بازگشت روباه پیر/ آیا بازگشایی سفارت انگلیس، سیاست خباثتآلود این کشور علیه ایران را تغییر میدهد؟
خبر مزبور به سرعت در فضای مجازی و رسانهای پخش شد و مسئولان دولتی برخلاف رویه معمول که خبر سفر مقامات خارجی به کشور را از چند روز قبل اعلام میکردند، این بار تنها به تایید خبر گاردین اکتفا کردند.
خبر بازگشایی سفارت انگلیس در تهران در سال 93
اما زمزمههای بازگشایی سفارت انگلیس در سال گذشته نیز در همین مقطع زمانی مطرح شده بود؛ زمانی که یکی از خبرگزاریها به نقل از رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از توافق ایران و انگلیس برای بازگشایی سفارت این کشور در تهران خبر داده بود.
انتشار این خبر در آن مقطع زمانی بازتاب وسیعی در رسانههای داخلی و خارجی داشت و و برخی رسانهها با برجستهکردن این خبر، بحث ارتقاء سطح روابط دیپلماتیک ایران و انگلیس را مطرح کردند؛ البته بروجردی طی گفتوگویی در همان زمان، بر استمرار و اعتبار مصوبه مجلس مبنی بر کاهش سطح روابط ایران و انگلیس از سفیر به کاردار تاکید کرد.
طرح مجلس برای تنزل سطح روابط با انگلیس
طرح مزبور که در دوم آذر 1390 با 162 رای موافق به تصویب بهارستاننشینان و تایید شورای نگهبان رسید، دستگاه دیپلماسی دولت وقت را مکلف میکرد تا روابط با لندن را به سطح کاردار تنزل دهد و سفیر انگلیس را اخراج کند.
البته این اقدام نمایندگان مجلس هشتم پس از آن صورت گرفت که دولت خبیث انگلیس بدنبال گزارش یکسویه دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به تحریم بانک مرکزی ایران مبادرت ورزید.
در مقدمه طرح مجلس مبنی بر کاهش سطح روابط با انگلیس چنین آمده بود: با توجه به اینکه دولت انگلیس با تصویب قطعنامه اخیر خود یکبار دیگر سیاستهای کینهتوزانه خود را در قبال ملت و دولت ایران نشان داد، داشتن روابط خارجی با این کشور به هیج وجه قابل قبول و منطبق بر منافع جمهوری اسلامی نیست. بر همین اساس وزارت امور خارجه باید هر چه سریعتر روابط سیاسی را به سطح کاردار تنزل داده و روابط اقتصادی و تجاری را به حداقل برساند.
این طرح که با امضای برخی نمایندگان از جمله علاءالدین بروجردی، جواد جهانگیرزاده، محمد دهقانی نقندر، محمدتقی رهبر، سیدشهابالدین صدر، محمدحسن ابوترابیفرد و برخی دیگر از نمایندگان با قید دوفوریت تقدیم مجلس شده بود با رای بالای مجلس تصویب شد.
البته در تبصره یک ماده واحد کاهش سطح روابط با انگلیس قید شده بود که در صورت تغییر سیاستهای خصمانه این کشور و با گزارش وزارت امور خارجه و تصویب مجلس شورای اسلامی امکان ارتقاء سطح روابط وجود دارد.
ابراز تمایل مسئولان دو کشور ایران و انگلیس برای بازگشایی سفارتخانهها
اوایل پاییز سال 92 در شرایطی که رویکرد تعاملگرایانه به استراتژی سیاست خارجی کشور بدل شده بود، سخنگوی وزارت امور خارجه از آغاز روابط رسمی ایران و انگلیس در سطح کاردار خبر داد؛ گویی شرایط برای تحقق تبصره یک ماده واحد مجلس پس از دو سال فراهم و آسمان تیره روابط تهران و لندن صاف شده بود.
البته این کشش برای عادیسازی روابط تنها منحصر در تهران نبود بلکه "ویلیام هیگ" وزیر خارجه وقت انگلیس نیز با حضور در مجلس عوام این کشور از تلاش 2 دولت ایران و انگلیس برای بهبود روابط و سرانجام بازگشایی سفارتخانهها خبر داد.
هیگ در اکتبر 2013 در پارلمان انگلیس چنین گفت: "هردو کشور یک کاردار غیرمقیم منصوب خواهند کرد که مامور بازسازی مناسبات، و از جمله برداشتن گامهای موقت به منظور بازگشایی نهایی سفارتهای کشورهایمان هستند".
پس از این اظهارات وزیر خارجه انگلیس بود که برخی رسانههای داخلی و خارجی با ارائه تحلیلهایی، انتصاب کاردارغیرمقیم را مقدمهای برای بازگشایی سفارتها و تعیین سفیر دائم ارزیابی کردند، آنها حتی در خصوص سفرای احتمالی نیز گمانهزنیهایی را مطرح کردند.
البته برخی از رسانهها نیز توافق ایران و انگلیس برای از سرگیری روابط و تعیین کاردار غیرمقیم را نتیجه دیدار خصوصی ظریف و هیگ دانستند، دیداری که اواخر شهریور 92 در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل صورت گرفت و ابراز رضایت مسئولان ارشد دستگاههای دیپلماسی ایران و انگلیس را بدنبال داشت.
در ادامه این روند، 16 مهرماه 93 ویلیام هیگ در گفتوگوی تلفنی با ظریف خواستار تعیین کاردار غیرمقیم شد که این موضوع مورد توافق طرفین قرار گرفت.
