نابودی جنگل‌های هیرکانی در یک سهل انگاری ساده

- در طول امسال چندین مورد آتش سوزی در این جنگل‌ها رخ داده است که شاهد آتش سوزی‌های گسترده‌ای در نقاطی از اراضی جنگلی بوده ایم. آتش سوزی‌هایی که شعله‌های خشمش بر دل گونه‌های جنگلی و گیاهی در شهرستان بهشهر، نکا، ساری، قائم‌شهر، سوادکوه، بابل و نور و همچنین در جنگل‌های استان گلستان، پارک ملی گلستان که آخرین مورد بود که شاهد نابودی آن‌ها بودیم که باعث نابودی وسعت بسیار زیادی از آن‌ها شده است.

گونه‌هایی که با وجود تمام تلاش‌های دوستداران محیط زیست، گیاه شناسان، کارشناسان علمی و پژوهشی بر حفظ آن‌ها و جلوگیری از نابودی شان گام‌های مهم و بسیاری برداشتند، اما با یک اشتباه و یک جرقه بی فکرانه بشریت آن هم در یک روز به منظور لذت بردن از طبیعت، باعث نابودی آن‌ها می‌شوند. نابودی جنگل‌هایی با درختان کهن سال با نامی، چون هیرکانی در میراث جنگلی یونسکو ثبت شده را بدنبال دارد.

شعله ور شدن در سطحی از اراضی‌ای که پوشیده از گونه درختی ممرز، راش، بلوط، ازگیل، ولیک ... بوده است و فقط صدای جرینگ جرینگ شاخه‌های آن‌ها ناقوسی بر تنفس جنگل شده اند. دامنه‌های شعله‌ای که زیستگاه‌های انواع حیوانات را در این فصل سرما و بارندگی به طور ناخواسته به مناطق دیگر کشانده که به نوعی شکستن قرق هم نوعانشان محسوب می‌شود.

آتش سوزی، خشکسالی، امراض گیاهی و نابودی به دست بشر برای اهداف مادی بر خرمن جنگل‌های سبز شمال زده است، که با ادامه این روند به دست خود وبا سوء مدیریت برای آیندگان چیزی نمی‌گذاریم بماند. متاسفانه هر بار چنین گزارش‌های آتش سوزی از این مناطق جنگلی را می‌شنویم و تداوم در این روند و عوامل انسانی، ورزش باد گرم، عدم بارش مطمئنا جنگل و مراتع سرسبزی برای آیندگان ما نمی‌ماند.

اما نکته قابل تامل در این حوادث طبیعی بر این است که با وجود تشکیل ستاد مدیریت بحران، متاسفانه اقدامات لازم الاجرایی مبنی بر جلوگیری این آتش سوزی‌ها در نقاط مختلف جنگلی و مراتع صورت نگرفته است. اقداماتی، چون تشکیل پایگاه‌های اطفاء حریق و بکارگیری از نیرو‌های امدادی جنگلی و کوهستانی و استقرار آن‌ها در این پایگاه با به همراه داشتن تجهیزات و امکانات پیشرفته و به روز رفع حریق، چون بالگرد هوایی که مهم‌ترین و اساسی‌ترین آن نیز است. اما با وجود تکراری بودن این عوامل عنوان اجرای اقداماتی بر کاهش آمار آتش سوزی اراضی جنگلی، همچنان کمبود‌های امکانات پیشرفته در دستگاه‌ها از سوی مسئولان استانی مطرح می‌شود.

با توجه به کمبودهایی، چون تجهیزات پیشرفته به مدیران ارشد و دلسوزان منابع طبیعی پیشنهاد می‌شود که جنگل‌های هیرکانی را برای جلوگیری از خطر نابودی از امکانات لازم جهت مشاهده آتش سوزی را برخوردار کنند. با راه اندازی این پایگاه نیاز به یک دستگاه بالگرد هوایی است که تاکنون برای استقرار آن در نقاط بحرانی به منظور آبگیری شناسایی شده است که امیدواریم مسئولان کشوری هر چه زودتر به این امر نگاه ویژه داشته باشند.

۴۷ هکتار اراضی جنگلی مازندران سوخت

سرپرست فرماندهی حفاظت یگان منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران _ ساری نیز با اشاره به آتش‌سوزی که از ۲۴ دی‌ماه در سراسر جنگل‌های مازندران شکل گرفته بود، این حریق در ۲۸ منطقه و در ۴۷ هکتار از اراضی جنگلی بوده که ۱۱ فقره آسیب جدی زدند. ۷۰ درصد این حریق سطحی و ۳۰ درصد آسیب شدیدی صورت گرفته که در حال بررسی است، تصریح کرد: با توجه به عوامل انسانی و وجود گردشگران در مناطق جنگلی، وجود برگ‌های خشک و وزش باد گرم باعث حرکت آتش سوزی و توسعه آن در اراضی جنگلی شد.