جمع‌آوری ۴ هزار صفحه مستندات در پرونده ترور شهید سلیمانی/ شناسایی ۴۶ متهم
- جلسه نخست دادگاه شبیه‌سازی محاکمه عاملان ترور سردار شهید سلیمانی و هیات همراه با همکاری مشترک پژوهشگاه قوه قضاییه و دانشگاه جامع امام حسین (ع) برگزار شد.
در این جلسه که شبیه‌سازی دادگاه بین‌المللی مختلط (ایران و عراق) رسیدگی به ترور سردار شهید سلیمانی و هیات همراه توسط ایالات متحده آمریکاست، علاوه بر حقوقدانان و اساتید دانشگاه، هاشم کامل معاون وزیر دادگستری عراق به صورت برخط حضور دارد.
در ابتدای این جلسه، صدری عضو هیات علمی دانشگاه امام حسین (ع) اظهار کرد: عملیات ناجوانمردانه ترور سردار سلیمانی باعث شد جامعه حقوقی به این موضوع واکنش داشته و تمام همت خود را برای بررسی ابعاد حقوقی این جنایت به کار ببندد.
وی با بیان اینکه تاکنون مستندات این پرونده ۴ هزار صفحه شده است، گفت: در مرحله بعد، پیگیری این امر بر عهده قوه قضاییه قرار گرفت که انشالله در محاکم داخلی رای خواهیم گرفت و احکام لازم صادر خواهد شد.
عضو هیات علمی دانشگاه امام حسین (ع) با بیان اینکه بعد از محاکم داخلی به دنبال مباحث بین‌المللی این جنایت خواهیم بود افزود: با توجه به مکان و زمانی وقوع این جنایت، بُعد بین‌المللی آن باید مدنظر قرار گیرد و امروز به صورت شبیه‌سازی این امر از بُعد بین‌المللی بررسی خواهد شد.
وی ادامه داد: این دادگاه در اصل دادگاه شبیه‌سازی بین‌المللی ایران و عراق است و تا کنون دادگاه شبیه‌سازی به این صورت وجود نداشته و به نوعی ابتکاری است.
صدری با بیان اینکه امروز یک محکمه نسل سومی تشکیل شده است، ابراز امیدواری کرد، محاکمه‌ای در این سطح در منطقه نیز برگزار شود.
وی با بیان اینکه این دادگاه شبیه سازی به همت دانشگاه امام حسین (ع) و پژوهشگاه قوه قضاییه برگزار می‌شود، افزود: امید است با تشکیل دادگاه واقعی، عدالت جای خود قرار گرفته و عاملان این ترور به کیفر برسند.
در ادامه رئیس دادگاه و مستشاران سوگند یاد کردند و منشی دادگاه گفت: پنج قاضی به همراه رییس دادگاه و منشی این جلسه را تشکیل داده است.
حسین آقایی جنت مکان عضو هیات علمی دانشگاه اهواز به عنوان رییس دادگاه نمادین کیفری بین المللی در رسیدگی به اتهامات عاملان ترور سردار شهید قاسم سلیمانی بیان کرد: آموزش حقوق در این دادگاه به خوبی ارائه می‌شود.
وی افزود: در ابتدا دادستان اظهارات خود را بیان و سپس وکیل مدافع ایالت متحده آمریکا مطالب خود را مطرح خواهد کرد و قضات دادگاه می‌توانند سوالات خود را مطرح کنند.
رییس دادگاه گفت: در پایان نیز قضات بار دیگر سوگنده یاد کرده و با بی‌طرفی وارد شور و رسیدگی عادلانه می‌شوند و تصمیم نهایی را صادر و در جمع همه اعلام می‌کنند.
جنت‌مکان ابراز کرد: برگزاری دادگاه شبیه‌سازی به صورت منطقه‌ای و بین دو کشور، نو و ابتکاری است امیدواریم بتوانیم از این مدل برای اتفاقات ناگوار مانند ترور سردار شهید سلیمانی و فاجعه منا استفاده کنیم و این مدل حقوقی را به سایر کشور‌ها ارائه دهیم.
آغاز دادگاه به صورت رسمی/شناسایی ۴۶ متهم در ترور شهید سلیمانی
در ادامه، دادگاه به صورت رسمی آغاز شد و دادستان در جایگاه قرار گرفت و بیان کرد: امروز ۱۵ دی ماه به رسیدگی به جنایت بزرگ و اقدام تروریستی آمریکا می‌پردازیم.
وی با بیان اینکه در این دادگاه، به ترور قهرمان جهان اسلام و سردار بزرگ اسلام که حضورش مساوی مبارزه با ظلم در منطقه و جهان بود، رسیدگی می‌شود اظهار کرد: از جانب مردم ایران و مردم ستمدیده عراق که سال‌ها طعم تلخ اقدام سلفی‌ها و داعشی‌ها را تحمل کردند و خسارت سنگین بر آن‌ها وارد شد و قهرمان منطقه اگر نبود امروز در مرکز ایران در امنیت و آرامش نبودیم، در این دادگاه حضور دارم.
وی افزود: از قضات درخواست دارم به کیفرخواست بنده توجه کرده و آنچه حق و عدالت است برای تنبیه جنایت‌کاران در نظر بگیرند.
دادستان دادگاه شبیه‌سازی محاکمه عاملان ترور سردار شهید سلیمانی اظهار کرد: با اجرای عدالت، صلح و امنیت در منطقه حاکم و بساط تروریست‌ها از منطقه برچیده شده و کشور‌های منطقه از جمله عراق زندگی بدون اقدام تروریستی را لمس می‌کنند.
وی گفت: عاملان و مباشرات این اقدام تروریستی اعم از نیرو‌های نظامی درگیر و کسانی که انجام این اقدام تروریستی را صادر کردند باید به سزای خود برسد. ۴۶ متهم شناسایی شدند که با هویت مشخص طی لایحه تقدیم خواهیم کرد.
دادستان ادامه داد: دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا که رسما فرماندهی عملیات تروریستی را بر عهده داشت و وزیر امور خارجه امریکا که پیشنهاد و توصیه انجام این اقدام تروریستی را داشته است و همچنین وزیر دفاع آمریکا و دیگران فرماندهان و مقامات نظامی آمریکا در منطقه که در این عملیات تروریستی دست داشتند باید به سزای اعمال خود برسند.
وی اضافه کرد: به عنوان مدعی العموم از جانب مردم ایران و عراق و منطقه، کیفرخواست را و انتظاری که از قضات عالی رتبه دارم، مطرح می‌کنم. انتظار ما شامل احراز عنوان جنایت علیه عاملان، احراز عنوان مجرمانه علیه متهمان، احراز عنوان مجرمانه علیه نقض قواعد حقوق بشر دوستانه، احراز جنایت علیه قواعد حقوق بشر و احراز عنوان نقض قواعد عام حقوق بین‌الملل و تجاوز و ایراد ضرر و زیان به قربانیان و جبران خسارت است. در این اقدام تروریستی تنها خانواده سردار شهید سلیمانی ضرر نکردند بلکه همه مردم منطقه ضربه خوردند.
دادستان ادامه داد: هزینه دادرسی و حق الوکاله بر دو ملت ایران و عراق تحمیل شده باید مورد بررسی قرار گیرد و تقاضای من مجازات عاملان و مباشران این جنایت است. در این اقدام تروریستی، حقوق داخلی جمهوری اسلامی ایران و عراق مورد نقض آشکار قرار گرفته و بنده به عنوان دادستان درخواست اشد مجازات و جبران خسارت مناسب و متناسب را دارم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه فعل مجرمانه این اقدام تروریستی گفت: بامداد جمعه مصادف با سوم ژانویه این ترور رخ داد؛ قهرمان مبارزه با تروریست مهمان عراقی‌ها برای ایجاد صلح بین کشور‌های منطقه بود که به همراه چهار نفر دیگر به شهادت رسید. بر اساس بررسی‌های کارشناسی صورت گرفته، فعل مجرمانه مشخص است و دشواری حقوقی ندارد ضمن اینکه ادله و دلیل اقرار خود متهمان است که افتخار کردند و به صورت علنی گفتند ترور هدفمند و از پیش طراحی شده بوده است.
دادستان بیان کرد: سخنان رییس جمهور آمریکا دیگر جایی برای دفاع نگذشته است صریح‌تر از این بیان ندارد، زیرا با طرح و برنامه‌ریزی این اقدام تروریستی را انجام و اعلام کرده است.
وی نخستین متهم این پرونده را ترامپ دانست و گفت: ترامپ در مقام قاضی، خود رسیدگی و رای صادر کرده و ترور می‌کند. چنین چیزی در کجای نظام حقوقی حتی نظام حقوقی نسل سوم وجود دارد؟ ترامپ اعلام می‌کند که سلیمانی باعث گرفتن جان انسان‌های بسیار شده است؛ بله جان تروریست‌ها را گرفت نه افراد بی گناه و نقل و قول ترامپ نشان می‌دهد مرتکب این جنایت شده است.
دادستان افزود: بررسی‌ها و برداشت‌های ما نشان می‌دهد که ترامپ این جنایت را انجام داده است. ترامپ خود اعلام می‌کند که این ترور را انجام داده است و توییت‌هایی دارد که با وقاحت این جنایت را بیان می‌کند. ترامپ اعلام کرد مردم امریکا باید بدانند که حذف قاسم سلیمانی جان امریکایی‌ها را نجات داد.
وی همچنین با اشاره به اینکه ترامپ با تکیه بر حفظ امنیت آمریکا موضوع ترور را اعلام کرده است افزود: رئیس جمهور گفته است که چقدر ترور آسان و تصمیم‌گیری برای من راحت بود.
در این هنگام، یک از قضات از دادستان سوال کرد: شما گفتید سردار سلیمانی مهمان دولت عراق بود، آیا تحلیل یا اسنادی دارید؟
دادستان پاسخ داد: سردار سلیمانی به خاطر ماموریت دو روزه وارد عراق شده و حامل پیام و در مقام مامور دولت جمهوری اسلامی ایران بود که در ادله اثباتی ارائه خواهم کرد اقدام تروریستی دولت آمریکا و متهمان و عاملان این جنایت بر اساس ماده یک و سه کنوانسیون بین المللی است.
