موشک "اسراییل‌زن" سپاه

-گروه سیاسی: موشك شهاب 3 اولین موشك بالستیك میان برد سوخت مایع جمهوری اسلامی ایران است. مدل اول این موشك كه با نام Shahab-3A شناخته میشد دارای بردی برابر 1300 كیلومتر بود. مدل بعدی این موشك كه با نام Shahab-3B شناخته میشود از كلاهكی سنگین تر بهره می گرفت و توانایی هدف قرار دادن اهدافی در 2000 كیلومتری را داشت. نوع اخر این موشك Shahab-3d نامیده می شود بردی بین 2200 تا 3000 كیلومتر را داراست. بنابراین موشک شهاب3 را باید در ادامه روند توسعه موشک های شهاب-1 و 2 و با رویکرد اعمال تغییرات طراحی در سامانه های مختلف بوجود آمده دانست؛ زیرا این موشک بسیار از نوع اول و دوم خود پیشرفته تر بوده و از نظر الکترونیک با فن آوری جدید و رایانه هدایتی پیشرفته از نظر سخت افزار و نرم افزار در ساخت آن استفاده شده است.

تاریچه تولید موشک شهاب سه

سابقه طراحی و تولید این موشک به پروژه مشترک موشک‌های بالیستیک ایران وکره شمالی در دهه ۱۹۸۰ باز می‌گردد که طبق گزارش های مختلف برای این برنامه توسعه و پيشرفت موشک بالستيکي ميان برد نامهاي مختلفي از قبيل Shahab 3،Shihab 3،Shehob 3 و يا Zelzal برگزيده شده بود. که در جریان این همکاری کره شمالی و ایران؛ موشک دوربرد نودونگ ( (No-dong تولید شد که نخستین آزمایش این موشک که بر اساس طرح کلی خانواده موشک‌های روسی اس‌اس-۱ اسکاد تولید شده بود در دهه ۱۹۹۰ به طور مشترک توسط دو کشور ایران و کره شمالی انجام شد. اما پس از آن این همکاری به پایان رسید و ایران موشک شهاب ۳ را بر اساس نمونه‌های آزمایشی نودونگ-۱ که در سال ۱۹۹۳ دریافت کرده بود طراحی کرد که اولین نسخه شهاب۳ به عنوان یک موشک میان برد بالستیک در سال ۲۰۰۳ وارد خدمت رسمی در نیروهای مسلح شد که برد این موشک با کلاهک ۱۲۰۰ کیلویی تا ۱۳۰۰ کیلومتر، با کلاهک ۱ تنی تا ۱۵۰۰ کیلومتر و با کلاهک ۸۰۰ کیلویی تا ۱۷۰۰ کیلومتر بود؛که امروز با تلاش مهندسان ایرانی و بهینه سازی نمونه های اولیه برد موشک شهاب سه به بیش از ۲0۰۰ کیلومتر رسیده است تنها تفاوت موشک های شهاب سه ایرانی با نمونه اولیه مشترک کره ای- ایران در مقياس (کوچکتر يا بزرگتر بودن) است.

مشخصات کلی موشک شهاب سه

همانطور که اشاره شد تا به امروز در طراحی و ساخت ؛نمونه های مختلفی از شهاب3 و به خدمت نیروهای مسلح کشور وارد شد که از نظر شاخص های اصلی ای چون برد و زیرسامانه ها در طول زمان ارتقاء یافته اند که بعوان یک شاخص ثابت همه مدل ها از یک مرحله ای بودن سوخت مایع و از سامانه هدایت اینرسیایی برخوردارند.

وزن تقریبی این موشک ۱۶ تن و قطر آن ۱٫۳ متر و طول این موشک در حدود ۱۶متر می‌باشد. وزن خشک این موشک ۲۱۸۰کیلوگرم است و قادر به حمل یک کلاهک ۷۶۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرمی می‌باشد در نمونه جدید شهاب سه که در رزمایش پیامبر اعظم در سال ۱۳۸۷ آزمایش شد، برد آن ۲۰۰۰ کیلومتر ارتقاء یافته‌ و کلاهک آن جدا شونده است که پس از رسیدن به قوس نزولی در ارتفاع مناسب از بدنه موشک جدا شده و به سمت هدف ادامه مسیر داده و باعث ناتوانی دشمن در انهدام آن می شود.

