تحولات قره باغ؛ ورود ارتش جمهوری آذربایجان به «آغ دام»، استعفای وزیر دفاع ارمنستان

– منطقه قره باغ پس از برقراری آتش بس، در جریان مجموعه‌ای از اقدام‌های اجرایی و رایزنی‌های منطقه‌ای و بین المللی قرار گرفته است.

 

مهم‌ترین خبر‌ها و تحولات ساعات گذشته در منطقه قره باغ براساس گزارش منابع خبری روسیه و جمهوری آذربایجان عبارتند از:

از جمهوری آذربایجان خبر می‌رسد، ارتش این کشور وارد منطقه «آغ دام» شد. براساس بیانیه وزارت دفاع این کشور، ارتش جمهوری آذربایجان امروز جمعه، ۳۰ آبان، در راستای اجرای توافق نامه سه جانبه آتش بس، وارد منطقه آغ دام قره باغ شد.

 

این وزارتخانه گفت «واحد‌های ارتش در راستای بیانیه سه جانبه امضا شده توسط رییس جمهوری جمهوری آذربایجان، نخست وزیر ارمنستان و رییس جمهور روسیه در ۲۰ نوامبر وارد منطقه آغ دام شدند.»

 

آغ دام یا «هیروشیمای قفقاز»، شهری خالی از سکنه است که در کنترل جمهوری خودخوانده قره باغ قرار داشت. این شهر در زمان تجزیه اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ شاهد حضور جمعیتی ۳۰ هزار نفری بود. اما در پی درگیری‌های سال ۱۹۹۳، این شهر متروکه و کلیه ساکنان تخلیه شدند.

 

ارمنستان نیز از زمان امضای توافق آتش بس شاهد به راه افتادن موجی از مخالفت‌ها و ناآرامی هاست. براساس تازه‌ترین گزارش ها، رییس سابق سرویس کنترل نظامی وزارت دفاع ارمنستان، اتهام‌هایی را متوجه ارتش و وزارت دفاع کرد که با واکنش‌هایی مواجه شد.

 

وزارت دفاع ارمنستان با انتشار بیانیه ای، اظهارات این مقام سابق را افشای اسرار دولتی خواند که ساختار نیرو‌های مسلح را آشکار و دفاع از کشور را تهدید کرد.

 

به زعم وزارت دفاع ارمنستان، افشای این اطلاعات، جرم قابل پیگیرد است. رییس سابق سرویس کنترل نظامی وزارت دفاع ارمنستان پس از مصاحبه جنجالی احضار شد.

 

وزارت دفاع ارمنستان همچنین رسما خبر کشته شدن ۲۱ سرباز دیگر این کشور را تایید کرد.

 

براساس جدیدترین گزارش ها، وزیر دفاع ارمنستان از سمت خود استعفا داد و وزیر دفاع جدید نیز توسط رییس جمهور این کشور معرفی شد.

در عین حال در سطح بین المللی نیز مذاکرات و رایزنی‌ها پیرامون مسائل قره باغ ادامه دارد.

 

«امانوئل مکرون»، رییس جمهور فرانسه، در این رابطه طی تماسی تلفنی با «الهام علی اف»، رییس جمهور جمهوری آذربایجان و «نیکول پاشینیان»، نخست وزیر ارمنستان گفت و گو کرد.

 

وی همچنین ادعا کرد «شبه نظامیان سوری مورد حمایت ترکیه باید از قره باغ خارج شوند.»

مکرون همچنین خواستار نظارت بین المللی برای اجرای آتش بس در مناقشه قره باغ شد. رییس جمهور فرانسه دلیل این درخواست را نگرانی پاریس مبنی بر آن چه که تلاش روسیه و ترکیه برای دور کردن کشور‌های غربی از مذاکرات صلح آینده در منطقه خواند، اعلام کرد.

 

در عین حال یک مقام در دفتر ریاست جمهوری فرانسه اعلام کرد «ما می‌خواهیم گروه مینسک نقش خود را در تعریف نظارت بر آتش بس ایفا کند.»

 

این منبع گفت «پاریس برای اعمال نظارت بین المللی بر آتش بس برای اجازه بازگشت پناهندگان، سازماندهی بازگشت شبه نظامیان خارجی، به ویژه از سوریه و آغاز گفت و گو‌ها در مورد وضعیت قره باغ کوهستانی، مصر است.»

از روسیه نیز خبر می‌رسد، «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه در دیدار با وزیر خارجه جدید ارمنستان به بررسی تحولات منطقه پرداختند.

 

پیش از آن نیز، سربازان روسی با ۵ خودروی نظامی، ارتش جمهوری آذربایجان را از «شوشا» تا «فضولی» اسکورت کردند.

 

وزارت دفاع روسیه نیز، نقشه استقرار نیرو‌ها در قره باغ را به روز کرد.

 

در ۱۰ نوامبر (۲۰ آبان)، سران روسیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان، بیانیه مشترکی در مورد توقف کامل جنگ در قره باغ امضا کردند.

 

براساس این بیانیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان باید در موضع خود متوقف شده و تبادل زندانیان را اغاز کنند. ضمن این که تعدادی از مناطق قره باغ، تحت کنترل باکو قرار گرفته و نیرو‌های حافظ صلح روسی در امتداد خط تماس و در کریدور «لاچین»، نقطه اتصال قره باغ به ارمنستان مستقر می‌شوند.

 

درگیری طولانی مدت بین «باکو» و «ایروان» بر سر منطقه مورد مناقشه در ۲۷ سپتامبر (۶ مهر) به درگیری‌های نظامی تبدیل شد که به زعم طرفین، طرف مقابل آن را آغاز کرده بود. جنگ ۴۴ روزه سال جاری قره باغ پس از ۳ توافق آتش بس ناکام در نهایت به امضای توافقی انجامید که هنوز نقض نشده است.