تلاش افغانستان برای پیوستن به راه آهن ایران و منطقه

– افغانستان که برنامه‌های وسیعی برای توسعه راه آهن در این کشور و وصل آن به کشورهای منطقه و جهان داشت اما به دلیل جنگ‌های گذشته و شرایط موجود انجام نشد، اکنون تلاش‌ها را از سر گرفته است.

دولت این کشور در سال‌های ۱۸۸۵ میلادی طرحی را در دست گرفته بود که قرار بود از طریق آن و توسط راه آهن شوروی سابق به جهان وصل شود.

در آن زمان افغانستان به جز دو خط کوتاه مرزی از سمت شمال، خط آهن فعالی نداشت و یکی از این طرح‌ها در شمال افغانستان ساخته شد اما به دلیل جنگ و ادامه خشونت ها مورد استفاده قرار نگرفت.

براساس منابع تاریخی در افغانستان طی سال‌های ۱۹۲۰ میلادی شاه امان الله خان واگن‌های برقی قطار شهری را از آلمان خریداری کرد که بخشی از آن را بین شهر کابل و کاخ دارالامان که مقر شاه بود، فعال ساخت.

منابع داخلی افغانستان نوشته اند که طول این مسیر به هفت کیلومتر می‌رسید. بجز این مسیر کوتاه، افغانستان خط آهنی به منظور انتقال مسافر و تجارت با کشورهای منطقه و همسایه نداشت و طرح‌های آن نیز به دلیل جنگ و تجاوزهای خارجی و درگیری های داخلی عملی نشد.

اما پس از سقوط حاکمیت طالبان و تلاش‌های دولت پس از آن در افغانستان برنامه هایی برای ایجاد و توسعه راه آهن این کشور آغاز شد و برای نخستین بار در هشتم آذر ماه سال ۱۳۹۵ راه آهن ترکمنستان- افغانستان توسط رئیسان جمهوری دو کشور افتتاح شد.

این راه آهن از مرز «عطامراد» ترکمنستان تا «آقینه» در استان فاریاب افغانستان امتداد دارد.

تحلیلگران و کارشناسان اقتصادی و همچنین روسای جمهوری افغانستان و ترکمنستان تاکید کردند که راه آهن آقینه - امام نظر، موجب توسعه روابط تجاری میان دو کشور شده و در رشد همکاری‌های اقتصادی افغانستان و ترکمنستان مفید بوده است.

این راه آهن، در داخل خاک افغانستان ۳.۵ کیلومتر است که از سوی ترکمنستان ساخته شده و از منطقه عطا مراد ترکمنستان تا بندر آقینه افغانستان ادامه دارد.

از سوی دیگر، افغانستان تلاش کرد که برای حل مشکلات تجارتی بین افغانستان و چین از طریق راه آهن ازبکستان و قرقیزستان به چین وصل شود که برای نخستین بار در هفتم شهریور ۱۳۹۵ محموله تجارتی از چین بارگیری و از طریق ازبکستان وارد مزارشریف افغانستان شد.

«جانان موسی زی» سفیر وقت افغانستان در چین گفته است که راه اندازی راه آهن افغانستان و چین در چارچوب اجرای طرح «یک کمربند- یک راه » ایجاد شده و قرار است هر ماه ۲ بار کانتینرها اموال بازرگانان افغان را با حجم ۴۵ فوت و وزن ۲۹ تن و ۴۰ فوت با وزن ۲۶ تن، از ایستگاه شهر «هایمن» چین به مقصد بندر «حیرتان» افغانستان حمل ‌کند.

موسی زی گفته قراراست از طریق این راه آهن اقلامی مانند سنگ مرمر، زعفران، میوه های خشک و سایر اموال صادراتی افغانستان به مقصد چین بارگیری شود.

وی ایجاد راه ویژه حمل و نقل بین افغانستان و چین را فرصت جدیدی برای تقویت تجارت بین دو کشور خوانده و افزوده است که مسیر انتقال کالاهای تجاری بین چین و افغانستان و بالعکس را به میزان زیادی کوتاه، امن و قیمت ها را نیز رقابتی تر خواهد ساخت.