در انواع نمونه های تولیدی موشک شهاب سه موتور آنها۲۶۷۶۰کیلوگرم نیروی رانش تولید می‌کند که برای طی مسافت حد اکثر ۲۰۰۰ کیلومتر کافی است. اگر بخواهند برد آن بیشتر شود، از کلاهک‌های کم وزن‌تر استفاده می‌کنند و به همین دلیل، وزن کلاهک‌های از ۷۶۰ تا ۱۱۵۸کیلوگرم متفاوت است.

بهینه سازی موشک شهاب سه

امروز برد موشك‌هاي نسل جديد « شهاب ۳»، در مقايسه با سري قبلي حدود ۱۰۰ درصد ارتقا پيدا كرده و خطاي هدف‌گيري که در نسل قبلي نسبت به برد آن ۸ در ده‌هزار بوده، در نسل جديد، به ۲ در ده‌هزار كاهش يافته است. نكته ديگر، سيستم اختصاصي ناوبري موشك‌هاي شهاب است كه موجب شده كساني كه ادعا دارند ايران اين موشك ها را از كشورهاي ديگر تهيه كرده است، اما اين سيستم ناوبري و الكترونيكي ساخته شده توسط متخصصان ايراني، جاي شبهه اي را باقي نگذاشته است. اين سيستم علاوه بر آنكه قدرت شناسايي و اصابت به اهداف را به گونه اي بسيار دقيق در اختيار ايران قرار داده است كه علاوه بر اطمينان از برخورد موشك به هدف موردنظر، در صورت خروج از مسير تعيين شده نيز مي تواند آن را تصحيح كرده و درصد اطمينان از برخورد را به نحو چشمگيري افزايش دهد.

نكته ديگر در خصوص بهينه سازي استفاده از موشك هاي شهاب، تغيير زاويه شارژ موشك شهاب است كه از اين پس با زاويه صفر با سطح افق مورد استفاده قرار مي گيرد. اين تغيير موجب مي شود تا فواصل آماده سازي شليك موشك ها كمتر شده و قدرت متحرك سازي شليك ها را افزايش مي دهد تا شليك هايي نامحدود در زمانهاي كوتاه را شاهد باشيم.

خانوادهای موشک شهاب سه

در طول این سال ها هم خانوادهای از سیستم موشکی شهاب3 طراحی و تولید شده اند که هر کدام ازآنها تهدیدی کاملاً جدی برای هر متجاوز و دشمن محسوب می شود. سامانه هدایت این موشک های بالستیکی از نوع کنترل بردار رانش است که با استفاده از تیغه هایی در خروجی پیشران موشک اقدام به تغییر جهت گازهای خروجی از موشک کرده و جهت موشک را تصحیح می نمایند. این سامانه بسیار بهتر از سامانه های متکی به سطوح کنترلی بالک عمل کرده و یکی از عوامل دقت بالای موشکهای ایرانی، بهینه سازی این سامانه در کشور است.که ادامه به آنها اشاره می کنیم.

عاشورا

این موشک بر اساس موشک شهاب3 ساخته شده و از نوع سوخت مایع و دوربرد است. شکل ظاهری کلاهک این موشک مانند آخرین نمونه های شهاب سه دارای کاهش قطر در قسمت های بالاتر است. در این موشک از زیرسامانه های بومی استفاده شده و قابلیت حمل چند نوع سر جنگی از ویژگی های این موشک است. منابع داخلی برد این موشک را 2000 کیلومتر عنوان کرده اند هر چند که کارشناسان خارجی 25 تا 50 درصد برد بیشتری را برای آن متصور هستند. با توجه به نزدیک بودن ابعاد این موشک و شهاب3، استفاده از سامانه های پرتاب قبلی برای بکارگیری آن مقدور است. این برد برای هدف قرار دادن دورترین نقطه در فلسطین اشغالی از نیمه شرقی هم کشور کافی است.

قدر

موشک قدر1 که در سال 1386 معرفی شده در ادامه توسعه موشک های دوربرد سوخت مایع شهاب به تولید رسید و در واقع یکی از نمونه های خانواده شهاب محسوب می شود. برد این موشک تک مرحله ای در حدود 2000 کیلومتر عنوان شده و از ویژگی های آن زمان کوتاه تر آماده سازی آن در مقایسه با موشک های قبلی است. بدین ترتیب سرعت واکنش این موشک بالاتر است. نمونه هایی از این موشک مجهز به کلاهک خوشه ای نیز معرفی شده که کلاهک این موشک ها نیز از نوع جدا شوند است. نوع قدرF طولی برابر با 15.86 متر و بردی در حدود 1950 کیلومتر و هدایت اینرسیایی دارد.

