مهمترین اعمال شب و روز اول ماه رجب/چه وقایعی در ماه رجب رخ داده است؟
رضا وحیدی در گفت‌وگو با پیرامون جایگاه ماه رجب گفت: رجب یکی از ماه‌های پر برکت قمری محسوب می‌شود، رجب در لغت به معنای قربانی و تعظیم است. این ماه سی روزه بود و جزو ماه‌های حرام محسوب می‌شود، اهمیت و جایگاهش ماه رجب به حدی است که «امام موسی کاظم (ع)» می‌فرمایند: «ماه رجب، ماه بزرگی است که در آن پاداش حسنات چند برابر به حساب می‌آید و گناهان آدمی در آن آمرزیده می‌شود». کسی که یک روز در این ماه را روزه بگیرد، آتش جهنم به اندازه صد سال از او فاصله می‌گیرد و کسی که سه روز در این ماه روزه بگیرد، بهشت بر او واجب می‌شود.
وی ماه رجب را از دیدگاه «امام موسی کاظم (ع)» مورد بررسی قرار داد و ابراز کرد: همچنین «امام موسی کاظم (ع)» بیان فرمودند: «رجب، نام رودی است در بهشت که از شیر سپیدتر و از عسل شیرین‌تر است، کسی که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند متعال از زلال جاری آن رود به وی می‌نوشاند». «پیامبر اکرم (ص)» در مورد اهمیت ماه رجب می‌فرمایند: «آگاه باشید که ماه رجب، ماه خدا و از ماه‌های بزرگ است و از آن روی «اصمّ» نامیده شده که هیچ یک از ماه‌ها نزد خدا در حرمت و فضیلت به آن نمی‌رسد»، همچنین ایشان تاکید فرمودند: «رجب ماه خداوند سبحان و شعبان ماه من و رمضان ماه امت من است».
وحیدی به اهمیت ماه رجب از نگاه قرآن کریم تاکید کرد: خداوند متعال در آیه ۳۶ سوره توبه فرمودند: «إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِی کِتَابِ اللَّهِ یَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ۚ ذَٰلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ ۚ فَلَا تَظْلِمُوا فِیهِنَّ أَنْفُسَکُمْ ۚ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِکِینَ کَافَّةً کَمَا یُقَاتِلُونَکُمْ کَافَّةً ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ؛ همانا عدد ماه‌های سال نزد خدا در کتاب تکوین و تشریع خدا دوازده ماه است از آن روزی که خدا آسمان و زمین را بیافرید و از آن دوازده ماه چهار ماه ماه‌های حرام است نزد اکثر مفسرین آن چهار ماه ذیقعده و ذیحجه و محرم و رجب است این است دین استوار و محکم، پس در آن ماه‌ها ظلم و ستم به جنگ و خونریزی در حق خود و یکدیگر مکنید و متفقا همه با مشرکان قتال و کارزار کنید چنانکه مشرکان نیز همه متّفقا با شما به جنگ و خصومت برمی‌خیزند و بدانید که خدا با اهل تقواست.»
وی پیرامون رخداد‌های مهم و ارزشمند ماه رجب ابراز کرد: در نخستین روز از این ماه شاهد ولادت «امام محمد باقر (ع)»، پنجمین امام شیعیان هستیم، این امام بزرگوار در زمان ولایت خود تدریس نظام‌مند و عمومی فقه شیعه را در دستور کار خود قرار داد و توانست شاگردان بسیاری را در این زمینه تربیت کند، ایشان با تکیه بر مبانی معارف و اصول اسلامی با تکیه بر آیات قرآنی، با کج اندیشی‌ها و چالش‌های علمی، مبارزه کردند.
این کارشناس علوم قرآنی به سومین روز ماه رجب اشاره و ابراز کرد: در سومین روز از ماه رجب شهادت «امام علی النقی (ع)» رخ داده است، ایشان همانند پدر بزرگوارشان در سن کودکی به امامت رسیدند، اگرچه در دوران امامت در سامرا بودند، اما از طریق وکلا با شیعیان در ارتباط بودند، «امام هادی (ع)» در زندان متوکل، مرگِ خلیفه را پیش‌بینی کردند که این گفته به حقیقت پیوست، «امام علی النقی (ع)» را با عنوان «الشهید به کید الاعداء» شهید به حیله دشمنان توصیف می‌کنند ایشان به امر خلیفه وقت معتمد مسموم شدند.
