نشر کتاب‌های مثبت‌اندیشی چقدر مورد اقبال ناشران بوده است؟
- روزنامه همشهری نوشت: سال ۹۹ را شاید بتوان سخت‌ترین سال قرن گذشته به‌حساب آورد؛ سالی که ما را در آستانه قرنی نو قرار می‌دهد و از سویی با همین یک گام از صد‌سال گذشته منفک می‌کند. اما در این سال با توجه به درگیری جامعه با ویروس کرونا، تورم، اقتصاد معیوب و بیمار، سختی‌هایی به خانواده‌ها و کسب‌وکار‌ها وارد شده است که باعث شده افراد شرایط دشواری را از سر بگذرانند. در این سال، شاید بتوان وضعیت روانی مردم را از لابه‌لای زندگی روزمره‌شان بیرون کشید و به بررسی صدمات و آسیب‌های ناشی از کرونا و... نشست.
در بازار کتاب نیز سختی سال، به شکل دیگری قابل رصد و پیگیری است. در یک واکاوی ساده، می‌توان به این نکته مهم دست یافت که مردم برای نجات روان خود، دست به چه ریسمان‌هایی انداخته‌اند. در بررسی انجام شده حتی می‌توان رد این مسئله را در انتشار کتاب‌های مثبت‌اندیشی، زیر شاخه کتاب‌های روانشناسی پیگیری کرد. این دست از کتاب‌ها که معمولا راهکار‌های دم‌دستی و ساده‌ای به مردم پیشنهاد می‌کنند، بیش از سال‌های گذشته تولید، منتشر و روانه بازار شده‌اند، اما آمار این اقبال عمومی چگونه بوده؟ آیا ما در سالی سخت با رویکرد تازه‌ای از کتابخوانی روبه‌رو شده‌ایم؟
روی قطب مثبت روانشناسی
کتاب‌های مثبت‌اندیشی در ذیل عنوان روانشناسی قرار می‌گیرند. این نوع از کتاب‌ها معمولا به ما توضیح میدهند که با چند روش ساده می‌توان فکر‌های منفی را به عقب رانده و با جابه‌جایی موقعیت، به فکر‌های تازه‌تری دست پیدا کرد. به‌طور کلی این کتاب‌ها با حذف موقعیت فردی، شخص را از بستر جامعه و خانواده جدا می‌کنند و تکیه را روی خودش (فرد) قرار میدهند و از او می‌خواهند با ایجاد فضایی خودساخته و گا‌ها انتزاعی روان خود را از مهلکه فکر‌های مخرب برهاند. از این‌رو بیشتر این نوع کتاب‌ها مسکن‌های موقتی هستند و در مواجهه فرد با شرایط موجود او را تنها می‌گذارند و انتزاعی می‌نمایند. اما در این میان اگر بخواهیم سیر رو به صعود این نوع کتاب‌ها در بازار کتاب را بررسی کنیم، شاید بد نباشد به خانه کتاب سری بزنیم.
هرچند در این سایت نیز کتاب‌ها با عنوان روانشناسی، به شکل کلی و بدون تفکیک در ذیل موضوع علوم عملی چیده و موضوع‌بندی شده است و تفکیک آن از دیگر عناوین در این دسته قابل استخراج نیست؛ بنابراین بر آن شدیم تا آمار نشر این عناوین را با عنوان «مثبت‌اندیشی» و «مثبت» طی سال‌های گذشته در قالب یک دهه بررسی کنیم. در این واکاوی، به ۱۰ ماهه نخست امسال و مدت مشابه در سال‌های گذشته پرداختیم و با حذف عناوین چاپ شده در گروه آموزشی و کودک و نوجوان و چاپ‌های مجدد، به این مهم دست پیدا کردیم که سال ۹۹ بیش از هر دوره دیگری خوانندگان به خواندن کتاب‌های مثبت‌اندیشی علاقه نشان داده‌اند.
