نقش زباله‌ها در آلودگی خاک/ خاک تجدید ناپذیر است
مدیرکل دفترحفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت: همه روزه وجود هزاران تُن زباله در شهر‌های مختلف کشور و با توجه به افزایش جمعیت و توسعه صنعت و تکنولوژی و عدم مدیریت صحیح آلودگی خاک رخ داده است و ترمیم آن می‌بایستی در صدر برنامه‌های محیط زیست کشور قرار گیرد.
علی مریدی، مدیرکل دفترحفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص بیشترین آلودگی خاک توسط دفع غیر اصولی پسماند‌های زباله در خاک صورت می‌گیرد، به میزان گفت: در قسمت‌های مختلف کشور آلودگی خاک متفاوت است در شمال کشور آلودگی خاک ناشی ازمواردی، چون دفع پسماند زباله است که بسیار غیر اصولی دفع می‌شود که هم باعث آلودگی خاک می‌شود و هم خاک را به نابودی می‌کشاند و همچنین در استان‌های خوزستان و شمال غرب ایران، دشت مغان و قسمت‌هایی از ارس کشاورزی وجود دارد و به علت استفاده نادرست و افراطی از سموم کشاورزی باعث آلودگی و نابودی خاک می‌شود.
مریدی ادامه داد: زباله‌های شهری که خود ترکیبی از فضولات انسانی و حیوانی و بسیاری دیگر از مواد زائد صنعتی و کشاورزی است، متاسفانه در آخرین مرحله دفع به خاک و یا آب منتقل می‌شوند. کالا‌های مصنوعی که از مواد پلاستیکی ساخته شده اند پس از استعمال به صورت مواد زائد تجزیه نشدنی در زباله انباشته و در خاک باقی می‌مانند.
وی عنوان کرد: پلیمر‌های مصنوعی (نایلون) بر عکس پلیمر‌های طبیعی موجود در پشم و پنبه به علت نبودن آنزیم ویژه، سال‌ها جهت تجزیه در طبیعت به صورت خام و بدون تغییر باقی می‌ماند. این مواد خود خللی در تبادل آب و هوا و دیگر عکس‌العمل‌های فیزیکی و شیمیایی خاک بوجود می‌آورند.
مدیرکل دفترحفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت: مجاورت و یا احاطه شدن ریشه گیاهان بوسیله مواد پلاستیکی در خاک سبب نرسیدن آب و غذا به ریشه گیاه شده و در طی زمان در اطراف ریشه حرارت، رطوبت و خواص شیمیایی کاملاً غیرمتعادلی بوجود می‌آورند که موجب ضعف رشد و یا خشکی گیاه می‌شوند.
وی تاکید کرد: وجود انواع مختلف قوطی‌های کنسرو، لاستیک‌های مستعمل، لاشه‌های اتومبیل، فضولات بیمارستان‌ها و مواد شیمیایی کارخانه‌ها که هم اکنون در اغلب شهر‌ها جزو لاینفک زباله‌های شهری هستند به خارج از شهر در دامان طبیعت پراکنده و یا دفن می‌شوند. نتیجه این عمل، تجزیه‌هایی است که طی سالیان دراز خطرات مهیبی را در آب و خاک منطقه بوجود آورده و موجب بیماری‌های گوناگونی در انسان و حیوان و کلیه موجوداتی که در آن منطقه زندگی می‌کنند می‌شود.
خاک، منبعی تجدیدناپذیر
مدیرکل دفترحفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تأمین امنیت غذایی و آینده پایدار مردم در گروی حفظ خاک است. یک گرم خاک حاوی میلیون‌ها موجود زنده و چندین هزار گونه باکتری است.
مریدی توضیح داد: خاک یک منبع طبیعی متناهی است، به این معنا که اگر خاک از بین برود و یا تخریب شود، بازیابی آن در مدت عمر انسان امکان‌ناپذیر است. خاک به‌عنوان مؤلفه‌ای مرکزی در منابع سرزمینی، توسعه کشاورزی و پایداری بوم‌شناختی، بنیان و اساس تولید غذای انسان، خوراک دام، سوخت، فیبر و بسیاری از دیگر خدمات اکوسیستمی حیاتی است.
