امید مردم گیلان به احیای دو کارخانه قدیمی استان در نتیجه دستورات رئیس دستگاه قضا/ «ایران پوشش» و «رشت الکتریک» قربانیان واگذاری‌های غیراصولی
- آیت‌الله رئیسی، رئیس قوه قضاییه در بیست و یکمین سفر استانی خود به گیلان سفر کرد و بازدیدی را از دو کارخانه تعطیل شده در این استان انجام داد و دستوراتی را برای احیای تولید در این کارخانه‌ها و تحت تعقیب و کیفر قرار دادن عاملان تعطیلی آنها صادر کرد.
یکی از این کارخانه ها، کارخانه ایران پوشش است. «صنایع پوشش ایران» کارخانه‌ای بزرگ، با نام و نشان نیک و سابقه‌ای حدودا ۵۰ ساله که از بزرگترین و مجهزترین کارخانجات ریسندگی و نساجی در ایران و خاورمیانه بود، در حالی که در سالهای پایانی دهه ۷۰ در حال برنامه ریزی استراتژیک برای تولید زنجیره کامل نساجی از کشت و تولید نخ گرفته تا بافندگی انواع پارچه و حوله و مخمل در کشورمان بود ناگهان با سونامی بی تدبیری سال ۸۳ روبرو شد!
یک واگذاری معیوب!
سال ۸۳ این کارخانه همزمان با واگذاری بدون ضابطه و پایین‌تر از قیمت واقعی آن هم به صورت اقساط به بخش خصوصی غیر متخصص، بر اثر برف سنگین گیلان نیز آسیب‌های فراوانی دید و این ۲ عامل در کنار هم، این غول تولیدی شمال کشور را زمین گیر کردند.
وقتی ۵۰۰ دستگاه مدرن ریسندگی زیر باران و برف رها شدند تا مستهلک شوند!
کارخانه پوشش که دارای ۵ سوله بود که در هر سوله حدود ۱۰۰ ماشین‌آلات صنعتی به تولید بهترین و مرغوبترین پارچه‌ها و صادرات آنها به ۱۰ کشور مختلف جهان مشغول بود، در نتیجه یک واگذاری غلط ، نابود شد؛ بگونه‌ای که ۵۰۰ دستگاه از مدرنترین دستگاههای ریسندگی و بافندگی زیر باد و باران و برف رها شد تا مستهلک شد وبه عنوان آهن قراضه به فروش برسد!
از سویی دیگر خریداران فاقد اهلیت کارخانه پوشش به حراج اموال این کارخانه روی آوردند؛ همچنین کارگران واحدی تولیدی مزبور که از کار بیکار شده بودند، اعتراضاتی را نسبت به خریداران فاقد اهلیت مطرح کردند و پرونده حدود پنج سال در دادگستری مفتوح بود؛ سرانجام تملک کارخانه پوشش که وسعتی ۸۵ هکتاری دارد به یک شرکت هلدینگ بورسی به نام «شرکت آتیه دماوند» تعلق گرفت.
وعده تحقق نیافته احیای تولید در کارخانه پوشش
در سال ۹۶ یعنی حدود ۱۴ سال پس از تعطیلی کارخانه پوشش و چند سال پس از واگذاری این کارخانه به شرکت آتیه دماوند، مدیران شرکت مزبور، از طرحهای خود برای تحول در صنعت نساجی استان گیلان و کارخانه پوشش سخن گفتند و حتی اعلام کردند که برای احیاء و ارتقای توان تولیدی کارخانه پوشش، یک طرح مطالعاتی به شورای برنامهریزی استان گیلان ارائه کرده‌اند.
به گفته مدیران شرکت آتیه دماوند، طرح مطالعاتی آنها برای احیاء و ارتقای توان تولیدی کارخانه پوشش و صنعت نساجی گیلان عبارت بود از: ایجاد بندر خشک ، ایجاد فضای نمایشگاهی دائمی ، ایجاد انستیتو نساجی، ایجاد صنایع تبدیلی و شرکتهای دانش بنیان و طرحهای گردشگری برای اراضی کارخانه پوشش.
مدیران شرکت آتیه دماوند حتی وعده دادند که در صورت تصویب طرح‌های‌شان در شورای برنامهریزی استان گیلان، ظرف زمانی یک سال و نیم (تا حداکثر سال ۹۸) میتوان نسبت به ایجاد زیرساخته‌ا و بازگشت تولید به اراضی کارخانه پوشش اقدام کرد. اراضی‌ای که در نزدیکی فرودگاه رشت، منطقه آزاد انزلی و در مسیر راه آهن واقع شده و برای تولید از بهترین موقعیت مکانی برخوردارند.
اما با وجود آنکه یک سال از وعده مدیران شرکت آتیه دماوند برای احیاء و ارتقای تولید در کارخانه پوشش میگذرد، هنوز هیچ تغییری در وضعیت این کارخانه ایجاد نشده است؛ از یکسو مدیران شرکت آتیه دماوند از عدم حمایت استانداری گیلان گلایه میکنند و از سویی دیگر، اداره هماهنگی امور اقتصادی استانداری گیلان نیز از عدم ارائه طرح جدید از سوی شرکت آتیه دماوند میگوید.
این کارخانه که روزگاری صادر کننده محصولات نساجی ایران به ۱۰ کشور دنیا و تامین کننده بخش قابل توجهی از نیاز بازار داخلی بود امروز صرفا زمینی بود با سوله‌های تخریب شده و ماشین آلاتی که دیگر شبیه آهن قراضه هستند و کارگرانی بیکار شده که با چشم حسرت به سالهای شکوفایی و رونق قبلی نظاره میکنند.
ورود مرجع قضایی برای احیای تولید
در اوایل پاییز سال جاری، حجت الاسلام حمزه خلیلی رییس کل دادگستری استان گیلان، از کارخانه پوشش بازدید کرد؛ وی در جریان این بازدید خسارات وارده به کارخانه پوشش را حاصل واگذاری بی ضابطه و سوءمدیریت و اهمال سرمایه گذاران و مدیران قبلی این شرکت دانست و تاکید کرد: برای کسانی که با ترک فعل و اهمال در انجام وظایف خود، سبب وارد آمدن صدمات جبران ناپذیر به اموال و دارایی این کارخانه و اخلال در نظام تولید شده اند، پرونده قضایی تشکیل می شود.
رئیس دادگستری استان گیلان در جریان همان بازدید، ضمن اعلام حمایت قضایی برای از سرگیری تولید در کارخانه پوشش، به مدیران فعلی این کارخانه متذکر شد تا با فوریت، طرح بازسازی خط تولید این واحد تولیدی را با امکانات و دستگاههای موجود، تهیه و ارائه کنند.
علی ایحال، این امید وجود دارد که با ورود دستگاه قضایی، کارخانه پوشش که زمانی اعتبار صنعت گیلان و از بزرگترین کارخانجات ریسندگی غرب آسیا بود که محصولاتش به ۱۰ کشور مختلف جهان صادر میشد، بعد از افت و افولی که بواسطه یک واگذاری غلط و غیراصولی تجربه کرد، مجدداً به چرخه تولید بازگردد و از این طریق برای مردم خطّه گیلان اشتغالزایی صورت گیرد.
دستور آیت الله رئیسی برای تحت تعقیب قرار گرفتن فردی که کارخانه صنایع پوشش ایران را تخریب کرد/ نماینده کارگران: در صورت راه‌اندازی کارخانه برای ۳ تا ۴ هزار نفر کارآفرینی خواهد شد
پس از رفع مشکلات ماشین سازی تبریز، کشت و صنعت مغان، سبلان پارچه، تراورس و برخی مجموعه‌های تولیدی مهم دیگر کشور توسط دستگاه قضا که به دلیل واگذاری‌های معیوب، مسیر تولید در آنها متوقف شده بود، این بار در جریان سفر استانی آیت الله رئیسی به گیلان، رئیس دستگاه قضا از کارخانه «صنایع پوشش ایران» بازدید کرد.
در جریان بازدید آیت الله رئیسی از بخش‌های مختلف کارخانه صنایع پوشش ایران و پس از گفتگو با رئیس جدید این کارخانه و نماینده‌های کارگران، تصمیمات مهمی در راستای رفع مشکلات این واحد تولیدی و احیای آن اتخاذ شد.
آیت الله رئیسی در واکنش به سخنان نماینده کارگران کارخانه صنایع پوشش ایران که گفت «ماشین آلات و دستگاههای کارخانه صنایع پوشش روزانه می‌تواند ۱۰ تا ۱۲ تن انواع نخ ریسندگی تولید کند»، تاکید کرد که این ماشین آلات و دستگاه‌ها باید در اسرع وقت نصب شوند.
رئیس قوه قضاییه در جریان این بازدید گفت: آنچه در کارخانه صنایع پوشش ایران اتفاق افتاده این بوده است که عده‌ای بارش برف را بهانه کردند تا این کارخانه از کارخانه بودن بیفتد و از زمین آن استفاده کنند.
