بیانیه ۱۹ کشور عضو سازمان ملل در محکومیت تحریم‌های یکجانبه و اثرات آن بر مبارزه با کرونا

- کاظم غریب‌آبادی درباره سمینار دیپلماتیک «اقدامات زورمدارانه یکجانبه در چارچوب کرونا»، از سوی ایران، کوبا و ونزوئلا و با شرکت بیش از ۳۸ کشور به طور مجازی برگزار شد، گفت: در این سمینار، سفرا و نمایندگان دائم ۱۶ کشور و همچنین گزارشگر ویژه اقدامات زورمدارانه یکجانبه و تأثیر آن‌ها بر بهره مندی از حقوق بشر و رئیس مرکز همکاری‌های جنوب، به ایراد سخنرانی پرداختند.

غریب آبادی اظهار داشت: سخنرانان، تحریم‌های یکجانبه و اقدامات غیرقانونی آمریکا را در این راستا محکوم کرده و خواستار لغو آنها، به ویژه در شرایط کنونی ناشی از بیماری کرونا شدند.

نماینده دائم کشورمان همچنین گفت: در پایان این سمینار، بیانیه مشترکی از سوی ۱۹ کشور صادر شد. متن این بیانیه ۱۲ بندی و فهرست حامیان آن به شرح زیر است:

اقدامات زورمدارانه یکجانبه و پیامد‌های آن در چارچوب همه گیری کرونا

(وین، ۳۰ نوامبر ۲۰۲۰)

جمهوری اسلامی ایران، روسیه، چین، آفریقای جنوبی، پاکستان، نیکاراگوئه، کوبا، ونزوئلا، میانمار، سوریه، نامیبیا، فلسطین، بلاروس، کره شمالی، زیمبابوه، بولیوی، بروندی، اریتره، لائوس

۱- همه گیری کرونا کماکان بر همه ملت‌ها، به ویژه کشور‌های در حال توسعه، شدیداً تأثیر می‌گذارد. علیرغم این حقیقت که پاسخ به کرونا و تدابیر جبرانی مستلزم همبستگی جهانی و همکاری بین‌المللی می‌باشد، اما همچنان شاهد استفاده از اقدامات زورمدارانه یکجانبه، به ویژه اعمال آن‌ها به طور ثانویه و فراسرزمینی هستیم که نقض آشکار اهداف و اصول اساسی منشور ملل متحد، حقوق بین‌الملل و حقوق بشر بین‌المللی بوده و همچنین، در تناقض مطلق با اصول تثبیت شده چندجانبه گرایی و هنجار‌های اساسی روابط بین‌الملل و دیپلماسی است.

۲- همه گیری کرونا امروزه تمامی افراد را تحت تأثیر قرار داده و آثار منفی اقدامات زورمدارانه یکجانبه در حوزه‌های بشردوستانه را آشکارتر کرده است. این اقدامات، تأثیرات انکارناپذیری بر حقوق بشر به ویژه حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارند، چرا که مانع تحقق کامل توسعه اجتماعی و اقتصادی شده و رفاه مردم در کشور‌های هدف، به ویژه زنان، کودکان، نوجوانان، سالخوردگان و افراد دارای ناتوانی را با اختلال مواجه می‌کند. اقدامات زورمدارانه یکجانبه سبب می‌شود که از جمله: حق حیات، حق آموزش، حق غذا، حق شغل مناسب، دسترسی به اطلاعات و استاندارد اساسی زندگی به مخاطره بیافتد. این اقدامات، به ویژه مانع تحقق حق سلامت می‌شود، چرا که دسترسی به داروها، فناوری‌ها، تجهیزات و ملزومات پزشکی را سد می‌کند. این موضوع به ویژه در رابطه با بیماری همه گیر کرونا، که این اقدامات حتی انتقال کمک‌ها برای مبارزه با کرونا را با مشکل روبرو کرده، بسیار حائز اهمیت است.

اقدامات زورمدارانه یکجانبه، همچنین حقوق جمعی مردم از جمله حق تعیین سرنوشت، حق توسعه و حق محیط زیست را تضعیف می‌کند.