انتصاب کاردارهای غیرمقیم در آبان 92
سرانجام پس از کشوقوسهای فراوان در آبان سال 92 کاردار ترددی یا غیر مقیم ایران در انگلیس منصوب شد و افخم سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در یکی از نشستهای خبری خود چنین گفت: به دنبال دیدار وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و انگلستان در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ اول مهرماه 1392 و متعاقب دیدارهای برگزار شده بین مسوولان وزارت امور خارجه دو کشور در نیویورک و ژنو، وزارت امور خارجه از امروز 20 آبان 1392، آقای محمدحسن حبیباللهزاده را به عنوان کاردار ترددی کشورمان در انگلیس تعیین و به طرف انگلیسی معرفی کرد.
بررسی وضعیت اموال و اماکن جمهوری اسلامی ایران در انگلستان و همچنین بهینهسازی فعالیت جاری بخش کنسولی سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن، عمده ماموریت کاردار غیر مقیم منصوب شده ایران در انگلیس عنوان شد.
دولت انگلیس نیز متعاقب دولت ایران به معرفی کاردار غیرمقیم در تهران پرداخت و "اجی مارشال" رییس بخش ایران در وزارت خارجه انگلیس را به عنوان کاردار غیرمقیم خود در تهران معرفی کرد؛ البته مارشال در خلال سالهای 2007 تا 2008 نیز به عنوان معاون سفیر انگلیس در تهران سابقه فعالیت داشته است.
زمزمههایی که رنگ واقعیت گرفت
حالا پس از گذشت سه سال از کش و قوسهای فراوان پیرامون بازگشایی سفارت انگلیس در تهران، ظهر امروز با سفر فیلیپ هاموند وزیر خارجه این کشور به ایران، سفارت انگلیس در تهران بازگشایی شد؛ اما با نگاهی گذرا به سوابق و کارنامه دولت انگلیس در قبال منافع ملی ایرانیان در طول سالهای متمادی نیک آشکار میشود که خباثتهای این دولت مکار علیه ایرانیان دائمی است و به یک استراتژی واحد در سیاست خارجی لندن تبدیل شده است.
تحمیل عهدنامهها و قراردادهای ننگینی چون مفصل، رویتر، لاتاری، تالبوت، هرات، نفت شمال، دارسی، 1919، اشغال ایران در خلال جنگهای جهانی اول و دوم، ایفای نقش موثر در کودتای 28 مرداد 1332، تسلیح و تجهیز رژیم بعث عراق در جنگ 8 ساله، نقش آفرینی در فتنههای 78 و 88 و اعمال تحریمهای اقتصای به بهانه برنامه صلح آمیز هستهای کشورمان در یک دهه اخیر تنها بخش کوچکی از خیانتها، خباثتها و خسارتهایی است که از جانب دولت طماع انگلیس به ملت ایران وارد شده است.
بنابراین مسئولین ذی صلاح اگرچه با رویکرد تعامل سازنده در عرصه سیاست خارجی به دنبال پیشبرد منافع ملی هستند، اما حتما رفتار سیاسی گذشته انگلیس علیه ایران را مطمح نظر دارند؛ رفتاری که در دو قرن فعالیت، ذهنیتی منفی را در حافظه تاریخی ایرانیان ایجاد کرده است؛ آیا سفارت انگلیس در دوره جدید فعالیتش میتواند این ذهنیت منفی را اصلاح کند یا اینکه کماکان بر مشی کینه توزانه و خباثت آلود گذشته طی طریق میکند.
انگلیس به دنبال اقدامات جاسوسی است
بازگشایی سفارت انگلیس قبل از نتیجهگیری برجام منطقی نیست
جنس انگلیسیها تغییرناپذیر است
منصور حقیقتپور عضو هیات رئیسه کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس در گفت و گو با خبرنگار سیاسی میزان در مورد بازگشایی مجدد سفارت انگلیس در ایران، اظهارکرد: من احساس میکنم نباید ما دراین شرایط عجله میکردیم و باید در مورد موضوع به این مهمی مراقبت و دقت بیشتری میکردیم چراکه جنس انگلیسیها تغییر ناپذیراست و آنها در هر جا که باشند شیطنتهایی خواهند داشت بنابراین در شرایط کنونی هم باید قابلیت خود را بالا ببریم تا آسیب نبینیم.
نماینده مردم اردبیل در مجلس شورای اسلامی در مورد نقش مجلس در ایجاد این تصمیم، یادآورشد: توسعه روابط دیپلماسی به لحاظ قانونی به وزارت خارجه مربوط میشود و مطابق با قانون هرگاه که تشخیص دهد شرایط برای برقراری ارتباط با کشوری که در مقطعی ناچار به قطع ارتباط با آنها شدیم، فراهم شد میتواند به شرایط قبلی برای برقراری روابط با آنها برگردد و این نیاز به قانونگذاری مجدد مجلس ندارد.
عضو فراکسیون رهروان ولایت مجلس تصریح کرد: البته من معتقدم ما در شرایط کنونی برای برقراری ارتباط با انگلیس و بازگشایی سفارت آنها در کشور عجله کردیم و باید صبر میکردیم بعد از مشخص شدن نتیجه موضوع هستهای کشورمان در مورد روابطمان با این کشور تصمیم میگرفتیم.
بازگشایی سفارت انگلیس باید توام با تنبیه باشد