رئیس دستگاه قضا با بیان اینکه یک فاجعه بزرگ نسبت به اموال عمومی و بیت المال رخ داده و عده‌ای به خاطر سودجویی و منفعت، یک مرکز بزرگ تولیدی را به این روز درآورده اند، گفت: مسئله برف نبود چرا که اگر سنگ هم از آسمان می‌بارید، وضعیت کارخانه صنایع پوشش ایران نباید به این روز می‌افتاد. سودجویان این کارخانه را تخریب کردند تا از زمین آن سوءاستفاده کنند.
آیت الله رئیسی همچنین گفت: تا امروز بازدید‌های زیادی از کارخانه‌های سراسر کشور داشته ایم، اما وضعی که امروز در کارخانه صنایع پوشش ایران مشاهده کردیم بسیار عجیب است و گویی یک جنگ و فاجعه در اینجا اتفاق افتاده و ثروت ملی به تاراج رفته است.
رئیس دستگاه قضا ضمن اینکه وعده داد که هر چه سریعتر با همت مسئولان این کارخانه همه موانع از جمله موانع حقوقی و قضایی برطرف شوند گفت: حتی یک روز هم نباید توقفی صورت بگیرد.
آیت الله رئیسی با بیان اینکه گیلان به عنوان قطب نساجی کشور شناخته می‌شود به دادگستری گیلان دستور داد که هرچه سریعتر حل مشکلات کارخانه صنایع پوشش ایران را در دستور کار قرار دهد.
آیت الله رئیسی همچنین تاکید کرد: مردم باید هرچه سریعتر ببینند که تولید در این کارخانه دوباره به راه افتاده است.
آیت الله رئیسی در واکنش به سخن نماینده کارگران که گفت «در صورت راه اندازی بخش‌ها و پروژه‌های مختلف کارخانه صنایع پوشش ایران برای ۳ تا ۴ هزار نفر کارآفرینی خواهد شد» تاکید کرد: مردم باید هرچه سریعتر ببینند که تولید در این کارخانه دوباره به راه افتاده است.
رئیس قوه قضاییه تاکید کرد: فردی که کارخانه صنایع پوشش ایران را تخریب کرده، به عنوان کسی که اموال عمومی و بیت المال را به غارت برده، باید تحت تعقیب قانونی قرار بگیرد.
اتفاقی که برای کارخانه پوشش رخ داده یک فاجعه است
آیت الله رئیسی روز پنجشنبه شانزدهم بهمن در جلسه شورای اداری استان گیلان با اشاره به وضعیت کارخانه صنایع پوشش ایران گفت: اتفاقی که برای کارخانه پوشش رخ داده یک فاجعه است؛ از برفی که در سال ۸۳ در استان گیلان آمد، سوءاستفاده صورت گرفت و عده‌ای اقدام به ویران کردن کارخانه پوشش که ثروت ملی است، کردند. من تأکید کرده‌ام که باید کسانی که در آسیب رساندن به کارخانه نقش داشتند تحت تعقیب قرار گیرند و باید تولید در این کارخانه مجددا احیا شود و رونق بگیرد.
شرکت رشت الکتریک
یکی دیگر از کارخانه‌های تعطیل شده‌ای که آیت‌الله رئیسی در جریان سفر استانی اخیر به استان گیلان از آن بازدید کرد، شرکت رشت الکتریک بود. «شرکت الکتریک ایران رشت» یا همان «رشت الکتریک» طی سالهای متمادی، ۱۱۲محصول الکتریکی را تولید و ضمن توزیع در سراسر کشور، به سایر کشورها نیز صادرات داشت و حدود ۲ هزار کارگر در آن اشتغال داشتند.
واگذاری شائبه‌دار
در سال ۱۳۸۲ کارخانه رشت الکتریک با تمام تجهیزات یعنی بیش از ۵۰۰ دستگاه ماشین‌آلات در حال کار و ۱۲ هکتار زمین با حدود ۳۰ هزار مترمربع زیربنا و دفتر تهران، به مبلغ یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان در اقساط سه‌ساله توسط سازمان بازنشستگی به بخش خصوصی - شامل چهار خانم- واگذار شد و خریداران، بجای احیا و رونق تولید در آن - که فلسفه واگذاری‌ها نیز ناظر بر آن است- ضایعات این کارخانه را به مبلغ یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان فروخته و کارخانه تعطیل را کردند!
واگذاری شائبه‌دار کارخانه رشت الکتریک با تمام تجهیزات و اموال و اراضی به مبلغ تنها یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان در شرایطی رخ داد که در همان زمان واگذاری یعنی سال ۱۳۸۲، فقط ماشین آلات این کارخانه ۱۰۰ میلیارد تومان ارزش داشت. همچنین خریداران به موجب قانون موظف به احیا و ارتقاء تولید و ایجاد شرایط برای ادامه فعالیت کارگران در کارخانه مزبور بودند.
نقض تعهدات از سوی خریداران رشت الکتریک
علی‌رغم تکلیف مصرح قانونی، خریداران رشت الکتریک نه تنها اقدام به ارتقاء تولید و اشتغالزایی در این کارخانه نکردند که پس از یک سال از تصاحب کارخانه مزبور، ابتدا مبادرت به انتقال تجهیزات و ماشین‌آلات کارخانه به نقاط دیگر و سپس تخریب خطوط تولید آن کردند! همچنین خریداران رشت الکتریک، اقدام به فروش چهار هزار هکتار از اراضی این کارخانه کردند؛ علی‌ایحال، اقدامات خریداران رشت الکتریک، این کارخانه بزرگ را به یک زمین خاکی تبدیل کرد.
این اقدامات خریداران رشت الکتریک در شرایطی بود که آنها طبق تعهدات خود در قراداد واگذاری، حق تعطیلی کارخانه و تعدیل نیرو را نداشتند و باید بر حجم تولیدات کارخانه می‌افزودند. همچنین خریداران موظف به پرداخت معوقات شرکت بودند.
مطالبات هزار سهامدار رشت الکتریک
باید توجه داشت که در زمان واگذاری رشت الکتریک، ۷۱.۸۸ درصد از شهام شرکت واگذار شد و مابقی سهام شرکت که شامل ۲۸.۱۲ درصد اعم از اموال منقول و غیرمنقول بود متعلق به یک هزار نفر سهامدار است که رأی قطعی آن پس از پنج سال گرفته شد.
مطالبات کارگران رشت الکتریک
علاوه بر موضوع مطالبات هزار نفر سهامدار شرکت رشت الکتریک، موضوع مطالبات کارگران این کارخانه نیز بعد از واگذاری شائبه‌دار آن، به یک معضل تبدیل شد. سرانجام کارگران بعد از دوندگی‌های فراوان برای دریافت عقب‌ماندگی‌های مالی، سنوات و حقوق دریافت نکرده خود، زمینی را دریافت کردند تا با تغییر کاربری آن به بخشی از حقوق خود دست یابند.
پس از اختصاص زمین به کارگران، آنها زمین را به ۵۰ قسمت تقسیم و به‌صورت ۴۹ قطعه مسکونی و یک قطعه موردنیاز برای پست برق و حریم رودخانه در نظر گرفته و بر آن شدند تا با فروش ۴۹ قطعه، بخشی از حقوق و سنوات خود را دریافت کنند اما هنگام فروش زمین‌ها، مشکلاتی حقوقی میان کارگران و اداره برق و شهرداری ایجاد شد.
علی‌ایحال، کارخانه رشت الکتریک که زمانی با تولید ۱۱۲محصول الکتریکی، در این حوزه در کشور و منطقه غرب آسیا سرآمد بود، به سبب یک واگذاری معیوب و غیراصولی از مدار تولید خارج شد و مشکلات متعددی برای سهامداران و کارگران آن ایجاد شد؛ مشکلاتی که امید است با ورود دستگاه قضایی مرتفع شود.
بازدید از کارخانه «رشت الکتریک»
آیت الله رئیسی در جریان سفر به استان گیلان از کارخانه «شرکت الکتریک ایران رشت» یا همان «رشت الکتریک» بازدید و با تعدادی از سهامداران و کارگران سابق این کارخانه گفتگو کرد.
رئیس قوه قضاییه در جریان این بازدید رئیس کل دادگستری گیلان را موظف کرد که به سرعت و با بکارگیری یک تیم قضایی مجرب وضعیت شرکت رشت الکتریک را پیگیری کند.
آیت الله رئیسی پس از این بازدید، در جلسه شورای اداری استان گیلان با اشاره به وضعیت شرکت رشت الکتریک گفت: شرکت رشت الکتریک، نگین انگشتری تولید در استان گیلان بود، اما اکنون به تلی از خاک تبدیل شده است. من در بازدیدی که صبح امروز از منطقه‌ای که این کارخانه در آن واقع شده بود داشتم، پای صحبت مردم نشستم و پس از آن، رئیس دادگستری استان گیلان را مکلف کردم با بکارگیری یک تیم قضایی مجرب با فوریت و به سرعت وضعیت شرکت رشت الکتریک را پیگیری کند و نحوه برخورد با متخلفان و کیفر آنها را به اطلاع مردم برساند و هیچ مانعی نباید در مقابل کار پیگیری وضعیت شرکت رشت الکتریک باشد.