آنچه از هجدهمین جشنواره کتاب رشد باید بدانیم

- به گزارش روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در هجدهمین جشنواره کتاب رشد که برگزار شد: شرایط همه گیری ویروس کرونا همه فعالیت‌ها را تحت تاثیر قرار داده و رعایت پروتکل‌های بهداشتی باعث شده تا تمایل بیشتری به برگزاری جلسات و جشنواره‌ها به شکل مجازی باشد، هنوز هم برنامه‌هایی وجود دارد جایگاه خود را حفظ کرده اند؛ یکی از این برنامه ها، هجدهمین جشنواره کتاب رشد است که مراسم اختتامیه و معرفی برگزیدگان آن سه شنبه ۲۳ دی ماه ساعت ۱۰ تا ۱۱:۳۰ در مدرسه تاریخی دارالفنون برگزار خواهد شد؛ به منظور قرار گرفتن مطلوبتر در چگونگی شرایط این جشنواره مهم آموزشی گفت‌وگویی با دکتر کیومرث جهانگردی، سرپرست معاونت سامان‌دهی منابع آموزشی و تربیتی دفتر انتشارات و فناوری آموزشی انجام شد که متن کامل آن در زیر می‌آید:

در خصوص فرایند هجدهمین جشنواره کتاب رشد توضیح دهید؟

جشنواره کتاب رشد از جشنواره‌های مهم کشور در حوزه کتاب و کتاب‌خوانی است و از آنجاکه مخاطب آن علاوه بر خواندن کتاب برای یادگیری کلی درصدد یادگیری برای زندگی آتی خود هستند، حتی می‌توان گفت که اهمیت مضاعفی هم دارد. در کشور ما جشنواره‌های متعددی در حوزه کتاب و کتاب‌خوانی برگزار می‌شود، اما جشنواره کتاب رشد با همه آن‌ها یک تفاوت مهم دارد. این جشنواره تنها جشنواره‌ای است که در آن اولاً کتاب‌های آموزشی مورد داوری قرار می‌گیرد و ثانیاً به کتاب‌های آموزشی و تربیتی توأمان توجه می‌شود.

برپایی این جشنواره از سال ۱۳۷۹ آغاز شده و قدمتی بیست ساله دارد. در ادوار مختلف این جشنواره، تاکنون بیش از ۱۰۰۰ عنوان کتاب برگزیده یا شایسته تقدیر انتخاب شده است و همکاران ما در این سال‌ها کوشیده‌اند با انتخاب‌های خود الگو‌های مناسبی را خصوصاً در حوزه کتاب‌های آموزشی به ناشران معرفی کنند. این موضوع را ناشران هم تأیید می‌کنند. ناشران با سابقه‌تر، که کتاب‌های آموزشی را در آن سال‌ها دیده‌اند، تأیید خواهند کرد که جشنواره بر کیفیت کتاب‌های آموزشی اثر مثبتی گذاشته است. ارزیابی‌های ما هم این یافته را تأیید می‌کند. مطابق آمار موجود در نخستین دوره‌های جشنواره فقط ۱۸ درصد کتاب‌های آموزشی رسیده به جشنواره تایید می‌شده است، که امروزه این رقم چیزی در حدود ۵۰ درصد است.

با توجه به شرایط کرونایی چه اقداماتی برای برگزاری این دوره صورت گرفته است؟

یکی از مهم‌ترین امتیازات این دوره، که بیش از هم تحت تأثیر کرونا و شیوع بیماری کوید ۱۹ صورت گرفت، طراحی سامانه‌ای الکترونیکی برای داوری بود. همکاران ما این سامانه را طوری طراحی کرده‌اند که داوران محترم بتوانند تمام مراحل داوری را از مرحله غربالگری گرفته تا معرفی کتاب‌های برگزیده و شایسته تقدیر و حتی تنظیم بیانیه، در سامانه انجام دهند. به‌جز یکی دو گروه که تقاضا داشتند به دلیل تعداد زیاد کتاب‌ها و تسریع در داوری، برایشان جلسه حضوری برگزار کنیم، بقیه فرایند را از همین طریق دنبال کردند. روشن است که درباره این گروه‌ها ـ که حداکثر سه نفر بودند ـ کوشیدیم تمام دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت کنیم و در عمل هم خدا را شکر هیچ‌کدام از داوران عزیز به واسطه حضور در این جلسات دچار بیماری نشدند.

شیوه اطلاع‌رسانی به ناشران چگونه بود و کدام گروه از ناشران در جشنواره شرکت کرده‌اند؟

در نخستین دوره‌های جشنواره، فراخوان ویژه‌ای برای برگزاری جشنواره منتشر می‌شده است. بعد کتاب‌های رسیده غربالگری کلی می‌شد و سپس کتاب‌هایی که در مرحله ارزیابی مناسب شناخته می‌شدند، کنار هم قرار می‌گرفتند و بین آن‌ها داوری می‌شده است. ضمن اینکه با توجه به گستردگی کار، هر دوره از جشنواره معمولاً به یک یا دو دوره تحصیلی اختصاص می‌یافت. از جشنواره دهم چند تغییر در فرایند صورت گرفت. نخست اینکه هر جشنواره شامل تمام دوره‌های تحصیلی شد و حتی دامنه شمول آن به دوره‌های پیش‌دبستانی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی گسترش یافت. ثانیاً مقرر شد کتاب‌هایی به جشنواره راه یابد که قبلاً به دبیرخانه دائمی سامان‌دهی ارسال و مناسب شناخته شده باشد. به این ترتیب همه کتاب‌ها در طول سال و با دقت کافی دیده می‌شدند. البته در زمان جشنواره با ناشران به شکل‌های گوناگون تماس گرفته می‌شود و آن‌ها به جشنواره دعوت می‌شوند و در حاشیه جشنواره مباحث مرتبط طرح می‌شود. ناشران فعال به‌خوبی می‌دانند که کتاب‌های مناسب هر سال، در جشنواره سال بعد خودبه‌خود شرکت داده می‌شوند. از توضیحی که دادم، می‌توان دانست در این جشنواره ناشران بسیار متنوعی حضور دارند.