چالش آموزش عالی با صندلی‌های خالی
بر اساس آمار منتشر شده در سال تحصیلی جاری تعداد صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها دو برابر داوطلبان است. مسئولان آموزش عالی می‌گویند ظرفیت خالی بیشتر در دانشگاه‌های پیام نور، جامع علمی کاربردی و غیر انتفاعی موجود است.
_ روزنامه ایران نوشت: هر از گاهی بحث صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها در رسانه‌ها مطرح می‌شود و دیروز هم دوباره این خبر در خبرگزاری‌ها و برخی شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. معاون پژوهشی وزیر علوم در جلسه معارفه رئیس جدید مرکز آموزش عالی اقلید فارس از صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها گفت.
غلامحسین رحیمی آمار جدیدی از ظرفیت‌های خالی دانشگاه‌ها ارائه کرد: «برنامه‌ریزی‌های اشتباه در سال‌های گذشته سبب شده که امروز بیش از ۵/۱ میلیون صندلی در دانشگاه‌ها بدون متقاضی باشد.» بر اساس آمار‌های معاون پژوهشی وزیر علوم، در پنج سال گذشته، چهار میلیون و ۸۰۰ هزار دانشجو داشتیم که امروز کمتر از ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار دانشجو در دانشگاه‌های کشور مشغول به تحصیل هستند. به‌گفته رحیمی دانشگاهی که در سال‌های قبل بیش از ۱۰ هزار دانشجو داشته است در حال حاضر کمتر از ۲ هزار و پانصد دانشجو دارد. همین خبر موجب شد تا دوباره بحث ظرفیت خالی دانشگاه‌ها و همچنین تعداد صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها که بیشتر از داوطلبان است مطرح شود.
مسأله‌ای که چندی پیش در آمار سازمان سنجش هم خودنمایی می‌کرد. اواخر مهرماه، سخنگوی سازمان سنجش آموزش کشور اعلام کرد که از میان یک میلیون و ۱۲ هزار و ۴۰۶ نفر که مجاز به انتخاب رشته در کنکور سراسری ۹۹ بودند، فقط تعداد ۴۶۹ هزار و ۹۴ نفر نسبت به انتخاب رشته اقدام کرده‌اند. آمار‌ها نشان می‌دهند داوطلبان کنکور علاقه چندانی به خواندن هر رشته دانشگاهی ندارند. با این همه مسئولان آموزش عالی بر این باورند که دانشگاه‌های برتر کشور، صندلی خالی ندارند و همه ظرفیت‌های آن‌ها تکمیل است و صندلی خالی بیشتر در دانشگاه‌های پیام نور، جامع علمی کاربردی، آزاد و غیرانتفاعی‌ها است.
جذب دانشجو بدون آزمون
این نکات درحالی عنوان می‌شود که در دهه ٨٠ مجوز بسیاری برای تأسیس دانشگاه‌های غیردولتی از سوی مسئولان آموزشی داده می‌شد. مجوز‌هایی که حالا مسئولان آموزشی آن را چالش اساسی آموزش عالی می‌دانند حتی در این سال‌ها هم وزارت علوم برای جذب دانشجو و تکمیل صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها شیوه‌های مختلفی داشته که از جمله ورود بدون آزمون برخی رشته‌ها بوده است که داوطلبان روی خوشی به این سیاست هم نشان نداده‌اند. آن‌ها می‌گویند، برخی رشته‌ها نیز همچنان پرمتقاضی هستند. مثلاً داوطلبان شرکت‌کننده در رشته ریاضی و فنی بیشتر علاقه‌مند نشستن بر صندلی رشته‌هایی همچون مهندسی برق، مهندسی مکانیک، مهندسی عمران، مهندسی صنایع، معماری و کامپیوتر هستند.
همچنین در رشته تجربی داوطلبان رشته‌های پزشکی، داروسازی، دامپزشکی و دندانپزشکی را انتخاب می‌کنند. در علوم انسانی روانشناسی، حسابداری و حقوق جزو رشته‌های پرطرفدار برای داوطلبان به حساب می‌آید. درباره این موضوع معاون پژوهشی وزارت علوم می‌گوید: «مسأله اصلی وزارت علوم دانشگاه‌های پولی است. ما در دانشگاه دولتی کمترین مشکل را داریم.»
