بررسی مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان در نشست مشترک سازمان بازرسی و معاونت علمی ریاست‌جمهوری
- نشست مشترک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سازمان بازرسی‌کل کشور جهت تبادل‌نظر، هم‌افزایی و شناسایی چالش‌ها و مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان کشور برگزار شد.
محمد آقاجری معاون نظارت و بازرسی امور سیاسی و قضایی سازمان بازرسی در این نشست مشترک که با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور و بازرسان و مدیران سازمان برگزار شد، با اشاره به اهداف این نشست، گفت: طی ۱۰ ماه گذشته جلسات منظمی با حضور مدیران و کارشناسان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مدیران و کارشناسان سازمان در بازرسی امور وزارت خارجه و نهاد‌های تابعه مجلس و ریاست جمهوری جهت رفع مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان و تحقق منویات مقام معظم رهبری در این راستا برگزارشده که این ۲۳ جلسه مشترک بیش از ۷۰ مصوبه در حوزه‌های مختلف داشته است.
معاون نظارت و بازرسی امور سیاسی و قضایی سازمان بازرسی کل کشور تصریح کرد: در نشست‌های مشترک سازمان با معاونت عملی ریاست جمهوری، مدیران بخش‌های مختلف دستگاه‌های اجرایی حضور داشتند. البته هم‌زمان بازرسی‌های کل استان‌ها در سراسر کشور جلساتی با مسئولان پارک علمی و فناوری استان‌ها برگزار کرده‌اند و با دعوت از شرکت‌های دانش‌بنیان استان‌ها از نزدیک مشکلات آنان بررسی و به مرکز منعکس شد تا در جلسات مشترک با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بحث و بررسی شود.
آقاجری بابیان اینکه شرکت‌های دانش بیان ستون اساسی اقتصاد مقاومتی است، افزود: نگاه حوزه‌های تخصصی به شرکت‌های دانش‌بنیان است و انشاءالله روزی این نگاه فراگیر و عام خواهد شد و هیچ مشکلی در حوزه‌های مختلف تخصصی نخواهیم داشت، مگر آنکه توسط شرکت‌های دانش‌بنیان حل شود.
در ادامه این نشست سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور طی سخنانی گفت: توسعه بیش از هر چیزی یک موضوع فرهنگی است. اگر فرهنگ درست شود، هم نرم‌افزار و هم سخت‌افزار درست می‌شود. ما در کشور یک مشکل جدی داریم که بحث فرهنگ توسعه است.
وی با انتقاد از اقتصاد نفتی کشور ادامه داد: کشور ۱۰۰ سال به‌صورت نفتی اداره شد و ما به ازای صادرات نفت، محصولات کشور خریدار به داخل کشور واردشده و به تولید داخلی ضربه زده است. متأسفانه این فرهنگ سال‌ها در کشور حاکم بوده و به فرهنگ عمومی جامعه نیز رسوخ کرده است که جنس خارجی خوب است. متأسفانه ساختار‌ها و قوانین هم کمک‌کننده به واردات هستند و نه تولید.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور افزود: ارز ۴۲۰۰ تومانی هرگز به تولید اختصاص نمی‌یابد، بلکه مختص واردات است. هر جا در این ساختار‌ها بروید، خواهید دید کشور واردات‌چی است. اگر به بخش خصوصی هم برویم، واردات آنجا هم حاکم است؛ بنابراین ما نیاز به فرهنگ‌سازی و زمان داریم تا نگاه ما از خارج کشور به داخل معطوف شود.
وی افزود: اخیراً حدود ۱۴ شرکت دانش‌بنیان به اتاق بازرگانی رفته و نفوذ پیداکرده‌اند که انتظار است به‌تدریج در سایر حوزه‌ها نیز وارد شوند. این‌ها با خود فرهنگ می‌آورند. الآن در زندگی روزمره مردم هم از شرکت‌های دانش‌بنیان سخن به میان می‌آید. این یک مبارزه مستمر است و همه باید کنار هم این موضوع را در قوانین و فرهنگ عمومی جامعه جا بیندازیم.
ستاری گفت: اولین گامی که در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برداشته‌ایم، اصلاح اکوسیستم است. چراکه معتقدیم ما نیاز به یک اکوسیستم جدید داریم و نباید همواره منتظر پول دولت باشیم.
