راه اندازی ۱۴۰۰ اتاق دادرسی الکترونیک، گام مهم برای شکل‌گیری قوه قضائیه هوشمند و تسهیل دسترسی مردم به عدالت است
- بنا به گزارش مرکز رسانه قوه قضاییه، آیتالله سید ابراهیم رئیسی که صبح امروز (سهشنبه) در پنجمین نشست اعضای شورای راهبری دادرسی الکترونیکی سخن میگفت، تسهیل دسترسی مردم به عدالت را از وظایف مهم دستگاه قضایی در دوره تحول عنوان کرد.
رئیس قوه قضاییه استفاده از فنّاوری اطلاعات برای حرکت به سوی قوه قضاییه هوشمند را ضروری دانست و از راهاندازی هزار و ۴۰۰ اتاق دادرسی الکترونیک به عنوان گامی بزرگ و قابل تقدیر یاد کرد که تسهیل دسترسی مردم به عدالت و افزایش رضایتمندی عمومی از دستگاه قضایی را در پی خواهد داشت.
آیتالله رئیسی در ادامه سخنانش از صداوسیما خواست که مردم را نسبت به خدمات الکترونیکی قوه قضاییه را آگاه کند تا از این خدمات هر چه بیشتر استفاده کنند و با اشاره به کاهش یک میلیونی مراجعات مردمی به دستگاه قضایی به دلیل استفاده از این خدمات در ایام شیوع بیماری کرونا، گفت که ارتقاء خدمات کاهش دهنده حضور مردم در دادگستری‌ها و دیگر مراجع قضایی باعث رفاه و آسایش خاطر آن‌ها می‌شود.
رئیس قوه قضاییه با تأکید بر همکاری همه بخش‌های حاکمیتی برای شکل گیری دولت الکترونیک در کشور، اظهار داشت: دولت الکترونیک ضرورت امروز ماست که اگر می‌خواهیم شکل بگیرد، باید ارتباط همه سازمان‌ها و دستگاهها با یکدیگر سازمان یافته باشد و راضی شوند که در تبادل اطلاعات با هم همکاری کنند.
آیتالله رئیسی «ایجاد بانک اطلاعاتی جامع، دقیق و به روز» را از الزامات شکل گیری دولت الکترونیک دانست و افزود: ارتباط همه بخش‌های دارای بانک اطلاعاتی و ذخیره سازی اطلاعات انبوه و قابل دستیابی برای مسئولان کشف جرم و تحقیق و قضات، برای انجام دادرسی الکترونیک ضروری است.
رئیس قوه قضاییه تصریح کرد: یکی از علتهای اصلی این که تاکنون دولت الکترونیک در حد انتظار تحقق نیافته، امساک و خودداری دستگاهها از ارائه اطلاعات است و هر چه تعاملات و ارتباطات دستگاهها و پیوستگی بانکهای اطلاعاتی در حوزههای مختلف مثل نظام بانکی و سازمان مالیاتی و گمرکات بیشتر باشد، کار‌ها بهتر پیش می‌رود.
آیتالله رئیسی در همین راستا از وزارت ارتباطات و فنّاوری اطلاعات خواست که برای ارائه هر چه بهتر خدمات عمومی و رفع مشکلات مردم در دسترسی آسان و سریع به عدالت، اقدامات لازم برای افزایش پهنای باند، کاهش تعرفه‌های خدمات و بهبود خدمات الکترونیکی را انجام دهد.
رئیس قوه قضاییه همچنین خاطر نشان کرد: به روزرسانی و تجهیز دفاتر خدمات قضایی به فیبر نوری سرعت اتصال این دفاتر به دستگاههای ذیربط را افزایش می‌دهد و حتماً در تسهیل کار مردم و کاهش شکایات تأثیر خواهد داشت.
آیتالله رئیسی «اعتبارسنجی اسناد» و «احراز هویت» را از موضوعات مهم در ارتقاء نظام دادرسی دانست و تأکید کرد: احراز هویت برخط و تسریع در استعلامات، پشتوانه ضابطان قضایی و قوه قضاییه در دادرسی سریع و عادلانه خواهد بود.
رئیس قوه قضاییه در پایان ابراز امیدواری کرد با همکاری و هماهنگی همه بخش‌های حاکمیتی برای توسعه دادرسی به لحظه در کشور، اتاق‌های دادرسی الکترونیک تا پایان سال جاری به ۳ هزار اتاق پیش بینی شده در برنامه مرکز آمار و فنّاوری اطلاعات قوه قضاییه برسد.
پیش از سخنان رئیس دستگاه قضا، دکتر زارعپور رئیس مرکز آمار و فنّاوری قوه قضاییه و دبیر شورای راهبری دادرسی الکترونیکی با ارائه گزارشی از فعالیتهای این شورا اظهار داشت: هوشمندسازی از مهم‌ترین محور‌های طرح تحول قضایی است که با استفاده از فناوری‌های نوین در تمام مراحل قضایی در مسیر تحقق قوه قضاییه هوشمند حرکت کردهایم.
وی با اشاره به اجرای طرحهای خدمات الکترونیک و ایجاد سامانههای مختلف در این راستا، اعلام کرد: در حال حاضر ماهانه ۲۵۰ هزار نوبت در محاکم و مراجع قضایی بهصورت الکترونیک ارائه می‌شود که موجب کاهش قریب نیم میلیون مراجعه به مراجع قضایی و ساماندهی نیم میلیون مراجعات طرفین دعوا در این مراجع شده است.
رئیس مرکز آمار و فنّاوری اطلاعات قوه قضاییه اظهار داشت: در مرحله تحقیق و بررسی الکترونیکی نیز بیش از نیم میلیون استعلام الکترونیکی از دستگاههای اجرایی انجام شده و بیش از یک میلیون مکاتبه الکترونیکی صورت گرفته است.
دکتر زارعپور افزود: از زمان فعال شدن سامانه تبادل الکترونیکی لوایح، بیش از ۱۲۰ هزار لایحه توسط وکلا از طریق سامانه ارسال شده و بیش از ۳۰۰ هزار نظریه کارشناسی نیز بهصورت سیستمی به دستگاه قضایی ارسال شده است.
وی با اشاره به تأمین زیرساختهای لازم برای استعلامات از قوه قضاییه، گفت که «در ۸ ماه گذشته بیش از ۳۰ نوع استعلام الکترونیکی از دستگاه قضایی صورت گرفته که بر مبنای ۱۰ نوع مکاتبه الکترونیک بوده است» و متذکر شد «تا پایان سال بیش از ۱۰ نوع دیگر استعلامات به این سامانه اضافه می‌شود».
به گفته دکتر زارعپور، تاکنون مجموعاً بیش از ۵۰۰ هزار استعلام الکترونیک از قوه قضاییه انجام شده است که بیش از ۲ میلیون مراجعه به مراجع قضایی را کاهش داده است.
رئیس مرکز آمار و فنّاوری اطلاعات قوه قضاییه در بخش دیگری از گزارش خود اعلام کرد طی ۷ ماه گذشته در برگزاری آنلاین جلسات رسیدگی به پروندههای قضایی ۲۰ هزار جلسه تحقیق از زندان انجام شده و ۲۵ هزار پرونده نیز بهصورت آنلاین مورد رسیدگی قرار گرفته که ۲۰ مورد آن از خارج کشور بوده است.
دکتر زارعپور با اشاره به برگزاری ۲۲ هزار جلسه آنلاین تحقیق از زندان خاطر نشان کرد که این کار باعث کاهش تردد ۲۰ هزار زندانی و اصحاب دعوا در ۲۵ هزار پرونده شده و موجب جلوگیری از آسیبهای احتمالی ناشی از اعزام و بدرقه به ویژه در مسافتهای دور نیز خواهد شد.
وی با بیان این که در پی شیوع کرونا و از اسفند ماه سال گذشته، طرح برگزاری دادگاه آنلاین پس از ۵۰ جلسه کارشناسی و در راستی یکپارچهسازی شیوه دادرسی عملیاتی شده، اعلام کرد: از فروردین ماه امسال ۲۲ هزار جلسه با این روش انجام شده که پیش بینی شده تا پایان سال تعداد اتاق اهای دادرسی الکترونیک به ۳ هزار اتاق در شعب منتخب در سراسر کشور برسد.
رئیس مرکز آمار و فنّاوری اطلاعات قوه قضاییه در پایان گفت که این مرکز در راستای تسریع در شکل گیری قوه قضاییه هوشمند و الکترونیکی شدن خدمات قضائی به مردم ۳۰ طرح ملی در دستور کار خود دارد که تا پایان سال هفتهای یک طرح مورد بهرهبرداری قرار می‌گیرد.
همچنین در این نشست، سردار دولتخواه، نماینده نیروی انتظامی گزارشی از اقدامات مشترک قوه قضائیه و این نیرو برای راهاندازی زیرساختهای جدید ارتباطی بین ناجا و قوه قضاییه ارائه و اعلام کرد به زودی زمینه‌ای فراهم خواهد شد تا مردم بتوانند علاوه بر سامانه «ثنا»، از این پس شکایات قضائی خود را در کلانتری‌ها نیز ثبت کنند.
در حاشیه این نشست، بهره برادری از هزار و ۴۰۰ اتاق دادرسی الکترونیک در سراسر کشور با حضور رئیس قوه قضائیه آغاز شد و در ادامه حاضران در جلسه، درباره ایجاد کارگروه ویژه دادگاههای آنلاین که با هدف بهرهگیری حداکثری از ظرفیتهای قانونی برای استفاده از ارتباطات تصویری در برگزاری جلسات دادرسی و تسریع در هماهنگی برای توسعه جلسات رسیدگی آنلاین تشکیل می‌شود، بحث و تبادل نظر کردند.