شرکت فایزر و رسوایی‌های دارویی
- باشگاه خبرنگاران نوشت: از اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی شیوع ویروسی به نام کووید-۱۹ (با نامگذاری متخصصان) از خانواده کرونا ویروس‌ها آغاز شد و با سرعت غیر قابل باور در کسری از زمان، همه جهان را فرا گرفت. این ویروس تاکنون بیش از ۷۵ میلیون نفر را مبتلا کرده و قریب به دو میلیون تن را نیز به کام مرگ برده است. از آن زمان تاکنون تلاش‌های شبانه روزی برای یافتن راه درمان و یا ساخت واکسنی ضد این ویروس ادامه داشته که البته نتایجی نیز در برداشته است.
در حال حاضر چند کشور موفق به ساخت واکسنی شده‌اند که به تایید نسبی سازمان جهانی بهداشت رسیده است، اما به دلیل مدت زمان کوتاه و فوری بودن این امر، اثربخشی و کارآیی آن‌ها همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. یکی از این واکسن‌ها، واکسن شرکت فایزر و شریکش بیون‌تک بود که پیش از سایرین مدعی ایمنی ۹۰ درصدی محصول خود شد.
سوابق کاری شرکت فایرز غول دارویی جهان
فایزر یک ابرشرکت داروسازی آمریکایی و چندملیتی است که به‌عنوان غول داروسازی جهان شناخته می‌شود. شرکت فایزر در سال ۱۸۴۹ توسط چارلز فایزر تاسیس شد. این شرک در طول فعالیت خود در صنعت داروسازی، شرکت‌ها و کارخانه‌های دارویی بسیاری را خریداری، تصاحب و در مجموعه فایزر ادغام کرد که از آن جمله می‌توان به وارنر-لمبرت در سال ۲۰۰۰، فارمسیا در ۲۰۰۳ و وایت در سال ۲۰۰۹ اشاره کرد؛ این اکتساب باعث ایجاد بزرگترین دارو سازی جهان شد و مقر فایزر را به ایرلند تغییر داد؛ این ادغام البته بزرگترین نمونه از کار شرکت‌های آمریکایی برای کاهش مالیات خود در خارج از کشور است که فایزر را با واکنش‌های سیاسی از طرف همه احزاب متحد در محکومیت این اقدام مواجه کرد.
واکنش تند چهره‌های سیاسی آمریکا به اقدامات شرکت فایزر
باراک اوباما، رئیس جمهور وقت آمریکا تصمیم فایزر در کاهش مالیات خود در خارج از کشور را غیر میهن پرستانه خواند. هیلاری کلینتون، نامزد اصلی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶، متعهد شد که طرح‌هایی را برای جلوگیری از چنین تصمیماتی خواهد داشت. این ادغام از سوی برنی سندرز و رقیب او دونالد ترامپ، نامزد جمهوریخواه ریاست جمهوری نیز مورد انتقاد قرار گرفت؛ ترامپ در بیانیه‌ای گفت این واقعیت که فایزر با از دست دادن چشمگیر فرصت‌های شغلی کشور ما را ترک می‌کند، نفرت انگیز است.
در بخشی از گزارش لیبرهارتلندز آمده است که فایزر همچنین از طریق بازاریابی تهاجمی رشد کرده است، عملی که در دهه ۱۹۵۰ با خرید تبلیغات بی‌سابقه در مجلات پزشکی آغاز شد. در سال ۲۰۰۹ این شرکت مجبور شد مبلغی بالغ بر ۲.۳ میلیارد دلار برای تسویه اتهامات فدرال پرداخت کند که یکی از شرکت‌های تابعه آن یک داروی مسکن به نام Bextra را به طور غیرقانونی به بازار عرضه کرده بود. همراه با بازاریابی مشکوک، فایزر برای دهه‌ها در کانون بحث و جدال درباره قیمت گذاری خود قرار دارد از جمله یک مورد تعیین قیمت که از سال ۱۹۵۸ آغاز شد.
بخشی از رسوایی‌های فایزر در زمینه ایمنی محصول
در زمینه ایمنی محصول، بزرگترین رسوایی فایزر شامل دریچه‌های معیوب قلب فروخته شده توسط شرکت تابعه Shiley بود که منجر به مرگ بیش از ۱۰۰ نفر شد. در حین بررسی موضوع، اطلاعاتی آشکار شد که نشان می‌داد این شرکت مجریان قانون را به عمد در مورد خطرات، گمراه کرده است. فایزر همچنین توانسته تا بسیاری از شکایات قضایی را دور بزند.
در لیست رسوایی‌های فایزر می‌توان به رشوه خواری اشاره کرد. جلوگیری از مالیات گسترده و پرونده‌های قضایی مبنی بر این که طی همه‌گیری مننژیت در نیجریه در دهه ۱۹۹۰، این شرکت داروی جدید و خطرناکی را بدون رضایت والدین در کودکان آزمایش کرد.
به مدت سه سال، کارمندان فایزر ایتالیا تلفن‌های همراه، دستگاه‌های فتوکپی، پرینتر‌ها و تلویزیون‌ها را به طور رایگان در اختیار پزشکان قرار دادند و در ازای قول پزشکان برای توصیه یا تجویز محصولات فایزر، برای تعطیلات آن‌ها تور‌هایی تفریحی ترتیب و حتی پرداخت‌های نقدی مستقیم نیز انجام دادند.
