عواقب خطرناک انعکاس نامناسب و غیرعلمی اخبار خودکشی در رسانه ها
- بنا بر اعلام پایگاه خبری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، احمد حاجبی گفت: رسانه‌ها با درج و انتشار صحیح اخبار می‌توانند در پیشگیری از خودکشی نقش مثبت و فعالی را ایفا کنند و در عین حال، انعکاس نامناسب اخبار خودکشی می‌تواند موجب افزایش رفتار‌های تقلید گرایانه خودکشی شود به همین خاطر مسئولین رسانه باید تدابیری برای جلوگیری از انتشار گزارش‌هایی که بر اساس شواهد علمی می‌توانند آسیب زننده به سلامت روان مردم باشند، اتخاذ کنند.
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با بیان اینکه انتشار نادرست اخبار خودکشی، اشتغال فکری در مورد آن را به ویژه در نوجوانان و جوانان افزایش می‌دهد، افزود: به طور خاص نیز انتشار خبر خودکشی نوجوانان در میان افکار عمومی، موجب افزایش میزان اقدام به خودکشی در افراد مستعد و تلقین پذیر در این گروه سنی می‌شود. در این موارد تا حد امکان پوشش خبری باید محدود باشد.
وی ادامه داد: توصیه می‌کنیم اعلام آمار خودکشی با دقت و به درستی و صرفاً مطابق با نظر یک مسئول رسمی و متخصص و با مقایسه با آمار مربوط به سایر نقاط دنیا و تحلیل وضعیت موجود اعلام شود. رسانه‌ها همچنین باید در کنار انتشار اخبارخودکشی، مراکز کمک رسانی و درمانی ارائه‌دهنده خدمت را در این خصوص معرفی کنند.
حاجبی توضیح داد: باید توضیح دهند که خودکشی علامتی از یک اختلال روانپزشکی مثل افسردگی و رفتاری ناسازگارانه برای مواجهه با مسائل و مشکلات است و در متن همان خبر به راهکار‌های جایگزین و منطقی و رفتار‌های سالم در مواجهه با مشکلات نیز اشاره کنند.
این روانپزشک و استاد دانشگاه گفت: برای کاهش میزان خودکشی تقلیدی باید از یک سری خطا‌های راهبردی در درج خبر خودکشی پرهیز شود؛ مثلا درج واژه خودکشی با فونت درشت در تیتر خبر رسانه و پوشش خبری هیجان انگیز و تهیه گزارش‌های اصطلاحاً دراماتیک در مورد خودکشی بسیار آسیب زاست.
حاجبی افزود: همچنین رسانه‌ها باید توجه کنند که چاپ عکس افراد اقدام کننده و درج جزئیات روش اقدام به خودکشی و توصیف صحنه خودکشی و اعلام محل اقدام به خودکشی (مانند ایستگاه مترو، بالای پل و غیره) ریسک خودکشی را در افرادی که ممکن است قصد اقدام به خودکشی در این محل‌ها را داشته باشند، افزایش می‌دهد.
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد بیان کرد: توصیف خودکشی به عنوان مسأله‌ای غیرقابل توضیح یا ساده انگارانه باعث برداشت‌های نادرست از سوی افراد دارای مشکلات سلامت روان و دارای افکار خودکشی می‌شود و معرفی خودکشی به عنوان عملی تحسین برانگیز و قهرمانانه با هر توجیهی کاملا غلط است. توصیف خودکشی به عنوان پاسخی طبیعی به تغییرات و فشار‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نیز خطای بزرگی است که به شدت باید از آن پرهیز شود.
حاجبی در پایان گفت: امید است رسانه‌ها در زمینه ترویج آگاهی پیرامون موضوعات مرتبط با سلامت روان بکوشند و در جهت افزایش سطح سواد سلامت روان اقشار مختلف جامعه همت گمارند. اطلاع رسانی در خصوص رفتار‌های صحیح کمک خواهی و اقدامات صحیح و سازنده‌ای که افراد بهتر است در مواقع بحران و یا بروز بیماری به آن‌ها اهتمام ورزند، قطعا می‌تواند در کاهش میزان اقدام به خودکشی در میان جوانان و نوجوانان موثر واقع شود. به عبارتی رسانه‌ها نباید صرفاً اخبار خودکشی را انعکاس دهند، بلکه باید در جهت افزایش استفاده جمعیت عمومی از خدمات سلامت روان گام بردارند.