۳- در این زمان بلاتکلیفی جهانی، در کنار آثار فاجعه بار فزاینده همه گیری کرونا، ما همبستگی خود را با تمامی کشورها، در حالی که با اثرات آن مبارزه می‌کنیم، ابراز می‌کنیم. ما به خاطر از دست دادن جان افراد، ناراحت هستیم و به خانواده‌های آنانی که عزیزان خود را از دست داده‌اند، صمیمانه تسلیت می‌گوییم. ما همچنین برای افرادی که دچار این بیماری شده‌اند و با چالش‌هایی به ظاهر غیر قابل عبور روبرو هستند، آرزوی بهبودی سریع و کامل می‌کنیم.

ما به متخصصان فداکار و سختکوش حوزه درمان و سلامت، محققان پزشکی که برای تولید واکسن‌ها و روش‌های درمانی در حال رقابت هستند و سایر کارکنان در خط مقدم در سراسر جهان که بار مسئولیت پاسخگویی به این بحران بهداشتی را به دوش می‌کشند، درود می‌فرستیم.

۴- ما به ویژه در خصوص آثار فوری و طولانی مدت این بیماری بر کشور‌های در حال توسعه نگران هستیم و آن دسته از شرکا و موسسات اهدا کننده کمک که اقدامات ویژه‌ای را برای کمک به کشور‌های در حال توسعه در تلاش‌هایشان برای مبارزه با این بیماری همه گیر آغاز کرده‌اند، تحسین می‌کنیم. ما همچنین همبستگی و همکاری بین کشور‌های در حال توسعه در چارچوب همکاری‌های جنوب - جنوب، برای کمک به تلاش‌ها در جهت مقابله با همه گیری را می‌ستاییم.

سازمان بهداشت جهانی نقش پیشتاز خود را در توسعه راهبردی برای تضمین برخورداری دولت‌ها از تجهیزات کافی به منظور مهار کرونا ایفا کند

۵- ما از سازمان بهداشت جهانی به دلیل نقش پیشگامانه آن در هماهنگ کردن آمادگی و پاسخ به همه گیری قدردانی و آن را تشویق می‌کنیم تا نقش پیشتاز خود را در توسعه یک راهبرد برای تضمین اینکه دولت‌ها از تجهیزات کافی و ضروری پزشکی برای مهار گسترش کرونا و کاهش آثار آن برخوردار هستند، ایفا کند. ما همچنین از کار‌هایی که سایر سازمان‌های بین‌المللی در مبارزه با کرونا انجام داده‌اند، به ویژه حمایت از کشور‌هایی که در معرض اقدامات زورمدارانه یکجانبه هستند، قدردانی می‌کنیم.

۶- در همین راستا، ما از درخواست دبیرکل سازمان ملل متحد در ۲۶ مارس ۲۰۲۰ برای معافیت از تحریم‌هایی که ظرفیت کشور‌ها را برای پاسخ به بیماری کرونا تضعیف می‌کند و همچنین بیانیه کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در ۳۰ مارس ۲۰۲۰ در رابطه با لزوم تخفیف یا تعلیق تحریم‌های بخشی با توجه به آثار فلج کننده آن‌ها بر بخش سلامت و حقوق بشر و ضرورت جلوگیری از فروپاشی نظام پزشکی کشورها، استقبال می‌کنیم.

۷- ما کار گزارشگر ویژه «آثار منفی اقدامات زورمدارانه یکجانبه بر بهره مندی از حقوق بشر» را مدنظر قرار می‌دهیم و از گزارش ۱۶ اکتبر ۲۰۲۰ وی به مجمع عمومی سازمان ملل متحد در مورد تأثیر تحریم‌های یکجانبه بر توانایی کشور‌های هدف در پاسخگویی به کرونا و اجرای برنامه‌های واکنش ملی که در آن وی از کشورها، سازمان‌های بین‌المللی و سایر بازیگران مرتبط خواست تا کل دامنه تحریم‌های یکجانبه را بازنگری و به حداقل رسانده تا تضمین کنند که معافیت‌های بشردوستانه، با این هدف که کشور‌های تحت تحریم بتوانند از جمعیت خود در برابر کرونا محافظت کنند، موثر، کارآمد و کافی می‌باشند، استقبال می‌کنیم.

۸- ما همچنین بیانیه گروه ۷۷ و چین که خواستار اتخاذ اقدامات فوری و موثر برای حذف استفاده از اقدامات زورمدارانه اقتصادی یکجانبه علیه کشور‌های در حال توسعه شده و اعلامیه جنبش عدم تعهد در محکوم کردن اقدامات زورمدارانه یکجانبه و درخواست حذف آن‌ها برای تضمین اثربخشی پاسخ‌های ملی به بیماری همه گیر کرونا را مورد تأکید مجدد قرار می‌دهیم. حفظ صلح باید فوری‌ترین هدف ما با توجه به شرایط فعلی جهانی باشد.

۹- ما همچنین از قطعنامه‌های مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد تحت عناوین «پاسخ متحد در برابر تهدید‌های بهداشتی جهانی: مبارزه با کرونا مورخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۰»، «پاسخ جامع و هماهنگ به پاندمی بیماری ویروس کرونا مورخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۰»، «همکاری بین‌المللی برای تضمین دسترسی جهانی به داروها، واکسن‌ها و تجهیزات پزشکی برای مقابله با کرونا مورخ ۲۰ آوریل ۲۰۲۰» و «همبستگی جهانی برای مبارزه با بیماری کرونا ویروس ۲۰۱۹ مورخ ۲ آوریل ۲۰۲۰»، و همچنین قطعنامه ۱/۷۳ مورخ ۱۵ می ۲۰۲۰ مجمع جهانی بهداشت در مورد «پاسخ به کرونا» استقبال می‌کنیم.

 

این قطعنامه‌ها از جمله: در مورد خطرات جدی برای همه کشورها، به ویژه کشور‌های در حال توسعه و کمتر توسعه یافته و مشخصا کشور‌های آفریقایی و کشور‌های جزیره‌ای کوچک در حال توسعه ابراز نگرانی عمیق می‌کنند؛ به رسمیت می‌شناسند که همه گیری کرونا نیاز به یک پاسخ جهانی مبتنی بر وحدت، همبستگی و همکاری تجدید شده چندجانبه دارد؛ بر ضرورت اقدامات کوتاه مدت فوری برای تحویل سریع تجهیزات پزشکی، به ویژه ابزار‌های تشخیصی، درمانی، دارو‌ها و واکسن‌ها تأکید می‌کنند؛ قویا از کشور‌ها می‌خواهند از اعمال و کاربرد هرگونه اقدامات یکجانبه اقتصادی، مالی یا تجاری مغایر با حقوق بین‌المللی و منشور ملل متحد که مانع دستیابی کامل به توسعه اقتصادی و اجتماعی، به ویژه در کشور‌های در حال توسعه می‌شود، خودداری کنند.

۱۰- ما از بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای مربوطه می‌خواهیم تا فورا تولید و تقویت زنجیره‌های تامین را با هدف دسترسی و توزیع منصفانه، شفاف، برابر، موثر و به موقع ابزار‌های پیشگیری، تست‌های آزمایشگاهی، اقلام پشتیبانی، تجهیزات پزشکی ضروری، تشخیص‌های جدید، دارو، و واکسن کرونا، به گونه‌ای که در اختیار همه نیازمندان، به ویژه در کشور‌های تحت تحریم و کشور‌های در حال توسعه قرار گیرد، ارتقا دهند.

۱۱- کشور‌ها باید از اتخاذ اقدامات زورمدارانه، که نقض تعهدات حقوق بشری آن‌ها تحت حقوق بین‌الملل مبتنی بر معاهده یا عرف است، خودداری کنند و اقدامات لازم را برای تضمین اینکه از عرضه‌های ضروری مانند دارو و غذا به عنوان ابزاری برای فشار سیاسی استفاده نمی‌شود، اتخاذ کنند، چرا که این امر جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود.

ما فرصت را مغتنم شمرده و خواستار لغو کامل و فوری اقدامات زورمدارانه یکجانبه به منظور تضمین به پاسخ کامل، موثر و کارآمد تمامی اعضای جامعه بین‌المللی هستیم. همبستگی جهانی و همکاری بین‌المللی، قوی‌ترین سلاح در مبارزه و غلبه بر کرونا است.