موسی زی تصریح کرد: افغانستان به عنوان کشوری که از موقعیت ویژه در اتصال منطقه‌ای برخوردار است، پس از ایجاد حکومت وحدت ملی و در راستای اجرای دیدگاه رئیس جمهوری کشور مبنی بر تبدیل افغانستان به مرکز اتصال و ترانزیت منطقه تلاش کرده است.

وی اضافه کرد که با امضای یادداشت تفاهم همکاری با مقامات چین در راستای اجرای طرح یک کمربند – یک راه گام برداشته تا فرصت های جدیدی برای انتقال اموال تجارتی خود در بازارهای منطقه ای و جهانی به دست آورد.

«سیام پسرلی» کارشناس مسائل اقتصادی و سخنگوی سابق اتاق تجارت افغانستان نیز در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت که افتتاح راه آهن ترکمنستان - افغانستان و چین - افغانستان از طریق کشورهای آسیای میانه و اکنون راه آهن هرات- خواف تجارت و روابط این کشور با کشورهای همسایه و منطقه را متحول خواهد ساخت.

وی گفت که با افتتاح راه آهن هرات- خواف روابط تجارتی افغانستان و ایران نیز وارد مرحله جدیدی خواهد شد و اگر دولت افغانستان تلاش کند که راه آهن هرات- خواف را هرچه زودتر در مرز تورغندی با ترکمنستان وصل کند، این کشور به راه آهن منطقه‌ای متصل خواهد شد.

به گفته پسرلی با این تحول افغانستان در طرح چین بعنوان یک کمربند و یک راه نیز نقشی مهمی بازی خواهد کرد و می توان گفت که افغانستان بعنوان چهار راه ترانزیت در حال یافتن جایگاه خود است.

اکنون که راه آهن هرات- خواف بین ایران و افغانستان در آستانه بهره‎برداری قرار دارد و مردم، بازرگانان و مقامات دو کشور تحول در تجارت و روابط دو کشور را منوط به افتتاح این مسیر می دانند، استاندار هرات افغانستان با سفر به شهرستان «غوریان» که در مسیر خط آهن هرات- خواف قرار دارد، از آنها خواست که در تأمین امنیت و حفظ این راه آهن توجه جدی کنند.

«عبدالوحد قتالی» همراه با معاون اداره ملی خط آهن و شماری از روسای ادارات دولتی از آخرین آمادگی ها برای بهره برداری از راه آهن خواف- هرات بازدید کرد و اهمیت اقتصادی این پروژه زیربنایی ملی را غیرقابل انکار خواند.

«نوراحمد حیدری» معاون مالی و اداری استانداری هرات که مسئولیت کمیسیون محلی افتتاح خط آهن را برعهده دارد، از جدیت ادارات محلی بخاطر تکمیل آمادگی ها در زمان باقی مانده اطمینان داد.

قرار است مرحله اول قطعه چهارم خط آهن به طول ۴۳ کیلومتر از منطقه «روزنک» در مرز ایران تا رباط پریان با هزینه ۵۸ میلیون دلار تکمیل شود. مرحله دوم قطعه چهارم از رباط پریان تا فرودگاه هرات با هزینه ۶۵ میلیون دلار آمریکایی احداث می‌شود.

در همین حال، همزمان با اعلام برنامه میثاق امنیتی خط آهن خواف ـ هرات، مردم شهرستان غوریان متعهد شدند تا از تمام توان و ظرفیت خود بخاطر تامین امنیت این پروژه ملی استفاده نمایند.

در گردهمایی که هفته گذشته با مشارکت استاندار هرات و معاون اداره ملی خط آهن افغانستان برگزار شد، صدها تن از مردم غوریان برای همکاری و حفظ و نگهداری از آن متعهد شدند.

اکنون مردم افغانستان و ایران بویژه بازرگانان دو کشور در انتظار پایان کار و افتتاح این راه آهن هستند تا بتوانند تجارت خود را با تغییرات مثبت به پیش برند و تحولی در نوع تجارت خود در مسیر توسعه بازرگانی افغانستان و ایران ایجاد کنند.

/انتهای پیام/

ایرنا