وحیدی به دهمین روی از ماه رجب اشاره و تاکید کرد: دهمین روز از ماه رجب مصادف است با روز ولادت «امام محمد تقی (ع)» فرزند «امام رضا (ع)» است، ایشان در زمان امامت خود تلاش داشتند تا شیعیان را در مسیر اسلام ناب محمدی هدایت کنند، اما خلافت راه را برای این مهم مسدود کرد لذا ایشان ارتباط با شیعیان را بیشتر از طریق وکلای خود و به شکل نامه‌نگاری انجام می‌دادند، در دوره امامت امام نهم فرقه‌های بسیاری شکل گرفته و با تمام قدرت شروع به گسترش کرده بودند، اما «امام جواد (ع)» شیعیان را از عقاید آنان آگاه می‌کردند، ایشان زمینه سازی برای ظهور «امام زمان (عج)» را آغاز کردند.
وی سیزدهمین روز از ماه رجب را سالروز ولادت «علی بن ابی‌طالب (ع)» دانست و تصریح کرد: سالروز ولادت «امیرالمومنین (ع)» را روز پدر نامگذاری کردند، زیرا در روایتی از «پیامبر اکرم (ص)» پیرامون «امیرالمومنین (ع)» آمده ایشان خود و «امام علی (ع)» را پدران امت اسلام قلمداد نمودند و فرمودند: «أنا و علیٌّ أبوا هذه الاُمّة، من و علی پدران این امت هستیم»؛ بدین جهت روز میلاد خجسته حضرت «امیر مؤمنان (ع)» به روز پدر نامیده شده است. «امام علی (ع)» در روز جمعه، سیزدهم ماه رجب، درست سی سال پس از عامل الفیل در شهر مکه و در کعبه به دنیا آمدند این در حالی بود که پیش از این اتفاق و پس از آن هیچکس در خانه کعبه متولد نشده است.
وی ابراز کرد: امام علی (ع)» در زمینهٔ دل‌بستگی به خانواده، حفظ و حراست از بستگان و رسیدگی به آنان، اهتمام به صله‌رحم و استوار ساختن پیوند خویشاوندی پیشتاز بوده‌اند چنانکه خود در یکی از فرمایشاتشان به این مطلب تاکید کردند که هیچکس در پذیرش دعوت حق و صله‌رحم، چون من پیشتاز نبوده است.
***اعتکاف زمانی مناسب برای عبادت
وحیدی به دیگر واقعه روز سیزدهم رجب اشاره و بیان کرد: روز سیزدهم ماه رجب آغاز ایام البیض و یا اعتکاف است که از ۱۳ تا ۱۵ رجب ادامه دارد در این سه روز مومنان به روزه داری دعوت شده اند و اعمال خاص خود را دارد.
وی به رخداد روز ۱۵ رجب اشاره و بیان کرد: در ۱۵ رجب وفات حضرت «زینب الکبری (س)» قرار گرفته این بانوی بزرگ پس از اینکه از واقعه کربلا به مدینه بازگشتند تنها یک سال و نیم زنده ماندند، سنگینی وقایع کربلا برای حضرت «زینب الکبری (س)» که علاقه ویژه‌ای به «امام حسین (ع)» داشتند و شهادت فرزندان و جوانان بنی هاشم برای ایشان سخت و دشوار بود با این حال این بانوی بزرگ اسلام نشان دادند که فرزند «امیرالمومنین (ع)» و حضرت «فاطمه زهرا (س)» هستند و به خوبی استقامت کردند مدیریت بحران این بانوی بزرگ در زمان واقعه عاشورا مدیریتی مثال زدنی بود.
