود را شروع کرده و بررسی می‌کند که آیا دستگاه‌ها در جای مناسب قرار گرفته و آیا نیرو‌های مربوطه آموزش کافی دیده‌اند و آیا دستگاه‌ها کارایی مناسبی دارد یا خیر.