امروز دفتر مرکزی این غول دارویی در نیویورک موافقت کرده است که در مجموع ۶۰.۲ میلیون دلار جریمه برای تسویه اتهامات مستند رشوه پرداخت کند. این مجازات تقریبا نیمی از سود سالانه این شرکت است که بیش از ۱۰ میلیارد دلار با فروش جهانی ۶۷.۴ میلیارد دلار بوده است که با سود آن در سال ۲۰۱۱ برابری می‌کند.
ایتالیا تنها کشوری نبود که فایزر در آن به رشوه دادن به پزشکان و مقامات محلی متهم شد. میتیلی رامان، معاون اصلی معاون دادستان کل وزارت دادگستری آمریکا می‌گوید فایزر برای رونق بخشیدن به تجارت خود در چندین کشور اوراسیا، با دادن رشوه به مقامات دولتی در بلغارستان، کرواسی، قزاقستان و روسیه، از میانبر‌هایی استفاده کرد.
در بیانیه مطبوعاتی منتشر شده از سوی وزارت دادگستری اشاره شده که این ابرشرکت اعتراف کرده که بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۶، بیش از ۲ میلیون دلار رشوه به مقامات دولتی بلغارستان، کرواسی، قزاقستان و روسیه پرداخت کرده است؛ فایزر همچنین اعتراف کرد که در نتیجه رشوه بیش از ۷ میلیون دلار سود کسب کرده است.
در یک شکایت کیفری صادر شده از سوی SEC (Securities and Exchange Commission)، کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، محققان اتهامات جزئی را برای مجموع هشت کشور بلغارستان، چین، کرواسی، جمهوری چک، ایتالیا، قزاقستان، روسیه و صربستان عنوان کردند. به عنوان مثال تقریبا برای مدت شش سال، فارماسیای کرواسی ماهانه حدود ۱۲۰۰ دلار به حساب بانکی خصوصی اتریش توسط یک پزشک کروات پرداخت می‌کرد. در سال ۲۰۰۳، فایزر فارماسیای کرواسی را خریداری کرد، اما اجازه داد پرداخت‌ها به مدت سه ماه ادامه یابد.
در روسیه، از اواسط دهه ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۵، شرکت فایزر روسیه در طرحی ابتکاری فروش ویژه‌ای تحت عنوان «برنامه بیمارستان» داشت که بر اساس آن کارمندان مجاز به پرداخت پنج درصد ارزش برخی از محصولات خاص فایزر به بیمارستان‌ها بودند. بخشی از این پول برای پاداش دادن به خرید‌ها و نسخه‌های قبلی و القاء خرید‌های بعدی و نسخه‌های محصولات فایزر به صورت نقدی به پزشکان فردی روسیه پرداخت شد. مقامات دولتی نیز در این برنامه مشارکت داشتند.
نمونه‌هایی از عوارض جانبی شدید واکسن کرونا/ مرگ یک پزشک آمریکایی
همانطور که گفته می‌شود کادر درمان و افراد سالمند جزو اولین دریافت کننده‌های واکسن کرونا هستند از این رو کشور‌هایی که این محصول شرکت فایزر را خریداری کردند اقدام به تزریق واکسن ابتدا از کادر درمان کردند. فایزر در حالی با اطمینان ۹۰ درصدی از واکسن خود می‌گوید که چند روز پیش خبر فوت یک پزشک آمریکایی پس از دریافت واکسن فایزر تبدیل به تیتر یک رسانه‌های خبری جهان شد. این پزشک دو هفته پس از تزریق، دچار سکته مغزی شد و جان باخت.
همسر او درباره مرگش گفت: «سه روز پس از تزریق واکسن متوجه پارگی شدید رگ‌های خونی در پا‌ها و دست‌های او شدم، در بیمارستان عارضه ترومبوسیتوپنی ایمنی تشخیص داده شد که از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند، پس از دو هفته درمان دچار سکته مغزی ناشی از کمبود پلاکت شد و فوت کرد».
پرسش‌ها در مورد مرگ این پزشک همچنان به قوت خود باقی است.
۶۰ درصد کادر درمان آمریکا از دریافت واکسن فایزر امتناع ورزیدند
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند هزاران نفر از کادر درمان در آمریکا از دریافت واکسن امتناع ورزیده‌اند. حداکثر نیمی از کارکنان مراقبت‌های بهداشتی در ایالت کالیفرنیا و بیمارستانی در تگزاس می‌گویند که این واکسن را دریافت نخواهند کرد، ۶۰ درصد از کارکنان خانه سالمندان در اوهایو در حال لغو سفارش هستند و ۴۰ درصد از کارگران بهداشتی در لس آنجلس نیز آن را دریافت نمی‌کنند.
اگرچه عوارض جانبی بسیار جدی نادر است، اما نمونه‌هایی از آن‌ها در روز‌های اول توزیع واکسن در دو نفر از کادر درمان در آلاسکا که یکی از آن‌ها هیچ سابقه آلرژی نداشت، ایجاد شد که چند دقیقه پس از دریافت اولین دوز واکسن فایزر دچار شوک آنافیلاکتیک شد. این مسئله تنها در آمریکا نیست، کادر درمان آمریکا و هلند شکایت دارند که از آن‌ها به عنوان «موش آزمایشگاهی» استفاده می‌شود. به نظر می‌رسد این تازه آغاز ماجراست و می‌بایست با دیدی بسیار محتاطانه به استقبال واکسن کرونا این غول دارویی جهان رفت.