فینال‌های ایران در آسیا؛ از قهرمانی تاج و پاس تا باخت‌های پیاپی
یک بار دیگر تیمی ایرانی به فینال لیگ قهرمانان آسیا رسیده است. فینالی که در روزگار‌های قدیم با فوتبال ایران مهربان‌تر بود و سه جام را به فوتبال ایران هدیه داده، اما طی سالیان اخیر، جز ناکامی و شکست، دستاورد دیگری برای فینالیست‌های ایرانی نداشته است. حالا این بار بازهم این پرسپولیس است که خود را به چنین فینالی رسانده و هدفی جز کسب نخستین قهرمانی اش در این رقابت‌ها ندارد. به بهانه دیدار فینال لیگ قهرمانان آسیا بین دو تیم پرسپولیس و اولسان هیوندای کره جنوبی که روز شنبه برگزار می‌شود، مروری داشته ایم بر تمام فینال‌هایی که ایرانی‌ها یک پای آن بوده اند:
*۱۹۶۷: تاج ۲-۱ هاپوئل رژیم صهیونیستی
در سومین دوره رقابت‌های جام باشگاه‌های آسیا، تیم فوتبال استقلال که قبل از انقلاب با نام تاج فعالیت می‌کرد، توانست برای اولین بار در تاریخ باشگاه‌های ایرانی به فینال این رقابت‌ها راه یابد و با هدایت رایکوف، برای نخستین بار هم فاتح این رقابت‌ها شود.
تاج در دیدار فینال این رقابت‌ها در ورزشگاه امجدیه تهران (شیرودی)، تیم هاپوئل رژیم صهیونیستی را در مقابل خود داشت، اما در نهایت توانست با نتیجه ۲-۱ از سد حریف خود عبور کند. غلام وفاخواه و مسعود معینی دو گل تاج را در این دیدار به ثمر رساندند.
*۱۹۹۱: استقلال ۲-۱ لیائونینگ چین
۲۴ سال طول کشید تا یک باشگاه ایرانی دیگر بتواند به فینال باشگاه‌های آسیا راه یابد و این مهم یک بار دیگر به دست آبی پوشان تهران رقم خورد و استقلال این بار با هدایت منصور پورحیدری که خود یکی از بازیکنان تیم قهرمان بیست و چهار سال پیش بود، توانست به فینال این رقابت‌ها راه یابد. استقلال در دیدار فینال آن دوره از رقابت‌ها که در داکا، پایتخت بنگلادش برگزار شد، موفق شد با نتیجه ۲-۱ تیم لیائونینگ چین را از مقابل بردارد. استقلال که در آن مسابقه ستاره‌هایی همچون احمدرضا عابدزاده، شاهین و شاهرخ بیانی، امیر قلعه نویی، مجید نامجومطلق و صمد مرفاوی را در ترکیب خود داشت، توانست با گل‌های رضا حسن زاده و مرفاوی حریف چینی را که مدافع عنوان قهرمانی بود، از مقابل بردارد و برای دومین بار در تاریخ خود، عنوان قهرمانی آسیا را مال خود کند و ستاره دوم آسیایی را به دست آورد.
*۱۹۹۲: استقلال ۱-۱ الهلال عربستان (ضربات پنالتی: ۲-۳)
استقلال که حالا به عنوان یکی از قدرت‌های برتر قاره آسیا شناخته می‌شد، توانست کمتر از یک سال بعد از دومین قهرمانی اش در جام باشگاه‌های آسیا، یک بار دیگر به فینال این رقابت‌ها راه یابد و این شانس را داشته باشد تا برای دومین بار پیاپی جام قهرمانی را از آن خود کند.
دیدار فینال این دوره از رقابت‌ها در شهر دوحه قطر بین دو تیم استقلال و الهلال برگزار شد. این دیدار در وقت‌های قانونی و اضافه با نتیجه ۱-۱ مساوی به پایان رسید. گل تیم استقلال را امیر هاشمی‌مقدم در دقیقه ۵۸ و گل تیم الهلال را حسین الحبشی در دقیقه ۷۳ به ثمر رساند. بازی با همین نتیجه در وقت‌های قانونی به پایان رسید و بعد از ۳۰ دقیقه وقت اضافی نیز گلی رد و بدل نشد و در ضربات پنالتی تیم الهلال ۲-۳ پیروز شد و برای نخستین بار عنوان قهرمانی جام باشگاه‌های آسیا را به دست آورد.
در ضربات پنالتی، صادق ورمزیار و مهدی فنونی زاده برای استقلال گلزنی کردند، اما حسن زاده، مرفاوی و سرخاب پنالتی‌های خود را از دست دادند تا شاگردان پورحیدری این بار به نایب قهرمانی آسیا اکتفا کنند.
*۱۹۹۳: پاس تهران ۱-۰ الشباب عربستان
در هشتمین دوره رقابت‌های جام باشگاه‌های آسیا، نوبت به تیمی ایرانی غیر از استقلال رسید تا در آسیا دست به افتخار آفرینی بزند و بتواند به فینال این مسابقات راه پیدا کند. تیم پاس تهران با هدایت فیروز کریمی توانست با کنار زدن نمایندگان قطر و پاکستان و ژاپن، به فینال آسیا راه یابد و آن جا هم با تک گل دقیقه ۳۹ محسن گروسی، الشباب عربستان را شکست دهد و تنها قهرمانی تاریخ خود در جام باشگاه‌های آسیا را به دست آورد.
*۱۹۹۹: استقلال ۱-۲ جوبیلوایواتا ژاپن
۶ سال پس از قهرمانی پاس در جام باشگاه ها، یک بار دیگر نوبت به پرافتخارترین تیم ایرانی در آسیا رسید که راهی فینال این مسابقات شود. استقلال این بار اسطوره بزرگ خود، ناصر حجازی را روی نیمکتش داشت و توانسته بود قدرت‌های غرب و شرق را کنار بزند و در فینالی که پرتماشاگرین بازی تاریخ این رقابت‌ها به حساب می‌آید، در حضور ۱۲۰ هزار هوادار خود در ورزشگاه آزادی به مصاف تیم جوبیلوایواتای ژاپن رفت.
در این دیدار، اما اوضاع برای استقلالی‌ها چندان خوب پیش نرفت و آن‌ها در همان نیمه اول دو گل غیرمنتظره از رقیب ژاپنی شان خوردند و تک گل دقیقه ۶۵ سیروس دین محمدی هم نتوانست استقلال را از شکست نجات دهد تا آبی‌ها در روزی که به تعداد انگشتان دو دست موقعیت از دست دادند، بازهم از رسیدن به ستاره سوم محروم شوند و جام به ژاپنی‌ها برسد.
*۲۰۰۷: سپاهان ۱-۳ اوراواردز ژاپن (مجموع دو دیدار رفت و برگشت)
پس از ناکامی استقلال در فینال آزادی، سال‌ها طول کشید تا یک تیم ایرانی بتواند به فینال لیگ قهرمانان آسیا راه پیدا کند. در سال ۲۰۰۷ سپاهان با هدایت لوکا بوناچیچ توانست به فینال آسیا راه یابد و در دیداری رفت و برگشت به مصاف تیم قدرتمند اوراواردز ژاپن برود. بازی رفت در استادیوم فولادشهر اصفهان برگزار شد که با گلی که محمود کریمی برای سپاهان زد، با نتیجه ۱-۱ به پایان رسید. در بازی برگشت، اما در کشور ژاپن، اوراواردز توانست با دو گل سپاهان را شکست دهد و جام قهرمانی را مال خود کند.
*۲۰۱۰: ذوب آهن ۱-۳ سئونگنام کره جنوبی
سه سال بعد، نوبت به دیگر تیم اصفهانی رسید تا طعم حضور در فینال لیگ قهرمانان آسیا را تجربه کند. ذوب آهن که در آن سال‌ها با هدایت منصور ابراهیم زاده از قدرت‌های فوتبال ایران به حساب می‌آمد، توانست با کنار زدن تیم قدرتمندی نظیر پوهانگ استیلرز و در ادامه الهلال در نیمه نهایی، راهی فینالی شود که سئونگنام کره جنوبی یک طرف آن بود.
در این مسابقه که به صورت تک بازی در توکیوی ژاپن برگزار شد، زور ذوبی‌ها به حریف کره‌ای شان نرسید و آن‌ها درنهایت با نتیجه ۳-۱ این مسابقه را واگذار کردند. تک گل ذوب در فینال را محمدرضا خلعتبری در دقیقه ۶۷ به ثمر رساند.
*۲۰۱۸: پرسپولیس ۰-۲ کاشیما آنتلرز ژاپن (مجموع دو بازی رفت و برگشت)
هشت سال پس از ناکامی ذوب آهن در فینال لیگ قهرمانان آسیا، نوبت به یک تیم ایرانی دیگر رسید تا شکست در این فینال را تجربه کند. پرسپولیس با هدایت برانکو ایوانکوویچ پس از کسب قهرمانی‌های متوالی در لیگ ایران و در شرایطی که به دلیل بسته بودن پنجره نقل و انتقالاتی اش نتوانسته بود بازیکن جدیدی به خدمت بگیرد، برای اولین بار در تاریخ خود راهی فینال لیگ قهرمانان آسیا شد. فینالی که باز با فرمت رفت و برگشتی برگزار می‌شد. قرمز‌ها در دیدار رفت در کشور ژاپن با دو گل مغلوب تیم کاشیما شدند و در بازی برگشت در ورزشگاه آزادی و در شرایطی که از حمایت ۱۰۰ هزار هوادار خود بهره می‌بردند، هرچه زدند به در بسته خود تا با تساوی بدون گل بازی به اتمام برسد و جام قهرمانی از تهران به ژاپن برود.