وی این اقدام را برخلاف ماده ۶ میثاق مدنی و حق ذاتی حیات دانست و گفت: این اقدام مطابق بند الف اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی، قتل عمد است و همچنین ناقض فاحش کنوانسیون ژنو (قتل ارادی) است. در این پرونده متهمان تلاش کردند عمل قبیح خود را با دفاع مشروع توجیه کنند که قابل قبول نیست و این ترور نقض قطعنامه ۱۳۶۸ شورای امنیت است. ضمن اینکه در این جنایت، قربانی و آسیب دیده اتباع ایرانی و عراقی است و می‌توان به قوانین داخلی ایران استناد کرد.
دادستان اضافه کرد: به اعتقاد بنده ماده پنج قانون مجازات اسلامی در این پرونده قابل استناد است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از مصونیت برخوردار است، ولی دولت آمریکا این سازمان را سازمان تروریست می‌داند؛ بنابراین ابایی در این زمینه ندارد.
وی در ادامه با بیان اینکه مستندات حقوقی در فضای نظام حقوقی داخلی ایران و عراق قابل طرح است، اظهارکرد: آنچه که به عنوان اقدام تروریستی ترامپ در این پرونده مطرح می‌کنیم جنایتی است که امریکا مرتکب شده و عنوان این جنایت و ترور، نقض صلح و امنیت بین المللی است. مصداق خاص اقدام ترامپ، اقدام تروریستی است و در حقیقت نقض حقوق بشر و اقدام تروریستی امریکا جزو مستندات است.
در ادامه یکی از قضات از دادستان سوال کرد: اگر مستندی در قانون ضد تروریست دارید اعلام کنید.
دادستان در پاسخ بیان کرد: قانون تشدید مقابله با اقدامات تروریستی دولت آمریکا مصوب سال ۱۳۹۶ می‌تواند مورد استناد قرار گیرد. معتقدیم این جنایت یک اقدام تروریستی است که شخص ترامپ به عنوان یک مقام عالی‌رتبه دستور حمله را صادر کرده است. برای عاملان غیر مستقیم نیز درخواست حبس ابد داریم.
در ادامه وکیل مدافع اشخاص متهم در این پرونده، در جایگاه قرار گرفت و مستند به قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی، دفاعیات خود را ارائه کرد.
پس از پایان اظهارات وکیل مدافع اشخاص متهم در این پرونده، دادستان مجدد در جایگاه قرار گرفت و افزود:به نظر ما ایراد صلاحیتی وجود ندارد، زیرا در ایران، قانون مبارزه با تروریست را داریم. همچنین اگر یک ایرانی در خارج از کشور مورد هجمه قرار گیرد، صلاحیت رسیدگی برای ایران در نظر گرفته شده است.
وی در ادامه با اشاره به دفاعیات وکیل مبنی بر دفاع پیش دستانه آمریکا گفت: دفاع عنوان حقوقی دارد و وکیل مدافع باید بداند که در خصوص پرونده سردار سلیمانی چنین مساله‌ای وجود ندارد، زیرا این عملیات از قبل تعیین شده بوده است. در دفاع پیش دستانه باید آثار عینی وجود داشته باشد که قابل استناد باشد.
دادستان همچنین با اشاره به بخش دیگری از دفاعیات وکیل مبنی بر اقرار نکردن مقامات آمریکایی به ترور گفت: اینکه اقرار به ترور نشده، اشتباه است، زیرا در پیام‌ها به کلمه ترور و ترور موفقیت آمیز اشاره شده است. ماهیت عمل قتل خاص و سیستماتیک بوده است و وقتی می‌گویند آن قتل را انجام دادند پس اقرار کردند.
وی همچنین با اشاره به اظهارات وکیل مدافع در خصوص توافقنامه عراق و آمریکا اظهار کرد: در توافقنامه برای مبارزه با داعش اجازه داده شده بود نه غیر از این و هرچند عراق مجوز پرواز پهباد داده بود، اما این اجازه در راستای انجام اقدام تروریستی نبود. ضمن اینکه دولت عراق نیز اعلام کرده اقدام آمریکا نقض توافقنامه فیمابین بوده است و از آمریکا خواست از عراق خارج شود، زیرا این اقدام را نقض حاکمیت خود می‌دانست.
وی گفت: نمی‌توان یک نهاد سیاسی مانند سپاه و فرمانده آن را به صورت یک جانبه در لیست تروریست گذاشت و اقدامات تروریستی را مشروط کرد پس اشتباه است و این نمی‌تواند مجوز اقدامات امریکا باشد.
در ادامه پس از استماع اظهارات دادستان و وکیل مدافع اشخاص متهم، هیات قضایی وارد شور شد و با احراز مجرمیت متهمان اعلام کرد: آمران، مباشران، شرکا و معاونان این اقدام به اشد مجازات‌های مقرر در قانون مجازات اسلامی شامل اعدام، حبس ابد وحبس‌های طولانی محکوم می‌شوند و مشروح رای متعاقبا اعلام خواهد شد.