افزایش آمار انتشار کتاب‌های مثبت‌اندیشی
از فروردین سال ۹۹ تا پایان دی‌ماه، ۷۶ کتاب با عنوان اصلی و فرعی مثبت‌اندیشی منتشر شده که نسبت به‌مدت مشابه‌خود در سال گذشته ۳۳.۳ درصد افزایش داشته. با نگاهی به آمار استخراج شده از اطلاعات خانه کتاب؛ در ۱۰ ماه نخست سال ۹۸ کتاب‌هایی با عنوان مثبت‌اندیشی، ۵۸ مورد بوده است.
این آمار به استثنای سال ۹۴ که صفر درصد و سال ۹۵ که منفی ۸ و نیم درصد، روند انتشار این کتاب‌ها کاهشی بوده، در سال‌های دیگر روند افزایشی داشته است. اما اگر بخواهیم به آمار این دهه و اقبال ناشران و خوانندگان به کتاب‌های مثبت‌اندیشی نگاهی بیندازیم متوجه خواهیم شد که از سال ۹۰ نسبت به امروز، انتشار این دست کتاب‌ها ۳۷۵ درصد افزایش داشته است. این آمار نشان از این دارد که هرچه وضعیت اقتصادی و شرایط زیستی مردم دشوارتر شده است، کتاب‌هایی با رویکرد‌های مثبت‌اندیشی راهی برای رهایی از مهلکه‌های موجود درنظر گرفته شده است.
آمار به‌دست آمده در جدول فوق با حذف کتاب‌های کودک و نوجوان، آموزشی و تجدید چاپ‌هاست.
مکث
با توجه به اینکه معمولا ناشران کتاب‌های خود را در بهمن و اسفندماه هر سال برای حضور در نمایشگاه آماده و منتشر می‌کنند، این احتمال وجود داشت که در سال ۹۹ با علم به اینکه نمایشگاه کتاب بین‌المللی در سال ۱۴۰۰ به شکل مجازی برگزار می‌شود، این کتاب‌ها، خلاف سال‌های گذشته در طول سال منتشر شده باشند و از همین رو آمار کتاب‌هایی با عنوان فرعی و اصلی «مثبت‌اندیشی» در این سال بیش از سال‌های دیگر است، اما در محاسبه اعداد و اطلاعاتی که از خانه کتاب به‌دست آوردیم و کتاب‌های بهمن و اسفند سال‌های گذشته را نیز مورد مطالعه قرار دادیم متوجه این مهم شدیم که تغییر چندانی در آمار به‌دست آمده ایجاد نشده. این آمار مبین آن است که در سال درگیری با ویروس کرونا، خانه‌نشینی و وضعیت بد اقتصادی آمار کتاب‌هایی در حوزه مثبت‌اندیشی به شکل بارزی افزایش داشته است.
از فروردین سال ۹۹ تا پایان دی‌ماه، ۷۶ کتاب با عنوان اصلی و فرعی مثبت‌اندیشی منتشر شده که نسبت به‌مدت مشابه‌خود در سال گذشته ۳۳.۳ درصد افزایش داشته، اما اگر بخواهیم به آمار این دهه و اقبال ناشران و خوانندگان به کتاب‌های مثبت‌اندیشی نگاهی بیندازیم متوجه خواهیم شد که از سال ۹۰ نسبت به امروز، انتشار این دست کتاب‌ها ۳۷۵ درصد افزایش داشته است
کتاب‌های مثبت‌اندیشی در ذیل عنوان روانشناسی قرار می‌گیرند. این نوع از کتاب‌ها معمولا به ما توضیح میدهند که با چند روش ساده می‌توان فکر‌های منفی را به عقب رانده و با جابه‌جایی موقعیت، به فکر‌های تازه‌تری دست پیدا کرد. به‌طور کلی این کتاب‌ها با حذف موقعیت فردی، شخص را از بستر جامعه و خانواده جدا و تکیه را روی خودش (فرد) قرار میدهند و از او می‌خواهند با ایجاد فضایی خودساخته و گا‌ها انتزاعی روان خود را از مهلکه فکر‌های مخرب برهاند.