رحیمی با اصلاح آمار یک میلیون و ٥٠٠ هزار صندلی خالی می‌گوید: «بیش از یک میلیون صندلی خالی در دانشگاه‌ها وجود دارد که این آمار هم عمدتاً در دانشگاه‌های شهریه پرداز هستند. دانشگاه آزاد، دانشگاه پیام نور و دانشگاه جامع علمی کاربردی صندلی‌های برخی از رشته هایشان خالی است. البته برخی از دانشگاه‌های دولتی هم صندلی خالی دارند، اما در دانشگاه‌های دولتی این عدد بسیار ناچیز است و در رشته‌ها و دانشگاه‌های استان‌های خاص مطرح می‌شود.»
او در پاسخ به این سؤال که کدام رشته‌ها خالی از ظرفیت است می‌گوید: «اسامی رشته‌ها را به‌خاطر برخی مسائل نمی‌توان اعلام کرد، اما برخی از رشته‌های علوم انسانی، رشته کشاورزی، برخی از رشته‌های علوم پایه بیشترین صندلی‌های خالی را دارند.» رحیمی به موضوع اشتغال و فناوری اشاره می‌کند و می‌گوید: «یکی از اقدامات مهم وزارت علوم تأسیس دانشگاه‌های کارآفرین است ما فکر می‌کنیم در چند سال آینده دوباره ورودی دانشگاه‌ها افزایش پیدا کند این هم به خاطر تحولات اشتغال و فناوری در بازار کار است. هم اکنون بعضی از مراکز علمی کاربردی و فنی و حرفه‌ای را به سمت مراکز مهارت آموزی بدون دادن مدرک سوق دادیم.»
دانشگاه دولتی صندلی خالی ندارد
با این حال باید پرسید که وزارت علوم برای ساماندهی رشته‌های دانشگاهی چه برنامه‌ای دارد؟ عبدالرضا اوحدی همدانی مدیرکل دفترگسترش آموزش عالی درپاسخ به این سؤال می‌گوید: «ما طرح آمایش سرزمین را آماده کردیم و این طرح در وزارت علوم اجرایی شده است. در آمایش سرزمین ارتقای کیفیت دانشگاه‌ها را درنظر گرفته‌ایم. طرح آمایش در دانشگاه‌های زیر نظر وزارت علوم انجام می‌شود و در این طرح علاوه بر کیفیت دانشگاه‌ها به متناسب‌سازی رشته‌ها با نیاز‌ها و اولویت‌های کشور هم توجه کرده‌ایم. مسأله اصلی در طرح آمایش ساماندهی مؤسسات آموزشی است وزارت علوم به‌دنبال تجمیع و ادغام مؤسسات آموزشی است؛ مؤسساتی که ظرفیت هایشان خالی بود یا استاندارد‌های کیفی‌شان کم بود و ما می‌خواستیم این استاندارد‌ها افزایش پیدا کند. بر این اساس ١٤ مؤسسه آموزشی امسال تجمیع و ادغام شدند و تعداد محدود دیگری هم تا پایان سال ادغام خواهند شد. البته در نظر داریم که یک شبکه دانشگاهی ایجاد کنیم.
او درباره صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها می‌گوید: «بخشی از صندلی‌ها خالی می‌ماند و ما هم نمی‌توانیم ایرادی بگیریم برای اینکه بخش خصوصی این ظرفیت را بالا برده است. این بخش باید راهکار لازم را برای پذیرش دانشجو داشته باشد. موضوع مهم ظرفیت دانشگاه‌های دولتی است که ما در این بخش صندلی خالی نداریم چرا که دولت هزینه این بخش را می‌دهد و ما هم برنامه‌ریزی‌های لازم را برای پذیرش دانشجو و تعداد طرفیت‌های دانشگاه در هر رشته داشته‌ایم. در دانشگاه دولتی سعی کرده‌ایم که افراد با کیفیت را پذیرش کنیم دانشگاه‌های معتبر حساسیت‌های خاص خود را در پذیرش‌ها دارند و باید تأکید کنم وقتی صحبت از صندلی خالی می‌شود بیشتر نگاه‌ها به سمت دانشگاه‌های خصوصی است.»
اوحدی با اشاره به اینکه در دهه ٨٠ تعداد مراکز آموزش عالی افزایش پیدا کرد اظهار می‌کند: در دوره‌های پیش برخی از مسئولان دولت گذشته بدون توجه به علایق داوطلبان، اقدام به افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها کردند که در مقایسه با دانشگاه‌های دولتی کشور، کیفیت پایین‌تری دارند و البته این دانشگاه‌ها پولی هستند حالا همین دانشگاه‌ها هم بدون ظرفیت مانده‌اند البته ما پیشنهاد تجمیع و ادغام دانشگاه‌ها را داده‌ایم و آن‌ها خودشان باید در این باره تصمیم‌گیری کنند.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *