نقش و کارکرد شرکت‌های تامین سرمایه در بورس

- باشگاه خبرنگاران نوشت: سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه‌ای از آموزش‌ها را فرا بگیرند. این روز‌ها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.

شرکت‌های تامین سرمایه در واقع واسطه‌هایی هستند که در بازار سرمایه حضور دارند و فعالیت‌های متنوعی در این حوزه انجام می‌دهند، اعم از کارگزاری، معامله‌گری، بازارگردانی، سبدگردانی، مشاوره سرمایه‌گذاری، پذیره نویسی، تعهد پذیره نویسی، ارزیابی ریسک مالی، افزایش سرمایه و مشاوره برای ادغام و اکتساب شرکت‌ها. شرح این وظایف در بند ۱۸ ماده یک قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی آورده شده است.

شرکت‌های تامین سرمایه در واقع بومی شده بانک سرمایه گذاری هستند که در سراسر دنیا وجود دارند و به عنوان یکی از بخش‌های سیستم بانکداری فعالیت می‌کنند. اما نکته حائز اهمیت این است که در ایران زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار هستند و فعالیتشان را به صورت مستقل انجام می‌دهند.

وظایف و نقش شرکت‌های تامین سرمایه چیست؟

سه وظیفه اصلی شرکت­‌های تامین سرمایه شامل تامین مالی شرکت‌ها، مدیریت دارایی‌ها و مشاوره سرمایه‌گذاری است.

شرکت تامین سرمایه در نقش تامین مالی شرکت‌ها

همانطور که پیش از این گفتیم، شرکت‌های تامین سرمایه واسطه‌هایی هستند که خدمات متنوعی را به شرکت‌ها ارائه می‌دهند. یکی از این خدمات تامین مالی شرکت‌هاست. به این صورت که اگر شرکتی خصوصی یا دولتی به دنبال تامین منابع مالی خود باشد، می‌تواند از این شرکت‌ها کمک بگیرد.

شرکت تامین مالی با انتشار اوراق بهادار مربوط به این شرکت‌ها در بازار بورس، سرمایه سرمایه‌گذاران را جذب و در اختیار شرکتی که نیاز به تامین مالی داشته، قرار می‌دهند؛ بنابراین آن‌ها را نه می‌توان شبیه به بانک و نه شبیه به شرکت‌های سرمایه‌گذاری دانست.

شرکت‌هایی که نیاز به منابع مالی دارند، به عنوان ناشران اوراق بهادار شناخته می‌شوند و شرکت‌های تامین سرمایه به عنوان واسطه، این اوراق بهادار را در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذارند و وجوه جمع آوری شده را به ناشر اوراق می‌دهند.

از طرفی اگر شرکتی بخواهد وارد بورس شود و سهامش به صورت عرضه اولیه ارائه شود، شرکت‌های تامین سرمایه تمام مراحل ثبت و اخذ مجوز‌های لازم را انجام می‌دهند. در مجموع می‌توان گفت این شرکت‌ها، نقش مهمی در جذب منابع مالی و هدایت آن به سمت فعالیت‌های مولد اقتصادی دارند.

شرکت تامین سرمایه در نقش مدیریت دارایی‌ها

یکی از کار‌هایی که شرکت‌های تامین سرمایه انجام می‌دهند، مدیریت دارایی‌هایی شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه گذاری (Mutual Funds) است. صندوق‌های سرمایه گذاری زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند.

شرکت‌های تامین سرمایه با داشتن دانش، تجربه و متخصصین حوزه بازار‌های مالی می‌توانند مدیریت دارایی شرکت‌ها و صندوق‌ها را به دست گیرند و با توجه به استراتژی‌های مالی متنوعی که دارند، پربازده‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها و کمترین هزینه را داشته باشند.

شرکت تامین سرمایه در نقش مشاور سرمایه گذاری

شرکت‌های تامین سرمایه تخصص و مهارت‌هایی دارند که به جز تامین مالی شرکت‌ها می‌توانند خدمات مشاوره‌ای هم ارائه دهند. شرکت‌ها با استفاده از مشاوره آن‌ها می‌توانند مسیر درستی در پیش گیرند و بتوانند قیمت‌گذاری مناسبی روی سهام خود داشته و به حداکثر سود برسند.

همچنین در مسیر طولانی مدتی در کنار شرکت‌ها باشند و منابع مالی و امور سرمایه‌گذاری آن‌ها را مدیریت کنند تا بتوانند در جای درستی استفاده کنند و بازده خوبی بدست آورند. این موضوع به توسعه و پیشرفت بازار مالی کمک بسزایی خواهد کرد.

البته فعالیت شرکت‌های تامین سرمایه بیش از این سه حوزه است و با استفاده از پیشرفت دانش و تکنولوژی اطلاعات، خدمات بیشتری ارائه می‌دهند.

درآمد شرکت‌های تامین سرمایه از کجاست؟

در جواب این سوال می‌توان گفت این شرکت‌ها در قبال انجام خدمات مذکور و پذیرش ریسک‌های مالی در فرآیند پذیره‌نویسی انواع اوراق بهادار کارمزد متناسبی را که حدود آن توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین شده، دریافت می‌کنند. علاوه بر این سایر درآمد‌های شرکت‌های تامین مالی به شرح زیر است:

درآمد تعهد پذیره‌­نویسی یا کارمزد تعهد پذیره­‌نویسی

درآمد‌های مربوط به خدمات مشاوره عرضه و پذیرش

درآمد‌های مربوط به خدمات بازارگردانی اوراق بهادار

درآمد‌های معامله و مبادله به حساب خود و سرمایه‌­گذاری با سرمایه شرکت

مدیریت دارایی‌­ها شامل مدیریت صندوق­‌های سرمایه گذاری

سایر درآمد‌ها

حداقل و حداکثر سرمایه شرکت‌های تامین سرمایه باید چه مقدار باشد؟

سرمایه شرکت‌های تامین سرمایه حداقل باید ۱۰۰۰ میلیارد ریال باشد، اما در برخی موارد و با موافقت شورای عالی بورس به عنوان مرجع صدور مجوز، ممکن است این رقم تا ۳۰۰ میلیارد ریال هم کاهش پیدا کند.

آیا امکان ورود شرکت تامین سرمایه به بورس وجود دارد؟

تاکنون در ایران شرکت‌های تامین سرمایه به عنوان شرکت سهامی خاص تاسیس شده و فعالیت می‌کنند، اما محدودیتی برای ورود سهام این شرکت‌ها به بورس وجود ندارد. شرکت‌های تامین سرمایه مانند سایر شرکت‌ها ابتدا باید به سهامی عام تبدیل شوند سپس مراحل پذیره‌نویسی در بورس یا فرابورس را طی کنند.