***سزاواترین جانشین «پیامبراکرم(ص)»
این کارشناس علوم قرآنی مهمترین رویداد روز ۲۵ رجب را مورد بررسی قرار داد و ابراز کرد: روز ۲۵ رجب مصادف است با شهادت «امام موسی کاظم (ع)» ایشان هفتمین امام شیعیان هستند و دوران امامت ایشان با خلافت چهار تن از خلفای عباسی هم زمان بود، جایگاه ایشان به حدی است که دشمنشان هارون الرشید ایشان را امام بر حق و سزاوارترین فرد به جانشینی «پیامبراکرم (ص)» خواند و پیشوایی خود را ظاهری و با زور توصیف کرد. دعای جوشن صغیر از جمله ادعیه و اذکاری است ایشان به شیعیان آموخته‌اند.
وی به رویداد روز بیست و چهارم ماه رجب اشاره و ابراز کرد: بیست و چهارم ماه رجب سالروز بعثت «پیامبر اسلام (ص)» است، این رویداد جهان اسلام در سال چهل عام الفیل بوده و آیه یک سوره علق «به نام پروردرگارت که خدای آفریننده عالم است (بر خلق) قرائت کن»؛ به «پیامبر اکرم (ص)» نازل شد، این آیات نخستین آیاتی است که بر قلب پاک «رسول خاتم (ص)» نازل گردید و نشان از کاملترین آئین الهی داد. «امیرالمومنین (ع)» در کتاب نهج البلاغه پیرامون بعثت ایشان می‌فرمایند: خدای تبارک و تعالی پیامبران خود را در بین مردم برانگیخت و این پیامبران را پیاپی فرستاد تا میثاق فطرت را به یاد انسان‌ها بیاورند، آن عهد و پیمانی که همه انسان‌ها در عالم زر به عبودیت الهی سپرده بودند و این نعمت‌های فراموش شده را تا اینکه عقل‌های فراموش شده در وجود انسان کاویده شود.
***اعمال ماه رجب
وحیدی در مورد اعمال ماه رجب اظهار کرد: یکی از بهترین اعمال ماه رجب استغفار و توبه به درگاه پروردگار است در روایات بیان شده بنده‌ای که در ماه رجب توبه کند شیطان برای او در غل و زنجیر می‌شود. یکی دیگر از اعمال پر فضیلت در ماه رجب تلاوت قرآن کریم است و صلوات در این ماه بسیار مورد تاکید قرار گرفته، عمل دیگری که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت روزه داری در ماه رجب است در روایت بیان شده که هر کس یک روز در آخر ماه رجب روزه بگیرد، خداوند او را از اهل بهشت قرار داده و شفاعت او را در مورد پدر، مادر، پسر، دختر، خواهر، برادر، عمّه، عمو، خاله، دایى، آشنایان و همسایگانش بپذیرد گرچه در میان آنان کسى باشد که سزاوار دوزخ است.
وحیدی به اعمال دیگر شب و روز اول ماه رجب اشاره و خاطرنشان کرد: غسل کردن در این شب فضیلت فراوانی دارد همچنین خواندن زیارت عاشورا مورد تاکید قرار گرفته؛ نمازی نیز برای این شب بیان شده به این ترتیب که بعد از نماز عشاء، دو رکعت نماز به جا آورد، در رکعت اول سوره «حمد» و سوره «الم نشرح» را یک مرتبه و سوره «توحید» را سه مرتبه بخواند و در رکعت دوم، سوره‌هاى «حمد»، «الم نشرح»، «توحید» و «معوّذتین» (سوره‌هاى ناس و فلق) را یک بار بخواند و پس از سلام ۳۰ مرتبه بگوید: «لا اله الاّ الله» و ۳۰ مرتبه «صلوات» بفرستد، رسول اکرم(ص) فرمود: کسى که این عمل را انجام دهد، خداوند گناهانش را مى‌آمرزد و از گناه پاک مى‌شود. در روز اول رجب نیز غسل و خواندن زیارت «امام حسین(ع)» بسیار سفارش شده از «امام جعفر صادق(ع)» روایت شده است که هر کس «امام حسین(ع)» را در روز اول رجب زیارت کند، خداوند او را بیامرزد.