وی بیان کرد: گستره طبیعی خاک‌های حاصل‌خیز محدود است. این گستره محدود تحت فشار فزاینده انواع کاربرد‌های رقیب برای کاشت محصولات کشاورزی، جنگلداری، چراگاه‌ها، مراتع، شهرنشینی و تأمین نیاز‌های جمعیت رو به رشد جهان برای تولید غذا و انرژی همچنین استخراج مواد معدنی خام قرار دارد.
اقداماتی که صورت گرفته برای ترمیم خاک
مریدی مطرح کرد: در کشاورزی بدون کشت، محصولات زراعی به جای اینکه در پایان فصل شخم زده و برداشت شوند، اجازه داده می‌شود در زمین زراعی باقی بمانند. این عمل به جای اینکه زمینِ لخت را در معرض باد و آب قرار دهد، خاک را محصور و متصل به هم نگه می‌دارد. استفاده از کشاورزی تراس که در این نوع کشاورزی از توپوگرافی زمین استفاده می‌کند تا جریان آب را از طریق یک سری تراس کُند کند. این دستکاری جریان آب از سرعت آن کاسته و از شستشوی خاک دور از مزارع کشاورزی جلوگیری می‌کند.
مدیرکل دفترحفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت: کشاورزی کانتور اثرات کشاورزی تراس را در مقیاس کوچکتر تکرار می‌کند. کشاورزی کانتور یعنی اینکه بجای کاشت محصولات زراعی در ردیف‌های عمودی مستقیم، محصولات زراعی به صورت مماس یا به موازات زمین کاشته شوند. محصولات کاشته شده در بالا و پایین تپه‌ها مسیر‌هایی را برای جریان آب ایجاد می‌کنند. محصولات کاشته شده به موازات زمین، جریان آب را کند کرده و بدین ترتیب از فرسایش خاک جلوگیری می‌کنند.
وی ادامه داد: کاشت باغ باران که این نوع کشت باغ باران یک تورفتگی کم عمق در حیاط شماست که بارش‌های جریان یافته‌ی سطوح غیرقابل نفوذ در آنجا جمع می‌شوند. این کار از فرسایش خاک جلوگیری و به حفاظت از خاک کمک می‌کند و فرصتی برای رشد گیاهان تالابی به شما می‌دهد.
مریدی اظهار کرد: استانداردسازی و سموم کشاورزی، که مربوط به جهاد کشاورزی که سازمان محیط زیست هم در حال پیگیری موضوع است و بحث دیگری که در قانون آمده و برای همه ما تکلیف ایجاد کرده است دستگاه‌های اجرایی رفع آلودگی خاک اقداماتی است که هر بخشی که در آلودگی خاک نقش داشته باشد باید خود را برای ترمیم و رفع آلودگی خاک، همان شرکت یا همان بخش اقدامات لازم را انجام دهند. سازمان محیط زیست از سال گذشته برای این طرح پیگیری‌های جدی انجام داده و تلاش می‌کند که این مسئله به مرحله اجرایی برسد؛
و همچنین توضیح داد: مسئله دیگر این است که افرادی که حقیقی و حقوقی که عامل آلودگی خاک باشند برخورد قضایی و طبق قانون مجازات می‌شوند که مجازات آن‌ها شامل جزای کیفری و جریمه نقدی است که آن‌ها را موظف به احیای خاک می‌کند.
مدیرکل دفترحفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: استان‌هایی که درگیر این موضوع هستند به استان‌های بوشهر و یزد اقداماتی در خصوص متخلفان آلودگی خاک چه حقیقی و حقوقی برخورد قانونی انجام شده و برای آن‌ها پرونده‌های قضاییی درست شده است. حال پیگیری هستیم که این موضوعات در سطح استان‌های دیگر هم انجام شودبازسازی خاک انجام شود.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *