اقتصاد آرام‌تری در پیش داریم/ ترخیص بیش از ۲۲ میلیون تُن کالا از گمرک/ حذف صدور چک در وجه حامل از ۲۲ آذر

-  عبدالناصر همتی با حضور در یک برنامه زندۀ تلوزیونی با اشاره به تشدید تورم در ماه‌های اخیر، گفت: تورم از دو جنبه در کشورمان در حال شکل گیری است؛ عمده آن ناشی از شوک قیمت ارز و بخش دیگر آن به دلیل نقدینگی متراکم شده در سال‌های مختلف است، متاسفانه یک رشد ساختاری سالانه ۲۷، ۲۸ درصد را در طول سال‌های گذشته داشتیم، ضمن آنکه تحریم و ابعاد آن (به موقع نرسیدن کالا‌ها و مواد اولیه) نیز می‌تواند باعث آن شود.

وی در رابطه با هدف گذاری بانک مرکزی در رابطه با کنترل نرخ تورم (هدف نرخ تورم ۲۲ درصد) نیز اظهار داشت: هدف گذاری لزوما به معنای این نیست که به هدف برسیم؛ بلکه ما بر اساس یک سری متغییر‌ها هدف گذاری می‌کنیم؛ زمانی که این هدف گذاری را کردیم نرخ ارز ما در سامانه نیما و بازار آزاد ۱۷ هزار تومان بود و بر اساس آن نیز پیش بینی کردیم که تورم متوسط یک ساله منتهی به خرداد ۱۴۰۰ را به ۲۲ تا ۲۴ درصد برسانیم و تا آن زمان شش ماه فرصت داریم، با روندی که الان در بازار ارز وجود دارد بسیار امیدواریم و هنوز هم معتقدیم که می‌توانیم به این رقم برسیم.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه ما از پیچ تحریم‌ها که هدف آن فروپاشی اقتصاد کشور و کل نظام جمهوری اسلامی ایران بود عبور کردیم، ادامه داد: الان مرحله نتیجه گرفتن ماست و با اطلاعاتی که بنده دارم و با روندی که در متغییر‌ها می‌بینمم؛ ماه‌های آینده، ماه‌های آرامتری برای اقتصاد ما خواهد بود.

همتی در رابطه با رسوب پنج و نیم میلیون تن کالا در گمرکات کشور نیز، اظهار داشت: به طور متوسط، ماهی ۳ و نیم میلیون تن کالا از گمرکات کشور ترخیص می‌شوند و تا حالا بیش از ۲۲، ۲۳ میلیون تن کالا تخلیه شده است.

وی افزود: عده‌ای تصور کردند که دولت قصد دارد ارز ۴۲۰۰ را بردارد لذا کالا‌های خود را نگه داشتند و دست به جوسازی در جامعه زدند و عملا هم به بخشی از هدف خود رسیدند.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه عده‌ای با ارائه اطلاعات ناقص می‌گویند بانک مرکزی ارز نمی‌دهد، گفت: بانک مرکزی بر اساس یک برنامه‌ای ارز ۴۲۰۰ تومانی را تامین می‌کند؛ تعهد ما برای تامین این ارز برای سال جاری ۸ میلیارد دلار بوده (۵ و نیم میلیارد دلار برای کالا‌های اساسی و ۲ و نیم میلیارد دلار برای دارو) که تا کنون ۷ میلیارد آن را تامین کرده است و با توجه به کاهش شدید درآمد‌های ارزی بانک مرکزی بیش از این نمی‌تواند تعهد بدهد.

وی با اشاره به اینکه بانک مرکزی کالا‌های وارداتی اعتباری را نیز به شرط ورود فوری به کشور تامین ارز خواهد کرد، خاطر نشان ساخت: اعلام کردیم کسانی که کالای اعتباری وارد کرده اند در قبال تضمین چند ماهه ما برای تامین ارزشان، تعهد بدهند که کالا‌های خود را سریعتر ترخیص کنند.

همتی با بیان اینکه واردات کالا در مقابل صادرات اشکال ندارد و وزارت صمت در این رابطه اختیار دارد، گفت: موضوع واردات کالا بدون انتقال ارز با موضوع واردات در مقابل صادرات خیلی فرق دارد؛ کسانی که واردات کالا بدون انتقال ارز انجام دادند باید منشأ ارز خود را مشخص کنند و در این صورت است که می‌توانند کالای خود را ترخیص کنند.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه بنده در جریان امور قرار دارم، ولی نمی‌خواهم زیاد توضیح بدهم در رابطه با کالا‌های رسوب شده در گمرکات، اظهار داشت: بیش از یک میلیارد دلار مجوز ترخیص دادیم، ولی کالایی از گمرک خارج نشده است؛ عده‌ای فکر می‌کردند به امید اینکه ارز ۴۰، ۵۰ هزار تومان می‌شود بهتر است کالای خود را نگه دارند که بدشانسی آوردند و نرخ ارز کنترل شد.

وی همچنین با بیان اینکه ثبت سفارش بر عهده وزارت صمت گذاشته شده، عنوان کرد: این وزا تخانه باید طبق برآوردی که از درآمد‌های ارزی ما دارند ثبت سفارش انجام دهند.

رئیس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از اظهاراتش درباره آمار‌های تجارت کشور نیز بیان کرد: تا به امروز صادرات ما به ۲۶ و نیم میلیارد دلار و واردات ما به ۲۵ میلیارد دلار رسیده و تراز تجاری ما یک و نیم میلیارد دلار مثبت شده است، این آمار نشان می‌دهد که صادرات ما از وارداتمان پیشی گرفته و این اتفاق باعث خواهد شد ارز بیشتری حاصل شود.

همتی در خصوص انتقاد‌ها نسبت به رشد نقدینگی در این دولت نیز گفت: دوره ما جزء سخت‌ترین دوره‌های تاریخ انقلاب است و گمان نمی‌کنم چنین تحریمی در طول تاریخ تجربه کرده باشیم.

وی با نشان دادن نموداری از افزایش حجم نقدینگی در ۲۰ سال گذسته تصریح کرد: اگر بخواهیم افزایش حجم نقدینگی در سه دولت اصلاحات، آقای احمدی نژاد و دولت فعلی را مقایسه کنیم، آمار‌ها نشان می‌دهند که تفریبا در هر سه دولت، میانگین حدود ۸۰ درصد رشد نقدینگی داشتیم لذا افزایش نقدینگی به مشکلات ساختاری ما بر می‌گردد.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه وضع نقدینگی از مرداد ۷۶ تا مهر ۸۳ هشتاد درصد، از مرداد ۸۴ تا مهر ۹۱ هشتاد و یک درصد و از مرداد ۹۲ تا مهر ۹۹ هشتاد و سه درصد بوده است، گفت: بر این اساس در دولت فعلی، نقدینگی رشد محسوسی نداشته ضمن آنکه بخشی از رشد ۸۳ درصدی نقدینگی در این دوره مربوط به موسسات مالی غیر مجاز است.

همتی با اشاره به رهنمود‌های اخیر مقام معظم رهبری درباره کنترل نقدینگی در کشور و تامین کسری بودجه از طریق فروش اوراق و واگذاری سهام دولت، گفت: همچنین ایشان فرمودند که برای انتشار اسکناس به هیچ وجه نباید به سراغ بانک مرکزی رفت و بر این اساس ما از ابتدای سال تا کنون هرگز اسکناس چاپ نکردیم و تا الان رشد پایه پولی ما ۱۲ درصد بوده است.

وی با بیان اینکه افزایش قیمت‌ها ارتباط چندانی با افزایش نقدینگی ندارد، گفت: فشار هزینه‌ها و افزایش قیمت‌ها بیشتر ناشی از رشد قیمت ارز است؛ با شیوع کرونا با کاهش تولید مواجه بودیم و وقتی تولید لطمه می‌خورد نرخ ارز بالا می‌رود و کاهش عرضه ارز خواهیم داشت که همه این‌ها باعث می‌شود قیمت دارایی‌ها افزایش پیدا کند و به دنبال آن انتظار تورمی ایجاد شود و این انتظار تورمی است که به افزایش قیمت‌ها منجر می‌شود.

رئیس کل بانک مرکزی با اعلام اینکه امسال، کسری بودجه از طریق فشار به بانک مرکزی تامین نشده، اظهار داشت: تنها در یک مورد این اتفاق افتاد که آن هم مربوط به بودجه نبوده بلکه مربوط به کروناست؛ امسال برای مقابله با بیماری کرونا یک میلیارد یورو از صندوق ذخیره ارزی برداشت کردیم و ناچار شدیم آن‌ها را به ریال تبدیل کنیم؛ تقریبا امروز بالای ۷۰۰ میلیون یورو از آن را به ریال تبدیل کردیم و تقریبا روزانه ۱۶ هزار میلیارد تومان پرداخت کرده ایم، لذا از ۱۲.۵ درصد رشد پایه پولی ۵ واحد آن مربوط به این موضوع است.

همتی درباره گلایه مسئولین وزارت بهداشت و درمان کشور مبنی بر اینکه بانک مرکزی معادل ریالی برداشت از صندوق ذخیره ارزی را پرداخت کرده است، گفت: وقتی ارز در دسترس وجود ندارد مجبور هستیم معادل ریالی آن را پرداخت کنیم، ضمن آنکه بنده مسئول حفظ ارزش پول ملی هستم و باید مقاومت کنم و به نحوی این پول را تزریق نکنم که افزایش نقدینگی داشته باشد.

وی درباره افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نیز اظهار داشت: به خاطر مسئولیتی که دارم باید هوای بازار سرمایه را هم داشته باشم؛ در مقطعی تاکید کرده بودم بانک‌ها به کارگزاری‌ها وام ندهند، اما دادند و من هم سخت گیری نکردم، چون اگر سخت گیری می‌کردم به بورس لطمه می‌خورد، تا به امروز به بورس کمک کردیم که وظیفه ماست و از این به بعد هم به فعالین بازار سرمایه اطمینان می‌دهم که بانک مرکزی هر کاری از دستش بر آید انجام خواهد داد.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه الان در شرایط ایده آلی قرار نداریم لذا نمی‌توانم معادلات چند مجهولی را حل کنم، عنوان کرد: در سی سال گذشته رشد نقدینگی ۲۷ درصد بوده و حالا در شرایط بسیار سخت امروز تنها سه درصد بیشتر شده است، حالا نمی‌دانم چرا برخی‌ها می‌گویند بانک مرکزی نتوانسته نقدینگی را کنترل کند.

 

همتی درباره احتمال عدم تحقق منابع بودجه نیز گفت: باید تلاش بشود، پیش فروش نفت و اوراق برای همین پیش بینی شده، چه کار باید می‌کردیم؟

وی با بیان اینکه من که مسئول بودجه نیستم، ان شاءالله کسری بودجه پیش نمی‌آید، ادامه داد: وظیفه ما نیست که به جزئیات بودجه ورود کنیم، اما بر تاثیر آن بر متغییر‌های کلان نظارت داریم و باید مراقب باشیم تا برخی شاخص‌های کلان دچار تغییر نشود.

رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه به آینده بسیار خوش بین هستم، گفت: رشد کارگاه‌های صنعتی در سه ماهه دوم سال نسبت به سال گذشته ده درصد رشد کرده است و خوش بین هستم که رشد غیر نفتی ما از همین ماه مثبت شود؛ همچنین باید امکان فروش سهام دولت و مولد سازی دارایی‌های دولت را هم داشته باشیم، فروش اوراق هم که مشکلی ندارد، در برنامه ششم توسعه پیش بینی شده که می‌توان تا ۴۰ درصد GDP اوراق منتشر کرد و اینکه ممکن است فروش اوراق دولت بعدی را بدهکار کند باید بگویم که این مساله مربوط به دولت‌ها نیست بلکه نظام یک پارچه است همان طور که در این دولت طرح‌هایی اجرا شده که سودش به دولت بعدی خواهد رسید.

وی درباره اجرای قانون جدید چک هم گفت: بانک مرکزی آمادگی دارد قانون جدید چک را از ۲۲ آذر ماه امسال اجرایی کند، اما از آنجایی که کار با سامانه مربوطه نیاز به آموزش مردم دارد در جلسه شورای پول و اعتبار در هفته گذشته بحث شد که در ابتدا ثبت چک در سامانه صیاد اختیاری و به تدریج انجام شود که امیدواریم رئیس جمهور نیز نظر مثبتی در این رابطه داشته باشند، اما آنچه که از این تاریخ (۲۲ آذر) قطعی خواهد بود این است که دیگر هیچ کس نمی‌تواند چک در وجه حامل صادر کند و صدور این نوع چک از صحنه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران خارج خواهد شد.

همتی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا بانک‌ها نسخه‌ای از قرارداد تسهیلات و جدول بازپرداخت وام را به مشتریان خود نمی‌دهند گفت: این کار بسیار بدی است و خوشبختانه هفته پیش در هیئت عامل بانک مرکزی مجددا این موضوع تصویب و ابلاغ شد و از مردم هم می‌خواهم که اگر تسهیلاتی دریافت می‌کنند حتما نسخه مربوط به خود را دریافت کنند و هر بانکی که این موضوع را رعایت نکند حتما برخورد خواهیم کرد.

رئیس کل بانک مرکزی در رابطه با تامین واکسن کرونا هم بیان کرد: حدود یک ماه است که معطل کره جنوبی بودیم، چون کره جنوبی برای انتقال پول حتما باید U-turn را طی کند و از آنجایی که این حواله از مسیر آمریکا می‌گذرد، از کره جنوبی درخواست تضمین خواستیم که آمریکا پول ما را بلوکه نکند که ان‌ها هم نتوانستند چنین تضمینی به ما بدهند.

وی با تاکید بر اینکه ما مشکل ارزی نداریم و مشکل ما بحث انتقال ارز است، گفت: صندوق بین المللی پول هم قول‌هایی را برای هزینه‌های کرونا داده بود که با فشار آمریکا بر مدیریت صندوق فعلا این راه هم مقدور نیست، الان هم با دو کشور در حال مذاکره هستیم تا مجوز اوفک را بگیریم، تا الان آمریکا مقاوت کرده و اجازه نداده، ولی به محض آنکه راه انتقال باز شود حواله خواهیم کرد.

همتی در خصوص آخرین وضعیت ادغام بانک سپه نیز بیان داشت: این پروژه با عنایت رهبر و با کمک ستاد نیرو‌های مسلح، همکاری بانک سپه و وزارت اقتصاد پیش رفته است و بالاخره توانستیم این طرح بسیار عظیم را به ثمر برسانیم.

وی با بیان اینکه در این طرح ۵ بانک با حدود ۳ هزار شعبه، ۳۰ هزار کارمند و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان منابع را در بانک سپه ادغام کردیم، گفت: در دو روز آینده، بانک قوامین و پایان ماه نیز انصار در بانک سپه ادغام خواهند شد و پایان آذر ماه پرونده این ادغام بسته می‌شود و همه تابلو‌ها به بانک سپه تغییر خواهند کرد.