وی با اشاره به موفقیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه مبارزه با ویروس کرونا گفت: موفقیت‌های این حوزه بدون کمک مالی دولت صورت گرفته است. دو هفته گذشته وزارت بهداشت تصمیم به تولید کیت تشخیص سریع کرونا در داخل می‌گیرد و همین الآن ۳ پرونده شرکت تولیدی این کیت‌ها در سازمان غذا و دارو در حال بررسی است. ما شرکت‌هایی داریم که بدون کمک مالی از ناحیه دولت می‌تواند یک‌میلیون کیت پی. سی. آر در روز تولید کند. آیا ۸ ماه پیش در داخل کشور توانایی تولید کیت تشخص کرونا داشتیم. ولی این ساختار، دارد خودش عمل می‌کند و یک زیست‌بومی در خود ایجادشده که دارد عمل می‌کند. مهم این است که ما توانسته‌ایم این زیست‌بوم را ایجاد کنیم و قطعاً سازمان بازرسی بخشی است که باید در این زیست‌بوم نقش فعال داشته باشد تا بتوانیم این فرهنگ را در کشور نهادینه کنیم.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور با انتقاد از ساختار علمی و دانشگاهی کشور گفت: ما نیاز به دانشگاهی داریم که درآمدش از ناحیه فروش تکنولوژی قرارداد‌های ارتباط با صنعت کشور تأمین شود و نه پول نفت. آن موقع این دانشگاه می‌تواند با محیط بیرون و جامعه تعامل داشته باشد. دانشگاهی که وابسته به پول دولت باشد، سقف آرزوهایش مانند کارمند دولت است. این اصلاح ساختار در حال اتفاق است و الآن جو دانشگاه‌ها با ۷ سال قبل بسیار متفاوت است. پارک‌های علم و فناوری می‌بایست کنار دانشگاه‌ها ایجاد شوند. متأسفانه در برخی استان‌ها شاهدیم دانشگاه چند صد هکتار زمین بلااستفاده دارد، ولی پارک علم و فناوری خارج از شهر و در یک منطقه بدون امکانات احداث‌شده است که این اشتباه است.
وی خاطرنشان کرد: تغیر ساختار‌های کشور به نفع شرکت‌های دانش‌بنیان نیازمند حمایت است که سازمان بازرسی می‌تواند در این موضوع کمک‌کننده باشد. دغدغه امروز ما این است که گام برداشته‌شده در آینده از هم نپاشد. امروز حدود ۵۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان و بیش از ۳۰۰ هزار شغل مستقیم در حوزه دانش‌بنیان شکل‌گرفته است و باید کمک کنیم این حرکت متوقف نشود.
در ادامه این نشست محمد صنایع بازرس‌کل امور وزارت امور خارجه و نهاد‌های تابعه مجلس و ریاست جمهوری سازمان بازرسی با اشاره به درخواست‌های سازمان از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت: بازنگری قانون حمایت از مؤسسات و شرکت‌های دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات یکی از درخواست‌های ما است که با توجه به زمانی‌که از قانون، گذشته و اتفاقات خوبی که رخ‌داده است، یک سری ایراد‌ها و خلأ‌هایی دارد که درخواست می‌کنیم تا فرصت هست، اقداماتی در راستای اصلاح این قانون در مجلس شورای اسلامی انجام شود؛ سازمان بازرسی نیز آمادگی دارد در این زمینه کمک کند.
وی ادامه داد: صندوق نوآوری و شکوفایی به‌خصوص طی دو سال گذشته حرکت‌های بسیار مثبت و ارزنده‌ای داشته است، ولی این صندوق و سرمایه اولیه آن شاید برای نیاز‌های ۳ سال پیش مناسب بوده و در حال حاضر بررسی‌های سازمان حاکی از این است که صندوق تکافوی نیاز‌های سطح بالای شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق را نمی‌تواند برآورده کند و بر همین اساس لازم است در دولت جهت افزایش سرمایه صندوق تدابیر خاصی اندیشیده شود.
صنایع همچنین گفت: انتظار داریم که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مسائل مهم کشوری را شناسایی کند و شرکت‌های دانش‌بنیان را برای حل آن مسائل هدایت کند.
در این نشست بازرسان‌کل استان‌ها و همچنین مسئولان پارک‌های علم وفناوری استان‌ها به‌صورت ویدئوکنفرانسی شرکت داشتند.