سجیل

موشک سجیل نیز مانند قدر و عاشورا در نیمه دوم دهه 1380 خورشیدی معرفی شده و برخی آنرا برترین موشک بالستیک ایرانی می دانند. گواه این مدعا اعتراف کارشناسان خود دشمن در نبود مشابه خارجی برای سجیل است. سجیل اولین موشک دوربرد سوخت جامد ایران و به احتمال بسیار بالا خط شکن موشک های ایرانی در جهت محو اسرائیل از روی نقشه (در صورت نیاز به استفاده از عامل نظامی) خواهد بود. این به دلیل سامانه پرتاب متحرک با قابلیت حمل موشک آماده پرتاب است.

این موشک به دلیل استفاده از سوخت جامد به سرعت و ظرف چند دقیقه آماده پرتاب شده و پس از شلیک نیز پرتابگر آن به سرعت محل را ترک می کند. این ویژگی باعث کاهش احتمال نابودی موشک قبل از پرتاب می شود. همچنین به دلیل شتاب بسیار بالای سجیل امکان ردگیری آن برای دشمن در فازهای اولیه پرتاب بسیار کم و عملآً شانس دشمن برای انهدام سجیل در طی پرواز ناچیز است.

برد سجیل نیز 2000 کیلومتر عنوان و تاکنون در دو نمونه سجیل 1 و 2 معرفی شده که خود نشانگر تلاش صنایع مربوطه برای بهسازی آن است. این موشک از نوع دو مرحله ای بوده که پس از اتمام سوخت مرحله اول، این بخش از موشک جدا شده و مرحله دم روشن می شود. با اینکار بخشی از جرم بدنه که خالی شده و باز اضافه محسوب می شود از موشک جدا شده و به افزایش برد کمک می کند.

سجیل جزو موشکهای از مجموعه موشک های بالستیک کشور است که با خروج از جو و طی مسیر در چنین ارتفاعی به داخل جو بازگشته و با سرعت حدود 10 تا 12 ماخ(حدود3400 تا 4080 متر بر ثانیه) به سوی هدف سرازیر می شود که انهدام آنرا برای تمام سامانه های دفاع هوایی موجود ناممکن کرده است. این نکته نشانگر پیشرفت فناوری موشکی کشور در رسیدن به چنین دستاورد مهمی است. همچنین فناوری سوخت جامد مرکب که در این موشک استفاده شده علاوه بر ویژگی های رانشی مطلوب، عمر انبارداری بالایی را نیز برای این موشک به دنبال دارد.

موشک 23623 کیلوگرمی سجیل، طولی در حدود 17.57 متر، 1.25 متر قطرو سر جنگی به جرم 500 کیلوگرم از نوع جدا شونده دارد. این موشک در زمان 835 ثانیه(13 دقیقه و 55 ثاینه) به بیشینه برد خود می رسد. سامانه های هدفگیری ناوبری و هدایت سجیل دقت بسیار بالایی را برای آن به ارمغان آورده اند که برای این موشک ارزش عملیاتی زیادی را ایجاد کرده است.

محل استقرار موشک های شهاب سه

موشک شهاب سه و هم خانواده های آن با توجه به استفاده از سوخت مایع نیاز به شارژ شدن مخازن پیش از پرتاب دارند که این مسئله به زمان آماده سازی زیادی احتیاج دارد ؛در این حالت امکان شناسایی موشک پیش از پرتاب وجود دارد که در ایران برای رفع این مشکل از سالها پیش سیلوهای زیرزمینی برای پرتاب موشک های بالستیک در نقاط مختلف کشور ساخته شده می توان موشک شارژ شده و آماده شلیک را تا چند ماه در آنها نگاه داشت.

با توجه به تعداد زیاد این سیلوها پس از رسیدن زمان تخلیه هر موشک، تعداد زیادی موشک دیگر در سایر سیلوها وجود دارند که آماده پرتاب هستند. بدین ترتیب از موشک های سوخت مایع کشور نیز می توان برای پاسخ اولیه به اقدام دشمن استفاده نمود.